- Nhân viên các văn phòng giao dịch nhà đất nhỏ lẻ đều tỏ ra lớ ngớ về mức thuế chuyển nhượng nhà đất mới, mỗi nơi giải thích mỗi cách khác nhau. Thậm chí có nơi tặc lưỡi: kệ, cứ giao dịch như cũ và… chờ.

Thông tư 161 của Bộ Tài chính về thuế thu nhập cá nhân đối với các trường hợp sang nhượng bất động sản có hiệu lực từ hôm 26/9, theo đó có 2 mức thuế: 25% trên lợi nhuận hoặc 2% trên tổng số tiền chuyển nhượng. Tuy nhiên, sau gần một tuần, các văn phòng giao dịch nhà đất nhỏ lẻ trên thị trường Hà Nội đều tỏ ra lớ ngớ trước loại thuế này.

Mức thuế mới có hiệu lực từ hôm 26/9, tuy nhiên chính những văn phòng nhà đất lại nắm rất lơ mơ về nội dung (Ảnh minh hoạ: P.Thái)

Ngày 1/10, trong vai một cặp vợ chồng mới cưới, cần tìm mua một lô đất ở khu đô thị mới Dương Nội, chúng tôi vào văn phòng giao dịch nhà đất T.H, nằm ngay gần đầu đường Lê Trọng Tấn (quận Hà Đông) - vốn là lối vào khu đô thị này - đặt vấn đề.

Nghe sơ qua, một nam nhân viên của văn phòng lôi ra một tấm sơ đồ chung của khu C Dương Nội nói: “Với mức tiền của anh chị thì nên lấy ở khu C, các khu A và B chúng em cũng có, nhưng giá hơi cao. Khu C chỉ xa hơn một chút, nhưng vẫn nằm trên trục đường Lê Văn Lương kéo dài và song song với đường vành đai 4, giá “mềm” hơn hẳn, thời điểm này chỉ dao động từ 21,5- 22 triệu đồng/m2”.

Hỏi về từng lô, từng vị trí trong dự án thì anh chàng nói vanh vách: nào lô nằm mặt đường to, đối diện hồ điều hoà hoặc vườn hoa thì giá cao; lô áp chót, xiên xẹo thì giá thấp… Song hỏi đến mức thuế chuyển nhượng nhà đất mới áp, anh này liền tặc lưỡi: “Trời, anh chị lạ gì qui định của ta. Từ khi đưa ra đến khi áp dụng còn lâu, anh chị không phải lo (?)”. 

Có lẽ bản thân anh ta cũng không biết rằng từ hôm 26/9 đã bắt đầu áp mức thuế mới rồi.

Đường Lê Trọng Tấn quả là lắm văn phòng nhà đất, chứng tỏ sự giao dịch sôi nổi của khu vực này. Chúng tôi tiếp tục vào một văn phòng khác, cách văn phòng T.H một đoạn. Gọi là văn phòng, nhưng chỏng chơ có 2 chiếc bàn và 2 cô nhân viên. 

Lại mất đến 10 phút để nghe về tư vấn sự hấp dẫn của các dự án mà các cô có thể môi giới, chúng tôi mới phát hiện ra rằng: Nga (tên một nhân viên) còn nhầm lẫn giữa hai con số của thông tư 161, cô bảo: “Thuế mới ít lắm anh ạ, có 2% tính trên lợi nhuận chuyển nhượng thôi. Với lại khoản đấy Chính chủ phải chịu, anh không lo”.

Tiếp tục, chúng tôi gọi điện tới số điện thoại: 091265… hỏi mua căn hộ chung cư CT3 Văn Khê được quảng cáo là đã đóng 80% giá trị hợp đồng, đang hoàn thiện, sắp nhận nhà… được “chính chủ” đưa ra giá 17 triệu đồng/m2. Vờ hỏi: “Mới hôm trước em thấy giá có 14-15 triệu đồng/m2 mà anh?”, ông này ngọt nhạt: “Giờ giá nhà thay đổi từng ngày em ạ, có khi buổi chiều giá đã khác buổi sáng rồi. Em quyết thì quyết luôn, không vài hôm nữa thì cũng không có giá này cho em đâu”.

Hỏi về thuế suất 25%, vị “chính chủ” nói luôn: ”Anh chỉ làm hợp đồng uỷ quyền công chứng bình thường cho em thôi. Cái thuế này người ta chỉ thu đối với đất và căn hộ có sổ đỏ thôi (?), đương nhiên là sau này anh phải tạo điều kiện thuận lợi cho em làm sổ đỏ rồi”. Vờ không đồng ý giá tiền và vị trí căn hộ, ông này mới hé ra cũng là người của văn phòng nhà đất, nếu cần ông ta còn nhiều căn hộ khác, mời khách đến trực tiếp làm việc.

Có ý kiến cho rằng: với mức thuế nặng, giới đầu cơ sẽ tiếp tục đẩy giá khiến người sử dụng cuối cùng chịu thiệt. (Ảnh minh hoạ: P.Thái)

Quay trở lại đường Trần Duy Hưng, chúng tôi vào văn phòng nhà đất P.T với tư cách phóng viên. Tiếp chúng tôi, ông Nguyễn Phan - giám đốc văn phòng thừa nhận: Hiện nay văn phòng P.T và nhiều văn phòng nhà đất khác xung quanh hầu như chưa nắm rõ về mức thuế mới.

“Chủ yếu vẫn là nghe ngóng động thái là chính” - ông Phan cho hay. “Thậm chí chúng tôi cũng không rõ là phải đóng thuế cho đơn vị nào. Theo nhìn nhận của tôi kèm theo đó sẽ có khá nhiều vướng mắc: Ví dụ như một giao dịch nhà đất đã qua nhiều đời chủ, nếu như áp mức thuế mới thì phải chăng người chủ cuối cùng phải chịu tất. Như vậy sẽ rất thiệt thòi, không công bằng. Hay trường hợp chuyển nhượng đất, song chủ đầu tư thứ cấp đã xây nhà rồi lại bán, thì phần giá trị nhà sẽ được áp thuế ra sao? “.

Qua khảo sát sơ bộ, có thể thấy giao dịch nhà đất trên thị trường Hà Nội thời gian vừa qua có dấu hiệu ấm trở lại, cả đất nền lẫn căn hộ. Ví dụ khu chung cư CT3A nằm sát trụ sở mới của Bộ Ngoại giao (trên mặt đường Láng - Hoà Lạc), giá một căn hộ 96m2 ở đây đang được rao giá khoảng 2,2 tỉ đồng - khoảng 23 triệu đồng/m2. 

Điều đáng nói, khu nhà này vẫn trong quá trình hoàn thiện, chưa giao nhà. Cùng mức giá này là khu tái định cư Nam Trung Yên (sau lưng siêu thị Big C). Giá một căn hộ 65m2 ở đây đã đội lên khoảng 300 triệu đồng so với thời điểm trước. Vẫn trên trục đường Phạm Hùng - Khuất Duy Tiến, các căn hộ chung cư Licogi 13 được giao bán với giá 27 triệu đồng/m2…

Quay trở lại với ông Phan, vị giám đốc này e ngại: "Theo tôi, mức thuế suất mới này là khá cao. Giới đầu cơ vẫn có thể lách luật bằng cách mua bán bằng 2 hợp đồng. Hợp đồng chính để đóng thuế thì chỉ ghi chênh rất ít so với giá gốc, ngoài ra họ sẽ viết tay một hợp đồng phụ, trong đó mới ghi rõ giá trị thực của lô đất hay căn hộ. Hoặc đơn giản hơn là bổ hết vào đầu người mua, ví dụ: giá thị trường chỉ 25 triệu đồng/m2 thì bị đẩy vọt lên 30 triệu đồng/m2. Với cách này, hơn ai hết, người sử dụng cuối cùng sẽ là người thiệt thòi nhất".

• P.Thái