PC 13 tiếp người dân đến tìm hiểu các điều kiện và thủ tục đăng ký hộ khẩu tại TP.HCM.

Theo bản dự thảo này, sẽ có một sự phân cấp khá mạnh mẽ trong công tác giải quyết các thủ tục liên quan hộ tịch cho dân. Những việc như đăng ký khai sinh; thay đổi, cải chính hộ tịch... trước kia do UBND cấp tỉnh giải quyết, nay giao cho UBND cấp xã (cơ quan gần dân nhất). Vì vậy, người dân không phải đi xa; thời gian hoàn thành thủ tục nhờ vậy được rút ngắn.

Dự thảo nghị định ngoài việc vẫn giữ nguyên thẩm quyền đăng ký khai sinh tại nơi cư trú của người mẹ, bổ sung 2 địa chỉ nữa là nơi cư trú của người cha hoặc nơi trẻ em đang sinh sống trên thực tế; đồng thời bỏ quy định đăng ký khai sinh tại nơi sinh.

Dự thảo còn quy định: UBND cấp xã giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho trẻ em dưới 14 tuổi; Sở Tư pháp giải quyết cho người từ 14 tuổi trở lên.

Những việc như đăng ký khai sinh, khai tử, giám hộ, đăng ký lại... trước kia phải do Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh ký thì nay sẽ được giao cho GĐ Sở Tư pháp, nơi thụ lý hồ sơ ký và đóng dấu Sở Tư pháp.

Đơn giản hoá thủ tục, rút ngắn thời gian

Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 83/1998/NĐ-CP về đăng ký hộ tịch bỏ bớt một số giấy tờ không thực sự cần thiết mà người dân phải nộp hoặc xuất trình khi làm thủ tục đăng ký hộ tịch và quy định: Tùy từng trường hợp mới phải xuất trình giấy tờ tùy thân.

Bỏ quy định về xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn và quy định thoáng hơn về Giấy chứng sinh trong đăng ký khai sinh; quy định về xuất trình Giấy khai sinh trong đăng ký kết hôn. Bỏ quy định về đơn trong đăng ký khai sinh, khai tử quá hạn; đơn xin nhận con nuôi và Biên bản giao nhận con nuôi khi đăng ký nuôi con nuôi. Bỏ thủ tục niêm yết thông báo đăng ký kết hôn.

Trước kia, thời hạn giải quyết các việc liên quan hộ tịch là 7 ngày (kể từ ngày nhận đủ hồ sơ), nay theo dự thảo nghị định khoảng thời gian này là 5 ngày. Đối với việc đăng ký khai sinh, khai tử, các thay đổi hộ tịch, cơ quan hộ tịch phải giải quyết ngay.

Cũng theo bản dự thảo này, người dân được tạo nhiều điều kiện thuận lợi như: Được ủy quyền cho người khác thực hiện các việc đăng ký hộ tịch (trừ đăng ký kết hôn và đăng ký nhận con nuôi). Trong Sổ đăng ký khai sinh và Giấy khai sinh của con nuôi, cha mẹ nuôi được phép đăng ký tên mình với tư cách là cha mẹ đẻ; người con đã thành niên hoặc người giám hộ của người con chưa thành niên được xin nhận cha mẹ (đã chết) nếu việc nhận cha mẹ là tự nguyện và không tranh chấp.

Dự thảo nghị định cũng cho phép ghi bổ sung vào Sổ đăng ký khai sinh và bản chính giấy khai sinh. Cho phép cấp bản chính giấy tờ hộ tịch sau khi đã ghi vào sổ đăng ký hộ tịch các giấy tờ hộ tịch do cơ quan có thẩm quền nước ngoài cấp; cấp lại bản chính giấy khai sinh trong trường bị mất, hư hỏng hoặc phải ghi chú quá nhiều nội dung do thay đổi, cải chính, bổ sung hộ tịch.

Tăng thời hạn có hiệu lực của Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân lên 6 tháng đối với cả xác nhận của UBND cấp xã và của Cơ quan Ngoại giao, Lãnh sự Việt Nam. Tăng thời hạn đăng ký khai sinh lên 60 ngày cho cả miền núi và miền xuôi; thời hạn chung để đăng ký khai tử là 30 ngày. Bỏ quy định yêu cầu người được giám hộ phải có mặt khi đăng ký giám hộ.

Và một điểm rất mới của dự thảo nghị định là cho phép người có yêu cầu xin cấp bản sao các giấy tờ hộ tịch được gửi yêu cầu và nhận kết quả qua đường bưu điện.

Dự thảo cũng yeu cầu chỉ đăng ký quá hạn, đăng ký lại việc sinh nếu họ tên, ngày tháng năm sinh trong các giấy tờ, văn bằng được lập đầu tiên (trừ trường hợp xuất trình được bản chính hoặc bản sao Giấy khai sinh cũ).

Dự thảo bỏ quy định xác nhận tình trạng hôn nhân của cơ quan, đơn vị. Đối với những trường hợp đăng ký kết hôn ngay tại nơi cư trú  thì không cần xác nhận tình trạng hôn nhân.

Để thể hiện sự bình đẳng  giữa người dân với cơ quan đăng ký hộ tịch, dự thảo nghị định mới gọi "đơn" bằng "tờ khai".

Dự thảo Nghị định đã được thẩm định và sẽ trình Chính phủ trong tháng 4 này. Theo dự tính, nghị định sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/7/2005