Uỷ ban điều tra đã tiến hành 2 cuộc thử nghiệm nhằm kiểm chứng giả thuyết mảnh bọt vỡ.

Sau 7 tháng làm việc với chi phí khoảng 20 triệu USD, Uỷ ban điều tra vụ tai nạn tàu Columbia của NASA đã đưa ra báo cáo cuối cùng, dày 248 trang, về nguyên nhân thảm hoạ cũng như một số kiến nghị. Họ khuyến cáo NASA cần thay đổi cách giám sát điều kiện an toàn nếu muốn 3 tàu còn lại tiếp tục hoạt động cũng như thành lập cơ quan chuyên trách về vấn đề này.

Harold Gehman, Chủ tịch Uỷ ban, nhấn mạnh đội tàu con thoi không phải là không an toàn và ca ngợi NASA là một ''cơ quan nổi tiếng''. Tuy nhiên, ông cho biết cơ chế quản lý và văn hoá của NASA đã dẫn tới các điều kiện an toàn không được đảm bảo, khiến 7 nhà du hành trên tàu Columbia chịu số phận bi đát. Giới hạn về ngân sách, thời gian, cũng như tốc độ xây dựng nhanh của Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) đã gia tăng áp lực cho cơ quan này. 

Theo Uỷ ban điều tra, các quan chức NASA đã bỏ qua 8 cơ hội để giải quyết những lo ngại liên qua tới mảnh bọt vỡ. Mảnh bọt này chính là nguyên nhân trực tiếp gây thảm hoạ hồi tháng 2 vừa qua. Nó va vào mép trước chắn nhiệt của cánh trái, gây ra một lỗ thủng. Lỗ thủng cho phép khí siêu nóng sâm nhập vào bên trong khi tàu đi vào khí quyển trái đất, làm Columbia nổ tung trên bầu trời bang Texas.

Tàu Columbia nổ tung trên bầu trời Texas.

Ngay sau khi tàu Columbia rời trái đất vào ngày 16/1/2003 các kỹ sư của NASA đã nghi ngờ về một mảnh bọt chống nhiệt. Qua đoạn băng video, họ nhìn thấy nó rơi khỏi bình nhiên liệu ngoài khoảng 81 giây sau khi cất cánh. Họ đã 3 lần yêu cầu NASA cung cấp ảnh vệ tinh về con tàu này khi nó ở trong quỹ đạo trái đất 16 ngày để kiểm tra liệu mảnh bọt vỡ có va chạm và làm hỏng tàu hay không. Tuy nhiên, các kỹ sư không bao giờ có được những hình ảnh đó.

Kể từ sau vụ tại nạn, 3 tàu còn lại nằm bất động. Theo dự tính, thời điểm sớm nhất để chúng bay lại là tháng 3 hoặc tháng 4/2003. Tàu con thoi là một bộ phận không thể tách rời của ISS. Thảm hoạ Columbia đã buộc 16 quốc gia tham gia xây dựng trạm giảm số nhà du hành trên đó từ 3 xuống 2 và hiện cầu nối duy nhất giữa trạm và trái đất là phi thuyền Soyuz của Nga.

Báo cáo khuyến nghị thay đổi toàn diện cơ chế hoạt động của NASA, bao gồm việc thành lập Cục Kỹ thuật. Cục này có nhiệm vụ giám sát an toàn và được NASA cấp kinh phí. Uỷ ban điều tra cũng yêu cầu NASA chụp những bức ảnh có độ rõ nét cao về thùng nhiên liệu ngoài sau khi nó tách khỏi tàu con thoi, ngăn chặn mảnh bọt vỡ khỏi thùng nhiên liệu trong khi tàu rời trái đất và chế tạo phi thuyền có người lái thay thế đội tàu còn lại. NASA cũng cần được cấp nhiều kinh phí hơn.

(Minh Sơn - Theo CNN, Reuters)