- Đại diện phòng Cảnh sát Môi trường tỉnh Cao Bằng cho biết, từ năm 2005 đến nay, Xí nghiệp khai thác quặng Nà Lũng đã 4 lần bị xử phạt vì tội xả thải trộm. Đáng chú ý, theo dư luận từ nhân dân và công nhân của xí nghiệp thì đơn vị này thường xuyên xả trộm bùn thải vào mỗi kỳ mưa lũ. Phải chăng, xí nghiệp này đã đợi dụng mưa lũ để phi tang chứng cứ?

Ngày 8/11, UBND tỉnh Cao Bằng đã tổ chức cuộc họp để giải quyết hậu quả "lũ bùn đỏ" do xí nghiệp trên gây ra với người dân và môi trường sống tại Thị xã Cao Bằng.

Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, Công ty khoáng sản luyện kim Cao Bằng (chủ quản của xí nghiệp khai thác quặng Nà Lũng) phải có trách nhiệm với những người dân chịu thiệt hại. Quan trọng hơn, Xí nghiệp Nà Lũng phải có giải pháp đưa toàn bộ số bùn thải công nghiệp ra khỏi nhà dân cũng như đồng ruộng và dòng suối...

Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, Công ty khoáng sản luyện kim Cao Bằng (chủ quản của xí nghiệp khai thác quặng Nà Lũng) phải có trách nhiệm với những người dân chịu thiệt hại

Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng, cho dù đền bù cho người dân thì xí nghiệp này vẫn phải đưa toàn bộ số bùn công nghiệp ra khỏi khu vực ô nhiễm và phải có phương án chôn lấp cẩn thận. Nếu không giải quyết được việc này, chỉ sau một trận mưa to, hàng vạn khối bùn sẽ tiếp tục gây ô nhiễm môi trường chỗ khác, nhất là dòng sông Bằng.

Liên quan đến vi phạm của xí nghiệp này, Phòng Cảnh sát Môi trường tỉnh Cao Bằng cho biết, theo dư luận từ nhân dân và công nhân của xí nghiệp, thì đơn vị này thường xuyên xả trộm bùn thải vào mỗi kỳ mưa lũ. "Phải chăng xí nghiệp này đã đợi dụng mưa lũ để phi tang chứng cứ?" - đại diện Phòng Cảnh sát Môi trường nghi vấn.

Phòng Cảnh sát Môi trường cũng cho hay, đập chắn thải số 4 (tức đập bị vỡ hiện nay) của Xí nghiệp Nà Lũng đã quá tải từ năm 2008. Để khắc phục tình trạng này, xí nghiệp hiện đang xin phép được xây dựng thêm đập số 5 với trị giá hơn 30 tỷ đồng.

"Tuy nhiên, đập số 5 vẫn chưa được cấp phép ví báo cáo tác động môi trường của xí nghiệp trình lên Sở Tài nguyên và Môi trường chưa đảm bảo tiêu chuẩn nên đã bị trả lại. Đồng thời, xí nghiệp nâng cấp đập số 4 bằng cách hàng năm tôn thêm thân đập bằng đất thải từ mỏ chuyển ra. Nhưng do khi đổ thải không được lu lèn cẩn thận nên sự cố vỡ đập mới xảy ra" - đại diện Phòng Cảnh sát Môi trường phân tích.

Phải chăng xí nghiệp này đã đợi dụng mưa lũ để phi tang chứng cứ?"

"Phải dừng ngay việc dùng nước để rửa bùn ra sông Bằng, tránh tình trạng ô nhiễm sông. Trong thời gian sớm nhất phải đưa ra được phương án cụ thể và có hạn định về thời gian. Với thiệt hại là 6ha đất nông nghiệp bị bùn xâm hại, nếu không khắc phục được, phải đền bù sản lượng cho bà con" - ông Chủ tịch tỉnh Cao Bằng nói tại cuộc họp.

Ngoài ra, ông Nguyễn Hoàng Anh cũng thừa nhận, để xảy ra sự cố vỡ đập thì chính UBND tỉnh và các ngành chức năng của tỉnh cũng cần xem xét lại việc quản lý cấp mỏ và kiểm tra giám sát trong quá trình các doanh nghiệp khai thác mỏ.

"Từ năm 2005 đến nay, Xí nghiệp Nà Lũng đã có 4 lần bị xử phạp vì tội xả thải trái phép gây ô nhiễm môi trường, nhưng vẫn chưa có biện pháp nào đủ mạnh để chấm dứt tình trạng này là một điều các cơ quan chức năng phải suy nghĩ. Nếu Xí nghiệp khai thác quặng Nà Lũng còn vi phạm và không triệt để khắc phục hiệu quả thì tỉnh sẽ kiên quyết đóng cửa mỏ" - Chủ tịch tỉnh Cao Bằng kiên quyết.

Ông Nguyễn Hoàng Anh khẳng định, xí nghiệp này muốn tiếp tục hoạt động thì phải nghiêm chỉnh chấp hành luật bảo vệ môi trường. Tỉnh sẽ kiên quyết không để xảy ra tình trạng lợi từ khai thác mỏ bất cập với đời sống dân sinh.

• Cao Yến