- Sau một ngày thảo luận, Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN thống nhất sẽ trình lãnh đạo khối việc mời Mỹ và Nga gắn kết với ASEAN qua cơ chế Cấp cao Đông Á mở rộng.

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN 16 ở Hà Nội tháng 4 vừa qua, lãnh đạo các nước ASEAN đã thống nhất sẽ tăng cường sự tham gia của Nga, Mỹ trong một cấu trúc khu vực đang định hình.

Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa trong vòng vây báo chí tại Hà Nội. Ảnh: XĐ

Trao đổi bên lề Hội nghị Bộ trưởng ASEAN ngày 20/7, Trưởng đoàn Quan chức cấp cao Việt Nam, ông Phạm Quang Vinh cho hay các Bộ trưởng “hoan nghênh việc hai nước Nga, Mỹ bày tỏ mong muốn tham gia là thành viên chính thức của Cấp cao Đông Á”.

“Các Bộ trưởng sẽ khuyến nghị lên lãnh đạo cấp cao ASEAN trong cuộc họp tháng 10 tới tại Hà Nội về một quyết định chính thức mời Nga và Mỹ tham gia Cấp cao Đông Á”.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia Hor Nam Hong cũng khẳng định với VietNamNet, sau một ngày thảo luận, các nước ASEAN thống nhất mời Mỹ và Nga tham gia Hội nghị cấp cao Đông Á mở rộng.

Ông Marty Natalegawa, Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia ghi nhận, việc thống nhất mời hai nước ngoài khu vực Đông Á tham gia cơ chế Cấp cao Đông Á “là tiến triển chủ yếu kể từ lần họp bộ trưởng ngoại giao mới đây ở Đà Nẵng và Hội nghị cấp cao tại Hà Nội hồi tháng 4”.

“Chúng ta đã nhất trí sẽ công nhận mô hình gắn kết Nga, Mỹ vào ASEAN là thông qua mở rộng Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS)”.

Trước đó, trong cuộc họp báo về chuyến thăm châu Á của Ngoại trưởng Hillary Clinton, ông Kurt M. Campbell, Trợ lý Ngoại trưởng cho hay, một trong những mục tiêu của bà Hillary Clinton tại Hà Nội là thảo luận về vai trò của Mỹ trong cấu trúc khu vực châu Á.

“Tất nhiên, việc mô hình đó được thực hiện ra sao và làm thế nào để trấn an lo ngại của Asean phải được cân nhắc thận trọng", ông Marty Natalegawa nói thêm.

Theo Bộ trưởng Indonesia, lo ngại ở đây là về tính trung tâm của ASEAN trong mô hình Cấp cao Đông Á mở rộng.

Vai trò, định hướng của ASEAN với việc xây dựng, hình thành cấu trúc khu vực là một trong những nội dung quan trọng của ngày họp đầu tiên của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, ông Phạm Quang Vinh cho hay.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh lại nguyên tắc đã có của ASEAN, cũng như các định hướng, chỉ đạo của Hội nghị ASEAN 16, trong đó, nhấn mạnh vai trò trung tâm ASEAN và việc xây dựng Cộng đồng Đông Á phải dựa trên kết quả đã đạt và tiến trình đã có trong khu vực.

Theo ông Vinh, từ nay đến khi nhà lãnh đạo ASEAN mời Nga và Mỹ tham gia chính thức, các hoạt động tham vấn giữa ASEAN với các đối tác khác ở Đông Á và hai nước này sẽ được đẩy mạnh, nhằm đảm bảo sự tham gia của hai nước tôn trọng đúng mục tiêu, nguyên tắc, dựa trên tiến bộ đã có của tiến trình Cấp cao Đông Á.

Ngoài ra, các Bộ trưởng cũng bàn nhiều về việc thúc đẩy xây dựng một ASEAN vững mạnh và liên kết, thúc đẩy xây dựng cộng đồng ASEAN và triển khai hiến chương ASEAN, cũng như kiểm điểm các hoạt động của Hiệp hội. Các Bộ trưởng cũng bàn câu chuyện thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN và các nước đối tác.

• Phương Loan