Nhìn bài, hoặc viết câu trả lời trên tay,... là những trò gian lận học đường đã lỗi thời. Ngày nay, với một chiếc điện thoại camera, học sinh có thể chụp ảnh bài thi, gửi nó cho một người gà bài bên ngoài và nhận lại câu trả lời. Rõ ràng đó là hành vi gian lận!

Từ nhìn bài, quay cóp...

Gian lận thi cử nói chung, và gian lận bằng điện thoại camera cũng như nhắn tin nói riêng đã trở thành vấn đề đáng lo ngại trên toàn nước Mỹ. Một cuộc thăm dò dư luận do Công ty Gallup Poll tiến hành trên 2.000 đối tượng là các học sinh trung học Mỹ, được công bố vào hôm 11/5, cho thấy gần 50% thú nhận gian lận ít nhất một lần trong các kỳ thi hoặc bài kiểm tra. 65% cho biết có nhiều hành động gian lận đang diễn ra trong trường học của họ. Frank Newport, thuộc Galluo Poll, nhận xét: ''50% học sinh nói rằng họ đang gian lận. Đó là một vấn đề lớn''.

Newport cho biết ông tin rằng câu trả lời từ 2.000 sinh viên là trung thực bởi họ được phỏng vấn vô danh trong một cuộc khảo sát khoa học ngẫu nhiên trên Internet. Một số học sinh trung học đã cười nhạo kết quả thăm dò trên, khăng khăng rằng tình trạng gian lận trong thi cử còn lan tràn rộng hơn trong các trường tại New York. Peter, học sinh 16 tuổi tại trường Trung học La Guardia, khoe khoang: ''Chỉ có 46% thôi ư? Tất cả học sinh đều gian lận''! Rachel, học sinh lớp 9 cũng tại La Guardia, cho biết em gian lận kể từ hồi lớp 6 và khẳng định đã đánh cắp bài kiểm tra trước khi giáo viên phát chúng. Ngoài ra, Rachel còn thừa nhận đã nhìn qua vai để nhòm bài những bạn cùng lớp thông minh hơn.

Rachel đã bị bắt quả tang gian lận một lần và nhận điểm F cho bài kiểm tra. Được hỏi tại sao gian lận, em nói: ''Tôi không muốn bị cha mẹ mắng và không muốn thi trượt. Tôi chỉ muốn lên lớp''. Christina, 15 tuổi, trường Trung học Martin Luther King ở New York, cho biết: ''Thỉnh thoảng em cảm thấy có tội về gian lận. Tuy nhiên, thỉnh thoảng em sợ hãi nên quên hết kiến thức. Vì vậy, em buộc phải gian lận. Thậm chí những học sinh thông minh cũng gian lận. Điều này thường diễn ra''. Steve Odaglas, 17 tuổi, tại La Guardia nói: ''Gian lận là quá dễ. Tôi nhìn vào bạn bên cạnh''.

Cuộc thăm dò không hỏi trực tiếp tại sao học sinh gian lận, hoặc hành vi gian lận đó có sai trái hay không. Tuy nhiên, phân tích kết quả cho thấy cạnh tranh và áp lực để vào được các trường đại học tốt là một lý do. New York có các quy định tốt nghiệp nghiêm ngặt nhất ở Mỹ, và những học sinh sợ bị trượt có thể gian lận.

... Tới gian lận thời kỹ thuật số

Điện thoại camera chụp các bức ảnh số và truyền chúng tới những chiếc điện thoại khác, tài khoản e-mail qua Internet. Chúng được đưa vào Mỹ cách đây chừng hai năm song doanh số thực sự không "cất cánh" cho tới mùa nghỉ năm 2003. Theo Công ty Nghiên cứu Tiếp thị Công nghệ Yankee Group ở Boston, ước tính trong năm nay có 21 triệu điện thoại camera được bán tại Mỹ, chiếm khoảng 19% tổng số điện thoại di động được mua ở Mỹ. Trong năm tới, dự kiến doanh số điện thoại camera có thể đạt tới 48 triệu, chiếm tỷ lệ đến 42% doanh số điện thoại di động trong nước. Nhà phân tích John Jackson thuộc Yankee Group cho biết: ''Cuộc cách mạng điện thoại camera về cơ bản đã chấm dứt. Camera số tích hợp sẽ trở thành tiêu chuẩn trên điện thoại di động mà phần lớn mọi người mua và sẽ mua''.

Cuộc nói chuyện điện thoại di động lần cuối cùng của Wendy Camacho, 15 tuổi tại trường Everett Alvarez.

Sự phổ biến của nó đã làm các nhà giáo dục trên toàn nước Mỹ đang phải xem xét các biện pháp ngăn chặn điện thoại di động bị sử dụng sai mục đích tại trường học. Các quan chức đặc biệt lo ngại việc các học sinh, sinh viên vô trách nhiệm sẽ chụp ảnh bạn cùng lớp trong phòng tắm hoặc các nơi khá riêng tư khác rồi đưa lên mạng hoặc gửi cho người khác. Họ cũng lo ngại sinh viên sử dụng camera để gian lận bằng cách chụp ảnh các bài kiểm tra hoặc các tài liệu giáo dục khác để đưa ra ngoài cho người gà bài.

Tờ giấy quay cóp hoặc nhìn bài dường như đã trở nên lỗi thời. Nhiều giáo viên đã bắt quả tang học sinh, sinh viên sử dụng điện thoại camera và nhắn tin để gian lận trong các kỳ thi. Chẳng hạn vào tháng 6/2003, sáu sinh viên thuộc ĐH Maryland đã thú nhận gian lận trong môn thi kế toán bằng cách sử dụng điện thoại di động để gửi thông tin cho nhau bằng tin nhắn. Gần đây nhất, vào đầu tuần này, các quan chức tại trường Trung học Everett Alvarez ở thành phố Salinas, California, đã cấm dùng điện thoại di động trong nhà trường sau khi một sinh viên sử dụng điện thoại di động của cậu ta để chụp ảnh bài kiểm tra toán. Một giáo viên đã bắt quả tang trước khi sinh viên này có thể truyền hình ảnh cho một người bạn.

Hiệu trưởng Joe Rice cho biết: ''Trường hợp này là một lời kêu gọi cảnh tỉnh. Nếu tôi nhìn hoặc nghe thấy điện thoại di động, tôi sẽ tịch thu. Tất cả mọi việc chúng tôi đang làm là nhằm thắt chặt nội quy bởi học sinh vi phạm trắng trợn. Tôi không muốn học sinh sử dụng điện thoại trong trường học bởi nó làm gián đoạn quá trình giáo dục''. Hội đồng Giáo dục Trung học thành phố Salinas đã cấm ''các thiết bị truyền phát tín hiệu điện tử'' kể từ tháng 4/2003 song để cho mỗi trường quyết định cách thực hiện lệnh cấm.

Ông Rice nói rằng việc học sinh liên tục sử dụng dịch vụ nhắn tin trong lớp, tiếng ồn phát ra từ điện thoại di động và khả năng gian lận là lý do để trường tăng cường thực thi lệnh cấm này. Trước đây, các giáo viên có thể tuỳ ý tịch thu điện thoại hoặc yêu cầu sinh viên cất chúng đi. Giờ thì giáo viên có trách nhiệm tịch thu mọi điện thoại di động nếu họ nhìn thấy học sinh sử dụng.

Vấn đề mới, ý kiến chưa thống nhất

Các quan chức trường Everett Alvarez đã phát thông báo về chính sách mới cho học sinh và phụ huynh. Nếu một học sinh bị bắt quả tang sử dụng điện thoại di động lần đầu tiên, điện thoại sẽ bị tịch thu song học sinh đó có thể nhận lại vào cuối buổi học. Lần vi phạm thứ hai, cha mẹ hoặc người bảo trợ của học sinh phải đợi bảy ngày để lấy lại điện thoại. Lần vi phạm thứ ba, cha mẹ hoặc người bảo hộ phải đợi 30 ngày trước khi điện thoại được trả lại. Chính sách mới của nhà trường cũng cấm sử dụng điện thoại di động và máy nhắn tin trong mọi sự kiện liên quan tới học đường. Ngoài ra, cha mẹ và học sinh phải ký vào ''thoả thuận hành vi trường học'', trong đó việc cấm điện thoại di động được xem như một điều kiện nhập học.

Các quan chức trường Trung học Salinas đã tịch thu 135 điện thoại di động của học sinh trong năm ngoái và không có bất kỳ lời phàn nàn nào từ phía phụ huynh. Hiệu trưởng Joseph Pawlick cho biết: ''Khi kiểm tra bài, chúng tôi giám sát chặt chẽ hơn điện thoại di động, bởi chúng tôi phát hiện ngày càng nhiều học sinh sử dụng chúng để gửi câu trả lời''. Tuy vậy, học sinh có thể sử dụng điện thoại vào bữa trưa vì chúng cũng có thể là một công cụ an toàn đối với học sinh. Pawlick nói: ''Sau vụ Columbine, điện thoại di động có ý nghĩa hoàn toàn khác''. Một số học sinh có điện thoại di động tại trường Trung học Columbine (Colorado) đã báo cho các nhà chức trách và cha mẹ biết về việc một học sinh dùng súng bắn chết 12 học sinh và một giáo viên vào tháng 4/1999.

Nhiều trường trung học khác ở Mỹ cũng đang tiến hành các biện pháp hạn chế điện thoại di động hoặc bằng việc quy định thời gian, địa điểm và cách thức học sinh có thể sử dụng, hoặc bằng việc thẳng tay cấm điện thoại di động, hay đưa ra những hình phạt nghiêm khắc: đình chỉ học một thời gian, tịch thu điện thoại di động và đuổi học nếu bị phát hiện mang điện thoại di động. Dave Sears, phó hiệu trưởng trường Trung học Grayslake (Chicago) cho biết: ''Chúng tôi không muốn điện thoai di động ở trường. Không cần có camera kiểu đó tại trường học''.

Ngành viễn thông không phản đối các chính sách trên. Travis Larson, người phát ngôn của Hiệp hội Internet và Viễn thông không dây, cho biết các nhà giáo dục nên soạn thảo nội quy trường học chứ không phải người ngoài. Nếu điện thoại di động cản trở việc giáo dục, các giáo viên, nhà quản lý và phụ huynh cần đưa ra những quyết định cần thiết. Ngành viễn thông tôn trọng các quyết định của trường học và các hội đồng giáo dục.

Tuy nhiên, một số học sinh cho rằng họ nghi ngờ các chính sách trên sẽ ngăn chặn sự phổ biến của các thiết bị công nghệ cao trong trường học. Theo họ, các quy định đó chắc chắn sẽ không ngăn chặn được những học sinh gian lận. Sara Scherping, thuộc trường TH Stevenson ở Lincohnshire, nói: ''Học sinh có thể tìm ra cách khác để gian lận''.

Điện thoại camera.

Trong khi đó, không phải tất cả các nhà giáo dục đều muốn hạn chế điện thoại camera. Các quan chức ở nhiều khu vực hài lòng với các quy định hiện hành chỉ cho phép sử dụng mọi loại điện thoại di động, bao gồm cả điện thoại có gắn camera, trước hoặc sau giờ học. Một số nhà quản lý cho rằng việc cấm điện thoại di động có thể làm các bậc phụ huynh - những người muốn liên lạc với con cái của họ - thất vọng.

Melea Smith, giám đốc thông tin thuộc quận Napervill 203 ở Chicago (Hội đồng Giáo dục của quận này đang cân nhắc hạn chế sử dụng điện thoại camera), cho biết: ''Cũng là phụ huynh học sinh, tôi có thể hiểu được sự bực tức của các bậc cha mẹ khi họ mua cho con một chiếc điện thoại di động song phát hiện rằng con họ không thể sử dụng nó để gọi và nói giờ học đã kết thúc, bố mẹ tới đón con. Đó sẽ là một quyết định khó khăn''.

Vấn đề đâu chỉ ở nước Mỹ

Trong khi đó, các học sinh tại Anh thường bị tước mọi đồ dùng cá nhân, ngoại trừ một chiếc bút chì cùn, trước mỗi kỳ thi. Tuy nhiên, Liên minh Đánh giá và Chuyên môn - một trong những hội đồng thi lớn tại nước này - thông báo có 254 trường hợp gian lận thi cử bằng điện thoại đi động được phát hiện trong năm 2003. Trong một số trường hợp, học sinh nhận được các câu trả lời qua tin nhắn từ... cha mẹ. Cũng giống học sinh nhiều nước khác, học sinh tại Anh nhận được nhiều sự trợ giúp về công nghệ để "cải thiện" thành tích thi cử.

Scotland đã có một quận cấm học sinh dùng điện thoại di động trong trường học. Tại Nhật, đã có một số thư viện lớn cấm sử dụng điện thoại camera trong thư viện. Hồ sơ về vấn đề này đang dày thêm, trong khi những quy định thích hợp của xã hội nói chung và ngành giáo dục nói riêng ở các nước vẫn còn khá lúng túng.

Mặc dù các chính sách mới có thể có lỗ hổng song nhà quản lý Phil Sobocinski thuộc trường TH Warren Towship (Mỹ) tin tưởng rằng các nội quy liên quan tới hành vi đúng mực của học sinh phải theo kịp với những tiến bộ về công nghệ. Phil nói: ''Cách đây mười năm, chúng ta không cần một chính sách kiểu này bởi không có loại công nghệ đó. Tuy nhiên, khi thế giới thay đổi, các trường học cần thay đổi chính sách và thủ tục. Năm nay, đó sẽ là điện thoại camera. Năm tới sẽ là một thứ gì khác...''.

• Minh Sơn (tổng hợp)