(VietNamNet) - Chính phủ cho rằng, ''sổ hộ khẩu vẫn cần thiết'', còn những vướng mắc, phiền hà về điều kiện, thủ tục cấp sổ hộ khẩu cũng như sử dụng sổ hộ khẩu hạn chế quyền của công dân ''phải được Luật cư trú khắc phục triệt để''.

Bộ trưởng Bộ Công an Lê Hồng Anh đã thể hiện quan điểm này của Chính phủ khi trình bày dự án Luật cư trú tại QH chiều 1/6.

Nghiêm cấm lạm dụng sổ hộ khẩu...

Trước đó, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đình Lộc (ĐB TP.HCM) đã lên tiếng đề nghị bỏ sổ hộ khẩu vì lâu nay sổ hộ khẩu gắn với một số đặc quyền thời kỳ bao cấp, không phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay.

Những vướng mắc, phiền hà về điều kiện, thủ tục nhập hộ khẩu sẽ được Luật cư trú khắc phục triệt để? Ảnh: TTO

Trong nhiều trường hợp, sổ hộ khẩu bị một số cơ quan, tổ chức sử dụng làm căn cứ, điều kiện cho các giao dịch, đi lại và vô hình chung đã làm hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, kể cả quyền tự do cư trú và lựa chọn nơi cư trú.

Theo Bộ trưởng Lê Hồng Anh, trong điều kiện hiện nay thì sổ hộ khẩu vẫn cần thiết cho việc quản lý, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và phục vụ cho nhiều chính sách quan trọng khác của Nhà nước.

Chẳng hạn như thống kê, điều tra dân số, quy hoạch, bố trí dân cư; tổ chức bầu cử đại biểu QH và HĐND, đăng ký nghĩa vụ quân sự; thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, trả lương hưu cho người về hưu...

Dự thảo Luật cư trú được xây dựng theo hướng giữ sổ hộ khẩu nhưng thủ tục đăng ký thường trú, cấp sổ hộ khẩu phải đơn giản, thuận tiện, không phiền hà, thời hạn giải quyết ngắn và ngăn ngừa việc lạm dụng sổ hộ khẩu.

Khoản 5, Điều 11, dự thảo Luật nêu rõ: ''Nghiêm cấm hành vi lạm dụng quy định về sổ hộ khẩu làm hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân''.

Sổ hộ khẩu có quản lý được ''dân cư động''?

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của QH Vũ Đức Khiển khi trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật cũng cho biết, một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu, tìm giải pháp quản lý khác để bỏ sổ hộ khẩu.

Ý kiến này cho rằng, về bản chất hộ khẩu là quản lý nhân khẩu nhưng trên thực tế dần dần vấn đề hộ khẩu đã gắn với nhiều nội dung quản lý nhà nước.

Theo báo cáo của Bộ Công an tại phiên họp thẩm tra, hiện nay có tới trên 380 văn bản có những quy định liên quan đến hộ khẩu. Đây là vấn đề cần được rà soát kỹ, nếu không sẽ dẫn đến việc hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, kể cả quyền tự do cư trú.

Hơn nữa ''bộ phận dân cư tĩnh'' thường chiếm số đông; điều đáng chú ý trong công tác quản lý là ''bộ phận dân cư động''. Vì thế việc duy trì sổ hộ khẩu có còn ý nghĩa gì? Cũng cần đặt câu hỏi nếu bỏ hộ khẩu thì hậu quả gì sẽ xẩy ra và có quản lý được không?

Cũng theo ý kiến nói trên, quản lý cư trú của công dân là trách nhiệm của Nhà nước. Theo đó, công dân chỉ có nghĩa vụ thông báo tới cơ quan quản lý cư trú khi thay đổi nơi cư trú, còn cơ quan quản lý cư trú có trách nhiệm kiểm tra tính xác thực của thông báo đó và cập nhật, lưu giữ thông tin cư trú của công dân vào sổ quản lý cư trú.

Sổ quản lý cư trú do cơ quan quản lý giữ, khi thực hiện các giao dịch có liên quan đến nơi cư trú của công dân thì công dân đến cơ quan quản lý cư trú để xin giấy xác nhận.

QH sẽ thảo luận về dự án Luật cư trú vào tuần sau và xem xét, thông qua Luật cư trú vào kỳ họp cuối năm nay.

• Văn Tiến