Mặc dù nhiều ý kiến không đồng ý nhưng Nhà máy thủy điện A Chò vẫn chuẩn bị khởi công vào đầu năm tới trong khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông.
Công ty cổ phần Thủy điện Đakrông đã lập dự án xây dựng công trình thủy điện A Chò nằm ngay trong vùng “bảo vệ nghiêm ngặt” của khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông và đang chuẩn bị để có thể khởi công vào quý 1-2010.
Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Trị và Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông đang tiếp tục phản đối dự án thủy điện này. Vì dự án sẽ gây tác hại và ảnh hưởng rất lớn đến các giá trị đa dạng sinh học của khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông.
Ông Lê Văn Quý - phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị - cho biết năm 2004, tại cuộc họp thẩm định dự án thủy điện A Chò do UBND tỉnh chủ trì, hầu hết các đơn vị dự họp gồm Sở Địa chính (nay là Sở Tài nguyên - môi trường), Sở Kế hoạch - đầu tư, Sở Xây dựng, chủ tịch UBND huyện Đakrông, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đều đề nghị không cho xây dựng Nhà máy thủy điện A Chò trong phạm vi khu bảo tồn. Chỉ duy nhất đại diện Sở Công nghiệp (nay là Sở Công thương) đề nghị nên cho xây dựng.
Sơ đồ vị trí Nhà máy thủy điện A Chò
Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Hữu Thăng kết luận: “Để bảo vệ rừng đặc dụng theo quy định của Luật bảo vệ và phát triển rừng và làm tốt chức năng phòng hộ đầu nguồn, thống nhất không cho xây dựng Nhà máy thủy điện A Chò”.
Thế nhưng, theo công văn của Công ty cổ phần Thủy điện Đakrông gửi Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông, ngày 17-5-2006 UBND tỉnh Quảng Trị lại có văn bản đồng ý cho công ty này đầu tư xây dựng dự án thủy điện A Chò. Sau đó, ngày 6-3-2008 UBND tỉnh Quảng Trị có quyết định phê duyệt quy hoạch - do chủ tịch UBND tỉnh khi đó là ông Lê Hữu Phúc ký ban hành - xây dựng 17 dự án thủy điện nhỏ từ năm 2008 đến năm 2010 có xét đến 2015.
Trong đó, có dự án thủy điện A Chò được quy hoạch xây dựng tại bản Tà Lao, xã Húc Nghì, huyện Đakrông - nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông. Dự án này có vốn đầu tư ban đầu 167 tỉ đồng, công suất 9,4 MW.
Đang thẩm định
Theo ông Đỗ Thành Vinh - giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Đakrông, mặc dù biết rõ dự án thủy điện A Chò có “dính” tới khu bảo tồn thiên nhiên nhưng: “Chúng tôi đầu tư xây dựng công trình thủy điện A Chò căn cứ trên quy hoạch thủy điện đã được UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt và thỏa thuận giữa công ty với Sở Công thương Quảng Trị. Vì vậy, chúng tôi tin sẽ làm được nên mới đầu tư”.
Về việc liên quan đến dự án thủy điện A Chò, giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Trị Thái Vĩnh Kháng cho rằng: “Sở Công thương chỉ làm công tác quy hoạch và thiết kế diện tích, địa điểm xây dựng cho công trình thủy điện nói trên. Quan điểm của sở hoàn toàn ủng hộ doanh nghiệp phát triển kinh tế”.
Còn theo chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Cường: “Hiện dự án thủy điện A Chò vẫn đang trong quá trình thẩm định hồ sơ, chưa có quyết định cho phép xây dựng hay không. Phải đợi kết quả thảo luận của các cơ quan chức năng”. Thế nhưng, ông Đỗ Thành Vinh cho biết: “Chưa kể này nọ, riêng các khoản kinh phí như thuê khảo sát thiết kế lập dự án, đánh giá tác động môi trường đã tốn 2 tỉ đồng rồi”.
Nằm trong khu bảo tồn
Theo Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông: “Toàn bộ diện tích khu vực triển khai dự án thủy điện A Chò đều nằm trong ranh giới khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông”. Hầu hết hạng mục công trình gồm hồ chứa, đập dâng, kênh dẫn, đường ống áp lực, đường vận hành... đều “nằm trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt”.
Diện tích sử dụng cho công trình thủy điện A Chò là 53,3ha, nhưng phạm vi ảnh hưởng sẽ rất lớn. Tình trạng phá rừng, mở đường để làm thủy điện sẽ đe dọa đến rừng bảo tồn ở các tiểu khu 724, 725, 730 và 731 có đường đi qua. Do đó, vai trò phòng hộ đầu nguồn của vùng rừng này cũng sẽ bị mất đi.
Khu vực triển khai dự án thủy điện A Chò chính là nơi có đa dạng sinh học cao, với những loài động, thực vật đặc hữu của Việt Nam và thế giới như: gà lôi lam, voọc, gấu ngựa, sao la, lan kim tuyến... Theo Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông, công trường xây dựng và hoạt động của nhà máy sau này chắc chắn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học của khu bảo tồn. Ngoài ra, ông Lê Văn Quý còn cho biết dòng suối cuối nguồn của dự án thủy điện A Chò chảy vuông góc với đường Hồ Chí Minh, nếu thủy điện xả lũ có thể ảnh hưởng tới tuyến đường này.
Đó là những tác hại rất khó lường một khi thủy điện A Chò được xây dựng trong khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông theo quy hoạch mà tỉnh Quảng Trị đã ban hành. Thế nhưng, hiện nay Chi cục Kiểm lâm tỉnh cùng Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông đang bị thúc giục thực hiện các thủ tục để chủ đầu tư dự án thủy điện A Chò hoàn chỉnh thủ tục, có thể khởi công vào quý 1-2010.
Box:
6 nhà máy thủy điện trên sông Đakrông
Trong 17 dự án thủy điện nhỏ đã được UBND tỉnh Quảng Trị quy hoạch xây dựng, trên sông Đakrông - với chiều dài hơn 50km - có tới sáu công trình thủy điện: Đakrông 1, 2, 3, 4, Sê Pa Ling và A Chò. Hiện hai dự án thủy điện Đakrông 3 và 4 đã được khởi công xây dựng trong tháng 10 và đầu tháng 11-2009, hai dự án thủy điện Đakrông 1 và 2 dự kiến khởi công vào tháng 12-2009.
(Theo Tuổi trẻ)
