(VietNamNet) - Việc tiến hành thông quan điện tử sẽ hạn chế được tình trạng tham nhũng khi làm thủ tục hải quan.  Ủng hộ việc sửa Luật Hải quan một cách đầy đủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Sinh Hùng cũng tỏ ra sốt ruột muốn thực hiện ngay việc thông quan điện tử.

Năm 2005, Hà Nội, Hải Phòng và TP.HCM sẽ thực hiện thông quan điện tử

Sáng 28/1, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tiến hành phiên họp cho ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hải quan. Dự kiến luật này sẽ được Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại một kỳ họp (kỳ họp thứ 7 vào khoảng đầu tháng 5 tới).

Thông quan điện tử sẽ tránh nhiều tiêu cực

Điểm đáng chú ý nhất là nội dung hiện đại hoá quản lý hải quan bằng việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử được đưa vào luật. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Sinh Hùng giải trình: ''Hiện nay, thông quan điện tử có nói đến nhưng mới là phương diện chính sách, chưa khuyến khích các tổ chức, cá nhân. Chúng ta chưa áp dụng thông quan điện tử mà mới làm tờ khai điện tử. Khai hải quan mà DN vẫn phải làm hồ sơ giấy thì cũng bằng không!''.

Ông Hùng cho biết, Chính phủ đề ra mục tiêu hết năm 2005, Hà Nội, Hải Phòng và TP.HCM phải thực hiện thông quan điện tử. Do đó, không thể chờ Luật Giao dịch điện tử (dự kiến được Quốc hội xem xét thông qua vào cuối năm 2005). Đưa việc áp dụng thông quan điện tử vào luật sớm, Chính phủ sẽ có cơ sở để hướng dẫn, quy định trách nhiệm của các cấp hải quan, của DN trong quá trình thông quan điện tử để thực hiện.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thang Văn Phúc cũng đồng tình với quan điểm cần nhanh chóng hiện đại hoá quản lý hải quan: ''Qua nghiên cứu nhiều nước,  tôi thấy đây là điều kiện rất quan trọng chống tham nhũng tiêu cực, vì tách được người giải quyết công việc với người đến yêu cầu. Nếu được nên làm ngay thông quan điện tử trong năm 2005''.

Còn Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách Nguyễn Đức Kiên thì cho biết, khi từng làm Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, ông đã cố gắng hiện đại hoá hải quan nhưng xin kinh phí thì Bộ Tài chính ''cứng quá''.

''Nhằm hạn chế tiêu cực, hạn chế tiếp xúc giữa hải quan với DN, khai báo hải quan điện tử cần thực hiện ngay! Bởi có tình trạng cán bộ hải quan muốn "kiểm tra thực tế" hàng hoá nên dẫn tới số vụ kiểm tra tăng lên, gây khó dễ cho DN'', ông nói.

Hải quan được hoạt động ''vượt'' địa bàn?

Nhằm cải cách thủ tục hải quan, nội luật hoá các cam kết quốc tế, dự luật bổ sung quy định cho phép người làm thủ tục hải quan được khai trước khi hàng đến; diện hàng hoá miễn kiểm tra thực tế người khai được quyền gia hạn, bổ sung, sửa chữa hoặc thay thế tờ khai hải quan; hàng hoá (nhất là nguyên liệu sản xuất) trong khi chờ kết quả, giám định, phân tích vẫn được thông quan sử dụng ngay (cho phù hợp với thực tiễn và Công ước Kyoto).

Tăng cường trách nhiệm chống buôn lậu, dự luật bổ sung quy định, ngoài địa bàn hoạt động của hải quan, nếu cơ quan hải quan phát hiện buôn lậu thì có trách nhiệm triển khai ngay việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Và để thống nhất với Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu, trường hợp phát hiện nhầm lẫn trong việc khai nộp thuế, thời hạn doanh nghiệp phải báo cho hải quan điều chỉnh số thuế phải nộp được điều chỉnh từ 6 tháng lên 1 năm.

Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Ngọc Thanh không đồng ý hải quan hoạt động ''vượt'' địa bàn. ''Thủ tướng từng nói, một công việc không nên giao cho nhiều người. Nếu tiếp tục để hải quan làm thêm phần nội địa có lẽ vướng víu thêm! Đến khi xét trách nhiệm, rất khó ly lai về mặt lý lẽ, luật pháp'', ông nói.

Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng đáp lời: ''Ngoài địa bàn, hải quan phát hiện hàng lậu mà không xử lý thì cảm thấy thiếu trách nhiệm! Ở nước ngoài còn có cả cảnh sát hải quan điều tra, quản lý sâu vào nội địa...''.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An cho rằng, luật sửa càng nhanh càng tốt vì ''cần thiết phục vụ dân và doanh nghiệp, cần thiết cho quản lý của nhà nước''.

Ông lưu ý Bộ Tài chính làm rõ hơn nội dung về nguồn nhân lực để triển khai việc hiện đại hoá và chống tiêu cực trong ngành hải quan. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An cũng cho rằng: "Ở các nước, nghị định điều chỉnh nội bộ hành chính, hành vi của công chức, còn với hành vi của người dân thì chỉ có luật điều chỉnh''.

Bộ trưởng Nguyễn Sinh Hùng ủng hộ chủ trương sửa luật đầy đủ, đặc biệt là thông quan điện tử.

Ông đề nghị, nếu sửa đầy đủ, xin UBTVQH thêm thời gian chuẩn bị, lùi thời hạn thông qua luật đến cuối năm 2005. Về việc này, theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, Bộ Tài chính nên xin ý kiến Thủ tướng. Còn UBTVQH sẽ có quan điểm của mình sau khi cho ý kiến về dự luật này tại phiên họp trước khi khai mạc kỳ họp thứ 7 của Quốc hội.

• Văn Tiến