- Đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt thu hồi số đất vàng, nhà ngọc đang hàng ngày, hàng giờ bị chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích hoặc hàng nghìn ha đất bị hoang hóa do hậu quả của các dự án treo xuyên thế kỷ.

Dự án sân golf của Công ty Hoa - Việt có mức chuyển đổi sang kinh doanh bất động sản đứng "đầu bảng" hiện nay với diện tích lên tới 70,5ha.

Quản lý đất đai là một chế định hết sức quan trọng của Luật đất đai, song trên thực tiễn công tác quản lý đất đai hiện nay còn có khoảng cách rất xa so với các quy định của pháp luật ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo báo cáo mới nhất đề ngày 26/3/2009 của Tổng cục quản lý đất đai thuộc Bộ tài nguyên và môi trường thì tình hình quản lý sử dụng đất đai hiện nay còn rất nhiều bất cập, quản lý chưa chặt chẽ, sử dụng kém hiệu quả, còn để xảy ra nhiều tiêu cực. Trong số 7.507.318 ha đất Nhà nước giao cho các tổ chức thì có tới hàng trăm nghìn héc ta sử dụng không đúng mục đích, bị lấn chiếm, cho thuê, cho mượn trái phép, chuyển nhượng trái pháp luật, thậm chí còn dùng ma thuật để biến đất công thành đất tư.

Tình trạng buông lỏng quản lý đất đai gây nên những hiệu ứng xã hội bất thuận đó là trên 80% ý kiến kiến nghị của cử tri và hơn 85% các đơn thư khiếu nại, tố cáo thuộc lĩnh vực đất đai, nhà cửa, đền bù giải phóng mặt bằng. Do bức xúc của cử tri, do những cảnh báo của dư luận xã hội và do phản ánh đa chiều của các phương tiện thông tin đại chúng.

Trong những ngày đầu tháng 5 này, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã đề xuất thu hồi 104 cơ sở nhà đất sử dụng không đúng mục đích, kém hiệu quả.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh có tới 96.000.000 m2 đất và các công trình gắn liền với đất tọa lạc ở những vị trí rất đắt địa do các cơ quan Trung ương, địa phương và các doanh nghiệp quản lý cũng rơi vào tình trạng như trên.

"Thử hỏi nếu rà soát quỹ đất giao cho hàng trăm doanh nghiệp Nhà nước, hàng chục bộ, ngành, hàng nghìn đơn vị Trung ương và địa phương thì sẽ phát hiện lãng phí biết bao nhiêu đất công? Trị giá bao trăm ngàn tỷ và rất có thể Chính phủ đủ nguồn lực trang trải cho các nhu cầu an sinh xã hội chứ không cần phải trình Quốc hội tại kỳ họp này để phát hành trái phiếu Chính phủ thêm 20 nghìn tỷ." - Lê Như Tiến (Uỷ viên Thường trực UB Văn hoá, Giáo dục, Thanh thiếu niên & Nhi đồng của Quốc hội)

Chúng ta không khỏi giật mình khi Thường trực ban chỉ đạo kiểm kê quĩ đất của Thành phố Hồ Chí Minh công bố ngày 10/2/2009 tại thành phố có 348 khu đất với 1170 ha bị bỏ hoang, 285 khu cho thuê trái phép, 65 khu cho mượn trái pháp luật bao gồm cả tài sản gắn liền trên đất. Ngày 12/4/2009, Cục Công sản thuộc Bộ Tài chính đã tham mưu đề xuất thu hồi 31 cơ sở trên 50 mặt bằng của Tổng công ty lương thực miền Nam trị giá hàng ngàn tỷ đồng.

Thử hỏi nếu rà soát quỹ đất giao cho hàng trăm doanh nghiệp Nhà nước, hàng chục bộ, ngành, hàng nghìn đơn vị Trung ương và địa phương thì sẽ phát hiện lãng phí biết bao nhiêu đất công trị giá bao trăm ngàn tỷ và rất có thể Chính phủ đủ nguồn lực trang trải cho các nhu cầu an sinh xã hội chứ không cần phải trình Quốc hội tại kỳ họp này để phát hành trái phiếu Chính phủ thêm 20 nghìn tỷ.

Tình trạng quản lý nhà công, nhà công sở, nhà công vụ, nhà biệt thự cũng diễn ra tương tự. Hàng trăm nghìn mét vuông trụ sở cơ quan, đơn vị, hàng nghìn nhà biệt thự tại các đô thị lớn đang bị biến dạng nghiêm trọng, đang trở thành chung cư chắp vá, cơi nới, manh mún, thiếu thẩm mĩ. Khối tài sản khổng lồ hữu hình là di sản văn hóa kiến trúc của Nhà nước đang bị xâm hại nghiêm trọng, đang bị chiếm dụng trái pháp luật.

Đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt thu hồi số đất vàng, nhà ngọc đang hàng ngày, hàng giờ bị chiếm đoạt, sử dụng sai mục đích hoặc hàng nghìn ha đất bị hoang hóa do hậu quả của các dự án treo xuyên thế kỷ. Để đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất, nộp cho ngân sách Nhà nước hoặc chuyển mục đích sử dụng cho các công trình phúc lợi xã hội.

"Chuyện lãng phí đất đai để làm các cơ quan Nhà nước gây bức xúc lớn cho nhân dân theo điều tra năm 1995 thì riêng các văn phòng 2 ở Thành phố Hồ Chí Minh đã chiếm đến 6,3 triệu m2. Trong khi đó Chính phủ đã xây cao ốc ở số 5 Lê Duẩn để đại diện các bộ, ngành tập trung về đây, nhưng không ai về cả và hiện nay lại trở thành văn phòng cho thuê. Nếu rà soát lại toàn bộ các cơ quan Nhà nước thì tiền thu hồi từ đất đai, sử dụng sai mục đích sẽ có thêm bao nhiêu nghìn tỷ đồng để góp vào các nhóm kích cầu mà không cần vay mượn nước ngoài hoặc in thêm tiền để dẫn đến lạm phát?" - GS Nguyễn Lân Dũng  (Uỷ viên UB Đối ngoại QH)

Trong khi đó việc xây dựng nhà công vụ cho giáo viên, ký túc xá cho sinh viên, bệnh viện, trường học, trạm y tế, cho các thiết chế văn hóa, nhà ở cho người nghèo, nhà ở xã hội đang từng giờ, từng phút trông chờ quỹ đất. Dự kiến đến năm 2015 mới có khoảng 60% sinh viên cơ sở đào tạo và 50% công nhân lao động tại các khu công nhiệp được đáp ứng chỗ ở, tỷ lệ này là rất thấp. Tuy nhiên hiện nay tỷ lệ này mới chỉ khoảng 20 - 22%.

Theo số liệu của hai cơ quan quản lý giáo dục thì ở Hà Nội để đạt diện tích của các trường chuẩn quốc gia riêng hệ mầm non và phổ thông còn cần 1500 nghìn mét vuông đất cho 8 quận nội thành và Thành phố Hồ Chí Minh để đạt diện tích trường chuẩn quốc gia cho hệ phổ thông cần 4874 nghìn mét vuông đất.

Vừa qua UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã có quyết định thu hồi 2899 nghìn mét vuông đất sử dụng không hiệu quả, trái mục đích để xây dựng các trường chuẩn quốc gia trong 5 năm tới, đó là một tín hiệu đáng mừng.

Việc lỏng lẻo trong quản lý đất đai và tài sản công gắn liền với đất không những gây thất thoát nguồn lực của xã hội mà còn là mảnh đất màu mỡ nuôi dưỡng tham nhũng, lãng phí, là môi trường tha hóa cán bộ, công chức, là nguyên nhân làm mất cán bộ và là thách thức lớn trong việc thực thi pháp luật, phòng, chống tham nhũng, Pháp lệnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và thời sự nhất là Luật quản lý sử dụng tài sản Nhà nước được Quốc hội mới ban hành có hiệu lực từ ngày 01/01/2009.

Hơn lúc nào hết chúng tôi đề nghị Chính phủ, các cơ quan chức năng của Chính phủ ráo riết vào cuộc, tổng rà soát toàn bộ quỹ đất, quỹ nhà, tài sản công trên cả nước. Có giải pháp trước mắt và lâu dài chấn chỉnh sai phạm, lập lại trật tự trên mặt trận này.

Tại Kỳ họp thứ năm này, chúng tôi xin đề nghị các vị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Tài chính với tư cách là quản lý Nhà nước về đất đai, nhà ở, công sản giải trình trước Quốc hội về nhóm vấn đề đang được Quốc hội,cử tri và dư luận xã hội rất quan tâm. Xin cảm ơn Quốc hội.

• Lê Như Tiến (Ủy viên Thường trực UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh Thiếu niên & Nhi đồng của Quốc hội; Đại biểu Quảng Trị )