Báo Tin mới nhắc lại nhận định của truyền thông Nga, rằng các công dân Việt Nam, nhất là phụ nữ, là đối tượng bị giới thực nghiệp sử dụng như nguồn lao động rẻ mạt. Họ thường phải lao động trong điều kiện cực khổ trong các xưởng may, và thường chỉ được trả công bằng miếng ăn.

Trước đó, cuối tháng Giêng 2009, tại vùng Liuberesky ngoại ô Matxcơva, trong một đợt kiểm tra, đã phát hiện một xưởng may lậu trong một ngôi nhà tư, không có giấy phép sản xuất. Tại đây, còn có hơn 200 công nhân Việt Nam đang làm việc không có giấy phép của nhà cầm quyền Nga.

Cộng đồng quốc tế đã không đứng ngoài cuộc trước tình cảnh này khi công nhân Việt Nam bị lừa đảo, bạc đãi, thậm chí nô dịch. Báo Tin mới cho hay đại diện Tổ chức di trú quốc tế IOM (mà Việt Nam là một thành viên) tại Maxcơva nói sẵn lòng cứu trợ về y tế và tâm lý cho người bị hạiViệt Nam bởi nạn buôn người, và có thể xem xét giúp đỡ hồi hương bằng tiền của Tổ chức này cho nạn nhân .

Đến “nô lệ trung cổ” trong nhà máy hiện đại

Hôm 26 tháng ba vừa qua, nhiều nguồn tin tại Matxcơva đưa tin công an Nga vừa giải cứu hàng chục công nhân Việt Nam làm việc bất hợp pháp trong điều kiện như thời kỳ chiếm hữu nô lệ. Theo Cục điều tra hình sự Liên bang Nga, các công nhân Việt Nam được cung ứng bởi một tổ chức tội phạm chuyên về buôn nô lệ (работорговля), đã hoạt động nhiều năm. Những “nô lệ” này được tuyển dụng tại Việt Nam, nơi họ được hứa rằng khi sang Nga sẽ được lao động hợp pháp và lương bổng đàng hoàng. Chi phí để đưa một “nô lệ” như thế sang Nga là khoảng 40 nghìn rúp (hơn 1000 USD).

Cán bộ phụ trách thông tấn – báo chí của Công an Matxcơva cho hay: “Những người Việt Nam này được đưa tới vùng Egorevsk, ngoại ô Matxcơva. Tại đây, họ bị tước giấy tờ, bị giữ trong khuôn viên của nhà máy may cũ, bị ép buộc làm việc. Những người định bỏ trốn bị đánh đập dã man”.

Điều kiện sống trong nhà máy này tệ đến mức hai nữ công nhân đã dùng những chiếc áo phông do họ dệt làm một chiếc thang dây để trốn ra ngoài. Các cán bộ công an Matxcơva cho hay chiếc thang dây không chịu được sức nặng đã bị đứt. Một nạn nhân bị gẫy cột sống, người thứ hai gẫy chân khi rơi từ tầng bốn xuống đất.

Những “cai ngục” tại đây này gồm 2 người Việt và một người Armeni, là giám đốc của hãng may này. Viên giám đốc này đã bị bắt giữ theo khoản 2, điều 12 Luật Hình sự Nga: “sử dụng lao động nô lệ ở mức trầm trọng”.

Trước đó, các kênh truyền thông Nga liên tục đưa tin về vụ việc cảnh sát Nga phát hiện những căn nhà, chủ yếu là các cơ sở may mặc nơi có hàng chục đến hàng trăm người Việt Nam không có giấy phép làm việc trong điều kiện như khổ sai.

Một số nguồn tin Việt cho rằng vì Nga đóng cửa chợ Vòm mà nhiều người Việt làm ăn ở Nga điêu đứng.
Nhưng theo báo chí Nga, chính tại chợ Vòm từng có những xưởng may hàng “nhái” (контрафактный товар) theo mác Yves Saint Laurent hay Gucci … Điều kiện ở đây chẳng mấy khác những gì của công trường tư bản thế kỷ 18 mà Mác từng đả phá. Tại đây có những người Việt làm việc không biết ngày đêm như con sâu cái kiến, với đồng lương bèo bọt ngay cả đối với điều kiện Việt Nam . Và đó chính là một trong những lý do nhà đương cục Nga đóng cửa chợ Vòm.

Nhiều hơn “một phần nghìn tia hy vọng”?

Nét mới của công tác chấp pháp hình sự ở Nga là các cơ quan hữu quan nay được yêu cầu xử lý triệt để, dứt điểm các vụ việc bất hợp pháp có yếu tố nước ngoài nhằm đảm bảo an ninh và công bằng xã hội, và giảm nạn kỳ thị chủng tộc.

Tổng thống Medvedev, xuất thân là một luật gia và được xem là có tư duy kỹ trị, vừa làm rung chuyển nước Nga về đường hướng cải tổ nội bộ quyết liệt đối với Bộ Nội Vụ Nga (bộ chịu trách nhiệm về an ninh công cộng).

Bấy lâu nay, trong mắt những ai từng đến “quê hương Xô Viết cũ”, cảnh sát Nga, nhất là OMON, là biểu hiện rực rỡ của lối hành xử “già đòn non nhẽ”, nhưng thực chất là “bắt cóc bỏ đĩa”. Các “thầy quyền” Nga, luôn được xem là minh chứng sinh động cho vế kia của câu “cướp đêm là giặc”, sẽ trở lại là người đại diện chân chính cho pháp luật trên các đường phố ở Nga, như trước đây.