- Phải sống trong mùi hôi thối, nhiều đêm tỉnh giấc, người đàn ông vác đèn ra tận bờ sông để nhòm vào "ống xả" của Miwon. Và những gì ông nhận được là: "cay mũi, tức ngực, khó thở". Trong suốt hơn một năm, người dân khu vực đã hơn 10 lần làm đơn kiến nghị gửi cơ quan chức năng và cũng hơn 10 lần tìm đến gặp lãnh đạo của Miwon. Nhưng...  

Phải buông đũa, "sơ tán" vì mùi hôi thối

Trời đã sập tối, nhưng thấy sự có mặt của phóng viên, những người dân xung quanh bến đò, gần cống xả Nhà máy Miwon (Phú Thọ) vẫn nhiệt tình trả lời phỏng vấn. Họ thi nhau tuôn ra những bức xúc đã bị dồn nén lâu nay của mình: Khi nào Miwon xả thải là biết ngay, vì lúc đó mùi hôi thối bốc lên, nước thải có màu đen kịt. 

Miêu tả về sự khó chịu khi Miwon xả thải, người dân cho biết: "mùi thối rất khó chịu, ngửi lâu thấy cay mũi, tức ngực, khó thở, cổ rát". Nói đoạn, mấy người dân cầm đèn pin, kéo phóng viên ra tận miệng cống xả để chỉ. 

Tại đây, dòng nước mang màu đen kịt đang xối xả ra sông...

Người dân cho biết: Miwon thường xả chất thải có mùi thối từ khoảng 19 giờ tối hôm trước và "nặng mùi" nhất là đến 2-3 giờ sáng hôm sau. Tuy nhiên, họ xả thải nhiều khi cũng không theo những giờ nhất định. Và để "chống chọi" với mùi hôi thối, người dân đã phải đóng cửa, bật quạt để "đuổi" mùi hôi ra ngoài nhà, mà vẫn không ăn thua. Nhiều khi, đi ngủ là phải trùm chăn qua mũi rồi bật quạt cho đỡ nóng.

Người dân đang chỉ ống xả thải gây ô nhiễm của Miwon (trái) và một thứ nước đen chảy ồ ạt ra sông Hồng từ ống xả thải của Miwon (phải). Ảnh: T.N

Chị Hà, làm nghề chở đò ở đoạn sông có ống xả của Miwon cho biết: "Cách đây mấy năm, khi đường ống dẫn thải của Miwon bị vỡ, chất thải tràn vào nhà nhiều người dân khiến hoa màu chết cả. Chất thải ngấm vào giếng nước khiến nguồn nước duy nhất của nhiều hộ dân bị ô nhiễm, không thể dùng được. 

"Không chịu nổi sự ô nhiễm, ở khu này đã có hai nhà phải bỏ nhà chuyển đi nơi khác sống" - chị Hà cho biết.

Những người đứng quanh, mỗi người góp một câu, như để xả bớt những bức xúc dồn nén bấy lâu nay của mình. Người thì nói rằng con trẻ ở đây lớn lên còi cọc cũng vì hít phải thứ không khí nặng mùi ô nhiễm ở đây; người thì cho biết, trong khu vực không hiếm người bị ung thư vòm họng.

Anh Trần Quang Trung, ở tổ 1, phường Tiên Cát, TP Việt Trì nói: "Nhiều khi, tôi phải cho đứa nhỏ đi "sơ tán" ở nhà ngoại vì ở đây môi trường ô nhiễm quá, người lớn còn thấy khó chịu, huống hồ trẻ con. Có khi tới bữa cơm, lại đúng vào giờ Miwon xả thải, mùi hôi thối xộc vào nhà, nhiều người phải buông đũa đứng dậy. Đứa nhỏ 5 tuổi nhà tôi từ đầu năm đi Hà Nội chữa bệnh mấy lần thì toàn là bệnh về đường hô hấp cả. Trẻ con xóm này bị bệnh đường hô hấp gần hết".

Ông Trần Xuân Bản, 61 tuổi, ở phố Gát, phường Tiên Cát - TP Việt Trì, người đã sinh sống từ nhỏ ở đây cho biết: "Ông Miwon đã đến đây được 14 năm rồi, nhưng đến năm 2007, ông này mới cho xây dựng thêm dây truyền sản xuất mới văo năm 2007. Từ khi có dây truyền sản xuất mới này, môi trường ở đây bắt đầu bị ô nhiễm nghiêm trọng, khiến người dân bức xúc".

Ông Bản: Họ chỉ toàn hứa suông!

Những hộ gia đình khác bị ô nhiễm nguồn nước, giếng nước không còn dùng được nữa vì bị ngấm nước thải ô nhiễm thì được Miwon đền bù có 300.000 đồng. Sau sự cố đó, nhiều người dân đã phải đi mắc nước từ nhà máy về dùng, còn giếng nước vốn là nguồn nước sinh hoạt chính trước đây đành bỏ không.

Nói về sự ô nhiễm nơi đây, ông Bản cho biết, phải sống trong mùi hôi thối, nhiều đêm tỉnh giấc vì mùi khó chịu, lại vác đèn ra tận bờ sông để nhòm vào ống xả thải của Miwon. Và những gì ông nhận được là: "cay mũi, tức ngực, khó thở".

Tỏ ra bức xúc, ông Bản khảng khái nói: Môi trường ô nhiễm thì chúng tôi phải gánh chịu. Môi trường bị hủy diệt thì không chỉ chúng tôi mà thế hệ con cháu chúng tôi sẽ phải chịu ảnh hưởng. Bệnh tật thì nó sẽ ngấm dần dần. Chúng tôi chẳng mong gì hơn ngoài việc được sống trong môi trường trong lành vốn có trước đây. 

Theo ông Phạm Hồng Vạn tổ trưởng tổ dân phố, khu phố 2 và 3 của phố Sông Thao có 90 hộ dân với 370 nhân khẩu thì có 99% dân số bị mắc bệnh về đường hô hấp, bệnh bị mắc nhiều nhất là viêm xoang. Riêng khu phố 2, sát với nhà máy nhất thì có đến 10 người bị mắc bệnh ung thư phổi và vòm họng.

Lời hứa gió bay

Không chịu nổi sự ô nhiễm, hơn 1 năm nay, nhiều lần người dân khu vực đã kéo nhau đến nhà máy để phản ánh. Lần nào Miwon cũng nhận lỗi, khẳng định phản ánh của người dân là đúng sự thật, rồi họ hứa sẽ khắc phục. Nhưng, những lời hứa của họ vẫn chỉ là hứa suông.

Trong biên bản làm việc ngày 10/7/2007 của đại diện các hộ dân cư phố Gát và đại diện của Miwon tại công ty về việc giải quyết khiếu nại về môi trường của tổ dân phố Gát: lượng khí thải gây khó chịu, tức ngực, có mùi khó chịu. Với khiếu nại trên, đại diện phía Miwon ghi rõ trong biên bản: "Nhận thấy việc khiếu nại của dân là đúng và sẽ khắc phục sửa chữa, hoàn thiện để không gây ô nhiễm cho dân".

Trong biên bản làm việc với người dân, Miwon công nhận những phản ánh của dân là đúng sự thật.

Đến ngày 27/7/2007, Công ty Miwon có công văn 215 gửi UBND phường Tiên Cát - TP Việt Trì về việc giải quyết khiếu nại của dân. Theo đó, Miwon cam kết: "Tuyệt đối không để xảy ra sự cố ô nhiễm môi trường, giảm đến mức tối thiểu lượng nước thải qua cổng thải ngầm thuộc tổ dân phố Gát - Tiên Cát".

Không thể chịu nổi sự ô nhiễm, gần đây nhất, ngày 24/9, người dân khu vực lại lên tiếng phản đối việc gây ô nhiễm môi trường của Miwon và lại nhận được phản hồi từ phía Miwon rằng: "Việc phản ánh của nhân dân về sự việc trên là đúng... Tuy nhiên, không thể xử lý triệt để trong ngày một ngày hai được và phải đến hết ngày 29/8/2008 sẽ không còn hiện tượng mùi như trên".

Khi được hỏi, sau ngày 29/8, có còn mùi hôi bốc lên không, nhiều người dân sống và mưu sinh quanh khu vực bến đò, gần một ống xả của Miwon cho biết: Mấy ngày nay, khi báo chí bắt đầu lên tiếng thì họ (tức Miwon- PV) mới giảm bớt thời lượng xả những chất thải độc hại, hôi thối ra sông. Nhưng không có nghĩa là chúng tôi đã thoát được cái cảnh ô nhiễm vì trong ngày, thỉnh thoảng thứ mùi quen thuộc đó vẫn bốc lên. 

• T.Nhung