- Không được trọng thị ra mặt như các bác sĩ khác, bác sĩ giám định pháp y từng bị người đời gọi là…“đồ tể” bởi ngày đêm mổ xẻ xác chết. Dù vậy họ vẫn thầm lặng làm việc không có ngày nghỉ để tìm ra nguyên nhân tử vong của bệnh nhân, đóng góp cho nghiên cứu điều trị bệnh và giúp nhiều người thoát khỏi tội oan sai.

Bác sĩ pháp y cũng bị xác chết ám ảnh

Không khí phòng mổ tử thi của Trung tâm Giám định Pháp y TP.HCM khiến người ta có cảm giác rờn rợn. Vừa bước chân qua cánh cửa tôi lập tức phải thò đầu trở ra vì bị chất phoc – mon dùng giữ xác chết khỏi phân hủy làm cho mắt, mũi cay xè.

Các nhân viên giám định pháp y vẫn thản nhiên giải phẫu xác một đàn ông người Đan Mạch đang trương phình. Theo bác sĩ giám định, người đàn ông này chết không rõ nguyên nhân trong một khách sạn tại quận 1.

Chỉ tính từ Tết đến nay, các bác sĩ của Trung tâm giám định Pháp y TP. đã phải mổ tới 30 xác chết. Riêng trong 5 ngày Tết, hơn 20 tử thi đã được giải phẫu tại đây.

Dù bị người đời xa lánh nhưng các bác sĩ pháp y luôn kiên trì với nghề. Ảnh: Thanh Huyền.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Tuyền, nguyên giám định viên trưởng là người có tuổi nghề cao nhất ở trung tâm. Bác sĩ Tuyền đã “bầu bạn” cùng xác chết được 40 năm. Quãng thời gian làm việc đó đủ để lại nhiều ấn tượng khiến cho người bác sĩ già này không bao giờ quên được.

“Cô biết không, tui rất say mê với nghề pháp y và coi nó là một nghiên cứu khoa học. Tui không hề sợ hãi khi tiếp xúc với xác chết như những giám định viên khi mới vào nghề. Dù vậy, có một hình ảnh từ hồi còn trẻ đã ám ảnh tâm trí tôi cho đến tận bây giờ.

Khi đó tôi phải mổ xác chết của một em bé 6 tháng tuổi. Nằm trên bàn mổ em bé đẹp như một thiên thần. Tôi có cảm giác bé đang ngủ thôi chứ chưa chết. Tôi không nỡ mổ cái xác đó vì quá thương cảm. Dường như việc tôi sắp làm khiến cơ thể bé không còn toàn vẹn nữa.”, bác sĩ Tuyền kể.

Nhiều bác sĩ giám định pháp y chỉ đi làm được vài ngày đã phải bỏ việc vì bị sốc khi tiếp xúc với xác chết.

Bác sĩ Phan Văn Hiếu, Giám đốc Trung tâm giám định Pháp y TP.HCM cho biết từng chứng kiến nhiều nhân viên ngất xỉu ngay trong phòng mổ, có người sau khi mổ xong không dám ăn cơm vì bị ám ảnh bởi cảnh tượng người chết thối rữa.

Bị coi là “đồ tể”

Đầu năm, các bác sĩ giám định pháp y không dám đi chúc Tết bè bạn vì sợ họ kiêng cữ.

“Tết tôi thường ở nhà vì nghề của mình mổ xác chết nên người ta ngại. Nếu đi chúc Tết sợ bạn bè nghĩ là mình đem đến cho họ sự xui xẻo.”, bác sĩ Hiếu nói.

Nhiều khi mới đi mổ tử thi về bác sĩ cũng bị con gái trêu trọc không cho vào phòng ngủ.

Các giám định viên pháp y luôn phải làm việc trong môi trường độc hại. Ảnh: Thanh Huyền.

Không chỉ riêng bác sĩ Hiếu mà bác sĩ Tuyền cũng từng nhiều lần bắt gặp sự xa lánh của mọi người. Cụ thể một lần bác sĩ đến Hóc Môn để giám định xác phụ nữ chết trôi. Sau đó vài hôm, khi tới Hóc Môn ăn tiệc cưới, bác sĩ phát hiện đám trẻ con bịt mũi, chạy ra xa. Khi hỏi, một cậu bé trả lời do đã nhìn thấy ông mổ xác chết.

Theo bác sĩ Tuyền, dù khi mổ xác bác sĩ có đeo găng tay nhưng vẫn bị tử khí ám vào cơ thể không cách nào làm hết được. Chính vì vậy, đôi lúc bản thân họ bị bạn bè, người thân xa lánh do ngửi thấy mùi hôi.

Nguy cơ lây bệnh cao gấp 50 lần

Bác sĩ Phan Văn Hiếu tâm sự: “Chúng tôi rất buồn khi mọi người chưa hiểu về công việc pháp y. Ngay cả trong ngành cũng chưa có được sự gắn kết giữa pháp y và lâm sàng. Pháp y không chỉ phục vụ cho tố tụng như mọi người vẫn lầm tưởng. Công việc của chúng tôi là đào sâu nghiên cứu mô hình bệnh tật, tạo ra tiền đề cho việc điều trị.”

Bên cạnh đó, do đặc thù của nghề nghiệp, sức khỏe của các giám định viên pháp y cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. Hằng ngày tiếp xúc với tử khí và các hóa chất như phóc môn khiến họ có nguy cơ bị mắc ung thư cao hơn người bình thường.

Bác sĩ Hiếu ham mê thu thập, trau dồi sách pháp y để cống hiến cho khoa học. Ảnh: Thanh Huyền.

Không chỉ thế, bệnh nhân của họ không biết nói nên các bác sĩ cũng không biết trước được họ có bị các bệnh truyền nhiễm như lao hay HIV…Nếu mổ phải xác chết bị lao phổi, các bác sĩ giám định pháp y có nguy cơ nhiễm bệnh cao gấp 50 lần bình thường.

Do tâm huyết mà nhiều bác sĩ đã từ bỏ nhiều cơ hội việc làm tốt hơn rất nhiều.

Bản thân bác sĩ Hiếu cũng đã từ bỏ công việc tại khoa Cấp cứu của Bệnh viện Nguyễn Tri Phương. Để làm tốt về giám định pháp y, bác sĩ phải học thêm 5 năm và đọc rất nhiều sách y khoa.

“Làm bác sĩ chuyên khoa đã khó, làm bác sĩ pháp y còn khó hơn bởi phải giỏi cả giải phẫu học lẫn mô học và sinh lý học. Không chỉ thế bác sĩ pháp y còn phải hiểu cách điều trị cho tất cả các chuyên ngành như một bác sĩ đa khoa.”, bác sĩ Hiếu nói.

• Thanh Huyền