- Ủng hộ tổ chức Thanh tra Chính phủ có địa vị pháp lý độc lập, với một số nhiệm vụ, quyền hạn mới bổ sung, song để tránh xáo trộn tổ chức bộ máy nhà nước, UBTVQH cho rằng trước mắt, cơ quan thanh tra sẽ… độc lập tương đối. 

UBTVQH: Phải nâng cao vai trò, tính độc lập của thanh tra Chính phủ

Chiều 27/9, UBTVQH cho ý kiến về dự án Luật Thanh tra sửa đổi, với bản dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật gần như có tính chất chốt sau khi đã được đưa ra thảo luận trong các phiên họp trước đó, để trình Quốc hội.

Nội dung sửa căn bản, quan trọng nhất của dự luật được thảo luận, đó là có nên hay không tổ chức Thanh tra Chính phủ theo hướng bảo đảm tính độc lập với cơ quan quản lý nhà nước.
 
Theo ý kiến đa số, UBTVQH khẳng định quan điểm việc sửa đổi Luật Thanh tra cần theo hướng nâng cao địa vị pháp lý, vai trò, tính độc lập và tự chịu trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ nói riêng và của các cơ quan thanh tra nói chung về các hoạt động, quyết định của mình.

Trong trường hợp có địa vị pháp lý độc lập, UBTVQH cho rằng Thanh tra Chính phủ được tổ chức như các bộ, cơ quan ngang bộ khác với phạm vi quản lý nhà nước ngành, lĩnh vực riêng.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ sẽ được thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trên tinh thần được thực hiện độc lập và dựa trên cơ sở pháp luật, nhất là về chuyên môn, nghiệp vụ thanh tra.

Vẫn giúp việc cho Chính phủ

Với việc khẳng định tính độc lập tương đối của cơ quan thanh tra theo hướng tăng cường tính độc lập, chủ động và trách nhiệm, UBTVQH đề nghị bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn.

Theo đó, xác định cơ quan thanh tra chủ động tiến hành thanh tra trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo kế hoạch thanh tra, trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì thủ trưởng cơ quan thanh tra có quyền quyết định thanh tra và chịu trách nhiệm về quyết định của mình mà không phải chỉ tiến hành thanh tra theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp.

Một trong nhiệm vụ, quyền hạn khác là xác định và phân định rõ thẩm quyền xử lý sai phạm của cơ quan thanh tra, của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình tiến hành thanh tra cũng như sau khi có kết luận thanh tra.

Tuy nhiên, UBTVQH cho rằng, trong khuôn khổ quy định của Hiến pháp hiện hành, đồng thời để tránh xáo trộn tổ chức bộ máy nhà nước, bảo đảm sự ổn định về tổ chức, hoạt động của ngành thanh tra, trong giai đoạn trước mắt khi chưa thể thực hiện được theo phương án tổ chức cơ quan thanh tra độc lập với cơ quan quản lý nhà nước thì cần đổi mới từng bước tổ chức và hoạt động thanh tra theo hướng tuy vẫn gắn với hoạt động quản lý nhà nước, nhưng có tính độc lập tương đối.

Cụ thể, đối với Thanh tra Chính phủ, cần xác định vừa là cơ quan ngang bộ, giúp Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, vừa là cơ quan thực hiện hoạt động thanh tra theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về quyết định thanh tra của mình. Các cơ quan thanh tra khác cũng được tổ chức theo hướng trên.

• Linh Thư