- Sau khi tăng giá bán lẻ trong nước, giá xăng ở Việt Nam vẫn thấp hơn 5 nước trong khu vực từ 824,3 đồng/lít đến 6.148,8 đồng/lít. Thứ trưởng Trần Văn Hiếu, Bộ Tài chính đã ký văn bản “giải thích” chuyện tăng giá này. 

Khác với mọi lần điều chỉnh giá xăng dầu trước đây, lần này, Bộ Tài chính đã chủ động giải thích kỹ chuyện tăng giá bằng công văn số 11209 ban hành ngày 8/8.

Theo Bộ Tài chính, riêng mặt hàng dầu diesel vẫn được giữ nguyên như hiện nay với mức giá là 12.100đồng/lít. Với mức này, giá diesel của Việt Nam thấp hơn các nước từ 1.101,4 đồng/lít đến 4.622 đồng/lít.  

Xăng trong nước hết cơ hội được giảm giá (ảnh: Phạm Huyền)

Nguyên nhân quen thuộc của việc tăng giá xăng dầu vẫn là sức ép tăng giá thế giới dẫn tới các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu bị lỗ. 

Cập nhật trong 20 ngày qua từ 20/7 đến ngày 09/8 của Bộ Tài chính cho thấy, giá xăng, dầu thị trường thế giới đã diễn biến phức tạp và đang tăng trở lại. Bình quân giá thế giới của các mặt hàng này đã tăng từ 7,4% đến 11,5% so với giá bình quân của 20 ngày trước đó (căn cứ của lần tăng giá ngày 1/7). 

Cụ thể, giá xăng thành phẩm A92 có tỷ lệ tăng mạnh nhất, hiện ở mức 76,24 USD/thùng, tăng thêm 7,89 USD/thùng tương ứng mức tăng là 11,5%. 

Tăng mạnh thứ 2 là dầu diesel thành phẩm ở mức 76,34USD/thùng, tăng thêm 6,26USD/thùng, tăng 9,4%. Kế đến giá dầu hỏa thành phẩm, hiện ở mức 76,43USD/thùng, tăng 8,9%, giá dầu mazzút thành phẩm 422,48USD/tấn, tăng 7,4%.

Do đó, nếu vẫn giữ nguyên giá bán lẻ như trước, cộng các khoản thuế, phí phải nộp theo quy định, khoản trích để hoàn trả ngân sách nhà nước 1.000 đồng/lít đối với mặt hàng xăng, chưa tính lợi nhuận định mức của các doanh nghiệp thì kinh doanh các mặt hàng xăng dầu cơ bản là lỗ.

Cụ thể, xăng lỗ 1.139 đồng/lít, dầu diedel 0,05%S lỗ 538 đồng/lít, dầu madut lỗ 800,4 đồng/kg. Chỉ có dầu hỏa là lãi 52 đ/lít.

Với tình hình này, Liên Bộ Tài chính- Công Thương đã chấp thuận việc xin tăng giá của các doanh nghiệp. 

Tại cuộc họp báo về điều hành giá xăng dầu hôm 15/7, Bộ Tài chính cho rằng, mặc dù giá dầu thế giới bình quân 14 ngày (từ ngày 30/6 đến ngày 13/7/2009) có giảm song, Liên Bộ đã ưu tiên việc doanh nghiệp phải trích trả nợ khoản tạm ứng từ ngân sách Nhà nước cho doanh nghiệp xử lý số lỗ kinh doanh xăng năm 2007 và năm 2008 là mức 1.000 đồng/lít đối với mặt hàng xăng. 

Đồng thời, Liên Bộ cũng cam kết xem xét trích Quỹ Bình ổn giá đối với những mặt hàng có điều kiện để tạo nguồn lực đáp ứng cho yêu cầu bình ổn giá khi giá thế giới tăng trở lại.

Với phương pháp điều hành giá như vậy, Bộ Tài chính cho rằng sẽ đem lại nhiều lợi ích về lâu dài cho cả người dân, doanh nghiệp và Nhà nước.

Trong đó, điều quan trọng nhất là doanh nghiệp có điều kiện hoàn trả NSNN và hình thành được Quỹ Bình ổn giá.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, điều hành giá xăng dầu trong nước theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, giá có lên, có xuống theo biến động của giá thế giới. 

Tuy nhiên, nguyên tắc điều chỉnh giá là phải đảm bảo mức giá bán lẻ xăng, dầu của Việt Nam tương đương với mặt bằng giá của các nước trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc, Lào, Campuchia để góp phần ngăn ngừa và hạn chế tình trạng buôn lậu xăng dầu qua biên giới.

• Phạm Huyền