- Lần đầu tiên tại TP.HCM tổ chức xét chọn đơn vị uỷ quyền tổ chức bán đấu giá tài sản công, tuy nhiên việc xét chọn này có nhiều dấu hiệu bất thường.

 

Thông thường khi bán tài sản công, TP.HCM thường giao cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản (thuộc Sở Tư pháp TP) tiến hành các thủ tục bán đấu giá, nhưng nay giao cho địa phương lựa chọn đơn vị uỷ quyền.         

  

Với khu đất có vị trí “đắc địa” tại số 100 Hùng Vương, phường 9, quận 5 (TP.HCM) có giá khởi điểm trên 704 tỷ đồng, UBND quận 5, (cụ thể là Phòng Tài chính- Kế hoạch) được giao “quyền” lựa chọn đơn vị để ủy quyền bán đấu giá khu đất này.

 

Trúng thầu thần tốc

 

Sau khi UBND TP phê duyệt giá khởi điểm, ngày 11/8, Sở Tài chính có văn bản yêu cầu UBND quận 5 liên hệ với Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản (gọi tắt là Trung tâm) để ký hợp đồng bán đấu giá khu đất này. Trung tâm đã làm các thủ tục cần thiết theo yêu cầu nhưng không nhận được phản hồi từ quận 5.

Khu đất  "vàng" tại quận 5, TP.HCM được nhiều nhà đầu tư quan tâm với mục đích xây dựng khu cao ốc văn phòng...

Bất ngờ, ngày 24/9, Trung tâm nhận được thư của Phòng Tài chính - Kế hoạch quận này. Thư không đề cập đến chuyện ký hợp đồng mà mời Trung tâm tham dự chào giá cạnh tranh phí dịch vụ tổ chức bán đấu giá để quận xem xét, lựa chọn và ký hợp đồng ủy quyền tổ chức bán đấu giá khu đất. Trong thư ấn định rõ thời gian nộp hồ sơ khá gấp gáp, từ ngày 24 đến hết ngày 26/9 (ba ngày); ngày mở hồ sơ tham dự là ngày 29/9.

 

Ngày mở hồ sơ, cùng với Trung tâm, có hai đơn vị nữa tham gia “đấu thầu”. Đó là Công ty TNHH thẩm định giá Sài Gòn nhà đất và Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và dịch vụ tài chính.

 

Ba ngày sau, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận có thông báo cho biết Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và dịch vụ tài chính là đơn vị “trúng thầu”. Đơn vị này “bỏ thầu” với giá 450 triệu đồng, giá thấp nhất trong ba đơn vị. So với giá này, mức phí do Trung tâm đưa ra cao hơn 1 tỷ đồng (tức là 1,4 tỷ đồng)   

 

Có cạnh tranh không lành mạnh?

 

Theo “quy chế” từ phía quận 5, đơn vị được chọn phải đảm bảo các yêu cầu: có chức năng, điều kiện bán đấu giá và thư chào có tổng mức phí thấp nhất. Xét các tiêu chí này, cả ba đơn vị được mời đều có đủ yêu cầu thứ nhất. Tuy nhiên, với yêu cầu thứ hai thì các đơn vị ngoài Nhà nước có thể đáp ứng được, còn Trung tâm thì không.

 

Cụ thể theo quyết định 105 ngày 31/7/2007 của UBND TP thì Trung tâm không tự ấn định mức phí mà phải tuân theo quy định của Nhà nước. Do vậy mức phí mà Trung tâm đưa ra không thể thấp hơn mức quy định. Chỉ riêng “điểm yếu” này, không cần chờ đến khi công bố kết quả xét chọn, Trung tâm đã biết mình thua chắc!     

 

Vì vậy, Trung tâm cho rằng đây là cuộc canh tranh không lành mạnh.

 

Đó là chưa nói, số tiền mà Trung tâm thu được từ mức phí này thực chất là nguồn thu ngân sách nhà nước, phải nộp vào ngân sách. Trong khi đó, các đơn vị tư nhân được bỏ túi số tiền này.

 

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 26 Nghị định 05 về bán đấu giá tài sản, phí đấu giá phải được thực hiện theo quy định của pháp luật về phí, lệ phí. Trường hợp này mức phí áp dụng phải tuân thủ quy định tại Quyết định 105, nghĩa là dù với mục đích tiết kiệm ngân sách, mức phí mà quận 5 trả cho đơn vị được ủy quyền bán đấu giá cũng không được thấp hơn mức mà Quyết định 105 đã quy định (như Trung tâm đã đưa ra). Do vậy, tiêu chí về mức phí thấp nhất khi chọn đơn vị tổ chức đấu thầu khu đất trên không phù hợp quy định hiện hành.     

 

Đấu thầu “thầm kín”

 

Bất kỳ một cuộc đấu thầu nào cũng cần phải công khai, minh bạch. Thông thường, việc mời thầu sẽ công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, với những điều kiện, tiêu chí rõ ràng.

 

Ở đây, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận 5 đã không đăng báo công khai khi tổ chức lựa chọn. Điều này lý giải vì sao không ai biết thông tin về cuộc “đấu thầu”, kể cả Trung tâm, trước khi nhận được thư mời của quận. Giám đốc một công ty có chức năng bán đấu giá cho biết, ông không hề nghe thông tin về cuộc lựa chọn này. “Nếu không công ty tôi sẽ tham gia ngay”- ông nói. Nhiều công ty khác cũng bày tỏ tương tự.

 

Ông Phạm Văn Sỹ, Phó Giám đốc Trung tâm, nói: “TP hiện có trên 20 công ty, đơn vị có chức năng bán đấu giá, không hiểu sao quận 5 chỉ mời ba đơn vị”. Theo thông tin mà chúng tôi có được, ngoài ba đơn vị đã đề cập, Phòng Tài chính - Kế hoạch quận 5 không hề gửi thư mời đến các đơn vị khác. Nên, giám đốc một đơn vị có chức năng bán đấu giá ví von việc làm này giống như một cuộc đấu thầu “thầm kín”.

 

Trong thư mời, Phòng cũng không đưa ra những tiêu chí, ba-rem điểm để lựa chọn một cách rõ ràng. Nên tại buổi mở thư chào giá, khi được đại diện Trung tâm hỏi, người chủ trì mới trả lời rằng có hai tiêu chí: có kinh nghiệm trong việc tổ chức bán đấu giá và đưa ra mức phí thấp. Việc xét chọn này cũng không được thành lập hội đồng như vốn thường thấy ở các buổi đấu thầu.

 

Lựa chọn công khai đơn vị tổ chức bán đấu giá tài sản công là xu hướng rất nên làm. Nó vừa tránh sự độc quyền không cần thiết của Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản, vừa tiết kiệm cho ngân sách nhà nước.

 

Nhưng trong vụ “chọn mặt gửi vàng” nói trên đã vắng bóng tính công khai, minh bạch - tiêu chí cốt lõi của một cuộc đấu thầu. Chưa nói, cách làm có phần vội vàng, cùng nhiều dấu hiệu bất thường khiến không ít người nghĩ đến một khả năng “móc ngoặc”, tiêu cực nào đó.    

 

“Công ty sân sau”?

 

Chúng tôi liên hệ với Phòng Tài chính - Kế hoạch quận 5 để tìm hiểu vụ việc. Bà Huỳnh Thị Thu Cúc, Trưởng phòng, nói phải xin ý kiến của lãnh đạo quận mới trả lời báo chí. Sau đó, bà Cúc cho hay lãnh đạo quận nói có gì thắc mắc cứ liên hệ Sở tài chính.

 

Lại hỏi vì sao không đăng báo công khai, bà Cúc nói do thời gian cập rập, gấp rút nên mới làm vậy. Về việc chỉ mời ba đơn vị chào giá, bà Cúc nói do họ biết thông tin và có liên hệ hỏi phòng. Hỏi vì sao Công ty cổ phần tư vấn thẩm định giá và dịch vụ tài chính biết thông tin, bà Cúc nói có lẽ công ty này biết được từ Sở Tài chính... 

 

Được biết, Công ty cổ phần nói trên được thành lập từ đầu năm 2008. Tiền thân của nó là Trung tâm dịch vụ thẩm định giá và bán đấu giá tài sản, thuộc Sở Tài chính. Sau này Nhà nước quy định mỗi tỉnh thành chỉ thành lập một trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản nên trung tâm của Sở Tài chính phải giải thể.

 

Sau đó, Công ty cổ phần nói trên ra đời, hoạt động theo Luật doanh nghiệp và không còn trực thuộc Sở Tài chính nữa. Tuy nhiên, trụ sở công ty này hiện vẫn đóng tại địa chỉ số 123 Trần Quốc Thảo, quận 3 - nơi trước đây Trung tâm của Sở Tài chính tọa lạc.

 

• Châu Giang