(VietNamNet) - Phó Tổng thanh tra Chính phủ Mai Quốc Bình (ĐB QH TP.HCM) tỏ thái độ như vậy về việc ''hộ khẩu đòi nhà, nhà đòi hộ khẩu''. Bên hành lang Quốc hội sáng 2/6, ông đã có cuộc trao đổi với báo giới xung quanh dự thảo Luật nhà ở.

Ông Mai Quốc Bình nhận xét:

Ông Mai Quốc Bình: ''Từ từ sẽ xoá dần nặng nề về địa giới hành chính''.

''Tôi thấy dự luật thiếu ở chỗ: Tư tưởng phát triển nhà ở không chỉ nghĩ rằng người ta có nhà ở mà phải nghĩ xa hơn là đi liền với bố trí và tái bố trí cho dân cư theo cách chủ động nhất của Nhà nước. Nó đi liền với quy hoạch phát triển nhà ở, tránh tình trạng di dân tự do theo kiểu tự phát, đi theo kiểu ngoài luồng.

Thứ hai là phải xây dựng được văn hoá về nhà ở. Do điều kiện chiến tranh, đô thị của mình tồn tại quá lâu. Văn hoá ăn sâu trong tư duy chúng ta là văn hoá nhà phố, nhà ọp ẹp, hoặc nhà chung cư rất bê bết. Trong xu hướng văn minh, hội nhập, mà cứ giữ cái đó không khéo trở thành một sự lãng phí khủng khiếp. Sau này (nhà) phải đập bể hết, đập bỏ rồi xây dựng lại mới. Ý của tôi là làm sao đưa được hướng tư tưởng, văn hoá trong cách ở, cách sống lồng vào trong nhà ở.

Thứ ba, vấn đề chính sách nhà ở, có một phần nói về nhà cho người thu nhập thấp, nhà xã hội. Nhưng tôi không mặn mà! Ý tôi muốn nhà ''xã hội'' thể hiện trong chính sách giá chứ không lấy một nhà cụ thể. Nên cho hẳn một điều khoản về cơ chế nhà bán trả góp. Mở rộng diện cho phép tổ chức, cá nhân xây dựng nhà ở để bán, kể cả nhà thương mại, cái đó tốt. Nhưng mà dự luật thiếu hẳn cơ chế bán nhà trả góp.

Hiện nay có nhiều công ty bán nhà trả góp nhưng tự phát, ai cũng lạm dụng từ ''trả góp'' chứ các nước có cách bán nhà trả góp hay lắm! Tất cả đều thông qua ngân hàng hết. Tôi trừ lương hàng tháng cho nhà trả góp đó. Trong vòng 25-30 năm, cái nhà đó thuộc quyền của tôi.

- Nghĩa là mô hình nhà ở cho người thu nhập thấp không hiệu quả?

- Tôi không đồng tình với việc phát triển nhà cho người có thu nhập thấp. Tất nhiên hiện nay chúng ta cần tạo điều kiện cho họ có chỗ ở. Nhưng cái đó phải truyền tải qua cơ chế nhà bán trả góp. Chúng ta xây dựng nhà đàng hoàng, nhà tốt và người ta được quyền mua. Thay vì mua trả 10 năm, người thu nhập thấp trả trong 30 năm. Tại sao mình không dùng cơ chế đó để mình ''bịt'' cơ hế nhà cấp ''thấp'' để giải quyết cho người nghèo. Cả cuộc đời người ta chỉ sống trong căn nhà ''thấp'' trong khi người ta được quyền ở khá lên và văn minh lên.

Quan trọng là điều tiết cơ chế bằng khung giá chứ không phải bằng nhà cấp thấp. Cái đó cần xem xét lại.

- Xin ông cho biết quan điểm về việc ''nhà đòi hộ khẩu, hộ khẩu đòi nhà'' ở một số đô thị lớn?

- Người ta có quyền ở đâu thì cho người ta ở, không nhất thiết đòi hỏi hộ khẩu hay cái gì khác. Trên định hướng như vậy mới vào khuôn phép, làm cho tất cả vấn đề nằm trong quỹ đạo của Nhà nước. Chứ đừng lấy hộ khẩu, lấy chuyện nhà ở để mình quy định hành chính thì không phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội hiện nay.

- Nghĩa là ông ủng hộ mua nhà không cần hộ khẩu?

- Tôi đồng ý nhà ở thương mại không cần hộ khẩu. Nhưng nhà công vụ phải có sự phân công của nhà nước. Nhà bán trả góp, nhà xã hội có đối tượng cụ thể. Còn như dân cư trao đổi (nhà ở) bình thường không nên hạn chế. Nếu anh có điều kiện tiền bạc mua thì nên cho người ta mua. Không nên dùng hộ khẩu hạn chế, cấm đoán người ta...

- Hiện nay ở TP.HCM, Hà Nội, người dân đăng ký hộ khẩu thì công an yêu cầu phải có nhà, sang đăng ký nhà, Sở Tài nguyên Môi trường lại hỏi hộ khẩu...?

- Cái đó không phải Sở Tài nguyên và Môi trường sáng tác ra đâu! Mà cũng không phải do công an. Đây là do Nghị định 51 của Chính phủ và Chỉ thị 27 của UBND thành phố quy định. Lúc đó tôi hiểu là tình trạng dân nhập cư quá lớn và sức tải của Thành phố chịu không nổi. Đây cũng có ý làm giảm đi áp lực tăng dân số cơ học, chứ không phải dùng hành chính ngăn cấm người dân đến. Nhưng xu hướng hiện nay, từ từ chắc chắn Chỉ thị 27 và Nghị định 51 sẽ bị điều chỉnh. Nhất là luật này (Luật nhà ở) ra đời sẽ huỷ bỏ những cái đấy. Văn bản dưới luật không phù hợp luật thì phải chấp nhận huỷ bỏ.

- Khi làm Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, ông có đề xuất bỏ ''nhà đòi hộ khẩu, hộ khẩu đòi nhà''?

- Tôi cũng là người phải thực hiện. Chủ trương quy định như vậy phải chấp hành. Nhưng đó là giải pháp tình thế để khắc phục dần tình trạng nhập cư bất hợp pháp với một đô thị lớn như TP.HCM. Chứ bản thân giải quyết việc này chúng ta thấy có cái gì đó chưa yên tâm và cần xem xét lại. Lần này Luật nhà ở như vậy tôi ủng hộ, từ từ xoá dần nặng nề về địa giới hành chính. Để làm sao người ta có sự dễ dãi trong vấn đề chỗ ở, trong công ăn việc làm, học tập...

• Văn Tiến thực hiện