 |
| Cựu Tổng thống Iran Akbar Hashemi Rafsanjani tuyên bố Iran sẵn sàng đón tiếp phái đoàn IAEA |
Chính quyền Tehran ngày 6/10 tuyên bố họ sẵn sàng giao cho cơ quan giám sát hạt nhân LHQ một danh sách chi tiết các bộ phận máy móc đã nhập khẩu để phục vụ việc làm giàu uranium, một chương trình mà Mỹ cho là chủ chốt để sản xuất vũ khí nguyên tử mà Iran luôn giấu giếm.
Nói về dự định sắp tới, Đại sứ Iran tại Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Ali Akhar Salehi cho biết: ''Chúng tôi sẽ trao cho IAEA danh sách các thiết bị đã nhập khẩu và chỉ cho họ nơi cất giữ. Số máy móc này được để ở nhiều địa điểm khác nhau''.
Vị đại sứ cho biết thêm, mặc dù công khai hồ sơ nhập khẩu, song Iran không thể nói chính xác nguồn gốc của số máy móc đó cho dù thời hạn do IAEA ấn định đang tới gần. Ông tuyên bố: ''Có rất nhiều thiết bị chúng tôi không mua chính thức mà thông qua môi giới, do đó, rất khó để lần theo dấu những người trung gian này''.
Dự kiến, vào cuối tuần này, một phái đoàn của IAEA sẽ có mặt tại Iran để tiến hành các cuộc gặp và thanh tra nhằm làm rõ mục đích chương trình hạt nhân của nước này. Đó là sản xuất vũ khí hạt nhân hay chỉ đơn thuần là tìm kiếm năng lượng phục vụ cho đời sống. Trong trường hợp những nghi ngờ về Iran vẫn chưa được làm rõ trước hạn chót 31/10 thì việc này sẽ được gửi lên HĐBA LHQ để cơ quan này giải quyết và có thể thông qua lệnh trừng phạt.
Phản ứng tích cực
Thông báo của Đại sứ Iran tại IAEA Salehi được coi là quyết định hợp thời của chính quyền Tehran, đáp ứng được yêu cầu của cơ quan giám sát hạt nhân LHQ về việc giải trình rõ ràng đối với chương trình hạt nhân. Và mặc dù, không chấp nhận hạn chót mà IAEA đặt ra, song Tehran vẫn đồng ý cho đoàn thanh tra của cơ quan này tới làm việc tại đất nước
Hiện nay, IAEA đang lật lại hồ sơ về chương trình làm giàu uranium của Iran từ năm 1985. Uranium giàu có thể được dùng làm nhiên liệu cho lò phản ứng hạt nhân hoặc sử dụng để chế tạo bom.
Tìm kiếm dấu vết
Trong một số báo cáo gần đây, các thanh tra IAEA tuyên bố đã phát hiện được dấu vết làm giàu uranium tại 2 cơ sở của Iran kể từ tháng 1 đầu năm nay. Iran cho biết, những mẫu vật thiên nhiên được cơ quan LHQ phát hiện đều bị nhiễm xạ từ trước khi nhập khẩu và đây không phải là dấu hiệu khẳng định Tehran đang bí mật sản xuất vật liệu cấm.
Về lập luận của Iran, một số nhà ngoại giao tại Vienna nhận xét, theo lý thuyết điều đó hoàn toàn có thể hiểu được. Vì rằng, toàn bộ những thiết bị mà Iran mua đều thông qua môi giới tại chợ đen từ những năm 1980. Số người này khi buôn bán đều không tuân theo tiêu chuẩn đúng đắn trên như quy định quốc tế.
(Hoài Linh - Theo Reuters)
