Ông Nguyễn Thanh Chín: "Việc xét nhập hộ khẩu có thể chia thành nhiều giai đoạn khác nhau kèm theo những điều kiện".

- Theo ông, với việc ban hành nghị định 108 với nhiều điều khoản "thoáng" hơn rất nhiều so với quy định cũ về vấn đề nhập hộ khẩu tại TP.HCM, chính quyền TP.HCM sẽ gặp phải vướng mắc gì trong quản lý?

- Nghị định 108 đã cởi mở hơn đối với người tạm trú, đặc biệt là trong diện KT3. Tuy nhiên, có một số khó khăn. Có điểm quy định diện ở nhờ hoặc thuê nhà phải có văn bản đồng ý của chủ nhà về nhập hộ khẩu và phải đảm bảo diện tích tối thiểu. Cái này kéo dài thời gian, khó xác định rõ thế nào là đảm bảo diện tích tối thiểu trên đầu người.

Theo nghị định 108, nhà mua bán giấy tay hoặc nhà tự xây trên đất chưa có sổ đỏ thì chỉ cần xác nhận của UBND cấp phường về tình trạng hợp pháp của nhà ở, đất ở. Việc thiếu thống nhất trong giấy tờ nhà, thiếu thống nhất trong việc xác định tình trạng nhà cũng gây khó khăn.

Khó thì khó nhưng vẫn phải tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Đa phần những người thuộc diện KT3 đều có ý định làm việc lâu dài ở TP. Nhiều người trong số họ có nhà cửa: nhà hợp pháp, nhà hợp lệ với giấy tờ sang tay có thể hợp thức hóa về mặt pháp luật. Tôi nghĩ, những người thuộc diện này đáng được tạo điều kiện nhập hộ khẩu.

Ngay cả công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, có hợp đồng lao động, có chỗ ở ổn định thì vẫn có thể được nhập hộ khẩu. Hộ khẩu là để quản lý người lao động.

- TP.HCM sẽ giải quyết những vướng mắc trong việc này như thế nào, thưa ông?

- Dưới góc nhìn của tôi thì việc này không quá khó khăn. Còn về địa phương, cụ thể là công an quận - huyện, phường - xã, chúng tôi đang chờ tham mưu cụ thể. Từ đó sẽ rõ hơn những vướng mắc gặp phải.

Hiện nay, có tình trạng giấy tờ nhà, đất thiếu thống nhất. Sắp tới, chúng tôi sẽ rà soát lại, đề nghị áp dụng đồng nhất, chặt chẽ hơn nữa các mẫu giấy tờ.

Nhìn chung, các bước tiến hành phải thống nhất dưới sự chỉ đạo của UBND TP, không để tình trạng nơi làm được, nơi chưa làm được.

- Bây giờ thử đặt trường hợp một sinh viên mới ra trường, chưa xin được việc làm, tạm trú mới được vài năm, có người bảo lãnh, và như vậy có thể được nhập hộ khẩu TP...

- Thực tế, sinh viên mới ra trường, không xin vào nhà nước, nhưng vẫn có thể làm việc cho tư nhân. Như vậy là có thu nhập ổn định, cộng với có chỗ ở ổn định nữa thì vẫn có thể được nhập hộ khẩu TP.HCM.

- Nhưng từ chuyện nhập hộ khẩu sẽ dẫn tới nhiều thay đổi về quyền lợi. Với việc mở rộng diện nhập hộ khẩu như vậy, TP.HCM sẽ phải chịu áp lực rất lớn...

- Vẫn biết là phải chịu áp lực, nhưng phải làm theo pháp luật thôi, người dân có quyền tự do cư trú mà. Tôi nghĩ, nghị định đã có sự tính toán số người đến TP.HCM. Tuy nhiên, số người tạm trú tại TP.HCM hiện nay là 1,7 triệu, với khoảng 125.000 hộ. Không thể nhập hộ khẩu ồ ạt cho từng ấy người. Vì vậy, việc xét nhập hộ khẩu có thể chia thành nhiều giai đoạn khác nhau kèm theo những điều kiện.

Ví dụ, giai đoạn 1 là cho những người có nhà ở, những người trước đây từng có hộ khẩu TP.HCM nhưng đi làm việc, sinh sống ở nơi khác trong một thời gian, hiện tại có nhà hợp pháp tại TP.HCM

Phải phân đối tượng rõ rệt, chi li, ưu tiên cho sự ổn định tại TP. Đây là bài toán rất đau đầu của TP.HCM. Người từng sinh sống nhiều năm thì phải khác. Làm ở công ty này phải khác ở công ty kia. Tuy nhiên, cần chú ý không để người dân hiểu lầm là phân biệt đối xử.

Xây dựng một hệ thống tiêu chí, điều kiện cho nhập khẩu đòi hỏi sự tham gia của nhiều ngành, trong đó đặc biệt là Công an và Tư pháp. Ngoài ra, chúng tôi vẫn đón nhận những phản hồi, đóng góp từ các địa phương.

- Vậy, theo ông, bao giờ TP.HCM có thể chính thức áp dụng quy chế nhập khẩu mới?

- Hiện giờ, Công an TP.HCM vẫn đang chuẩn bị tham mưu cho UBND TP để ban hành quy chế mới. Theo tôi, vào cuối năm nay, trong cuộc họp HĐND, quy chế sẽ được thông qua. Và ban đầu sẽ giải quyết cho khoảng 500.000 nhân khẩu thuộc diện KT3.

Có điều tôi muốn khẳng định, chúng tôi sẽ cố gắng thực hiện tinh thần của nghị định 108, đảm bảo quyền lợi cho người dân!

- Xin chân thành cảm ơn ông!

• Phạm Cường 
  thực hiện

Hộ khẩu: Nỗi ám ảnh của thanh niên nhập cư! 
Nửa triệu người sắp có hộ khẩu