Việc Mỹ tuyên bố ông Saddam Hussein được hưởng quy chế tù binh chiến tranh nhanh chóng nhận được những phản ứng khác nhau từ Hội đồng Điều hành Iraq và các tổ chức quốc tế.

Cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein.

Hội đồng Điều hành Iraq: "Chúng tôi không được hỏi ý kiến"

Một số thành viên của Hội đồng Điều hành lâm thời Iraq tỏ rõ sự bất bình trước tuyên bố này, bởi Mỹ lại một lần nữa qua mặt họ. Thẩm phán Dara Nuraddin, người đã tham gia xây dựng khuôn khổ pháp lý cho tòa án tội phạm chiến tranh ở Iraq cho biết: "Chúng tôi bị sốc và hiện đang nói chuyện với những người có trách nhiệm của phía liên quân, vì chúng tôi đã không được hỏi ý kiến".

Theo ông Nuraddin, tuyên bố không làm thay đổi kế hoạch đưa ông Hussein ra trước vành móng ngựa sớm nhất là vào tháng 6 tới, trong một phiên tòa có sự tham dự của 5 thẩm phán. Ông cho rằng: "Tuyên bố của Lầu Năm Góc chẳng liên quan gì đến chúng tôi. Ông ta (Saddam Hussein) là tội phạm. Ông ta đã phạm tội chống lại người dân Iraq và sẽ bị xử tại Iraq trong một phiên tòa của người Iraq".

Mahmoud Othman, một thành viên khác của Hội đồng Điều hành cho rằng Mỹ không có quyền ra một quyết định như vậy. Ông nói: "Nhân dân Iraq muốn Saddam bị xử theo luật pháp Iraq. Người dân Iraq muốn biết ai đã giúp Saddam gây tội ác và có được vũ khí hủy diệt hàng loạt".

Hội Chữ thập đỏ quốc tế: muốn vào thăm càng sớm càng tốt

Sau tuyên bố của Mỹ, Hội Chữ thập đỏ quốc tế đã gửi yêu cầu được vào thăm ông Saddam Hussein tới các cơ quan dân sự và quân sự tại Iraq. Họ mong muốn vào gặp cựu tổng thống càng sớm càng tốt. Muin Kassis, người phát ngôn của Hội tại Jordan cho biết mục đích của chuyến thăm là kiểm tra xem tù nhân có được đối xử theo các quy định của Công ước về tù nhân chiến tranh. Như vậy, đại diện của Hội Chữ thập đỏ quốc tế sẽ xem xét tình hình mọi mặt của tù nhân như điều kiện sinh hoạt, tình trạng sức khỏe (gồm cả việc kiểm tra tù nhân có bị tra tấn hay không) và tạo điều kiện để tù nhân được liên lạc với gia đình. Thời điểm gặp gỡ sẽ được đàm phán bí mật.

Tòa thánh Vatican: Saddam Hussein "bị đối xử như một con bò"

Trước những hình ảnh quay cảnh kiểm tra sức khỏe Saddam Hussein sau khi bị bắt giữ, Tòa thánh Vatican nhận xét Saddam Hussein "bị đối xử như một con bò". Một số tổ chức khác cho rằng công bố chúng là vi phạm quyền được bảo vệ tránh khỏi sự tò mò của công chúng. Đây là quyền được quy định trong Công ước về tù nhân chiến tranh. Còn phía Mỹ lập luận, những hình ảnh đó giúp người dân Iraq thấy rằng họ chẳng còn gì phải sợ Saddam Hussein như trước nữa.

Hiện ông Saddam Hussein bị giam giữ tại một địa điểm bí mật và bị CIA thẩm vấn. Các quan chức Iraq cho biết địa điểm này thuộc Baghdad. Một quan chức cao cấp của Anh tiết lộ, cựu tổng thống vẫn từ chối hợp tác. Tuy nhiên, những tài liệu Saddam Hussein mang bên mình khi bị bắt đã rất có ích đối với liên quân trong việc truy tìm những người trung thành với ông.

(Đặng Hương - Theo BBC, AFP)