Tuyên bố của chủ tịch hội nghị Cấp cao Á- Âu lần thứ 5

Hội nghị Cấp cao Á-ÂU lần thứ 5 (ASEM 5) đã được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 8 đến ngày 9 tháng 10 năm 2004: Tham dự Hội nghị có các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ của 13 nước Châu Á và 25 nước Châu Âu Thủ tướng Lúc-xăm-bua còn tham dự với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Châu Âu, và Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu.

Thủ tướng nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam chủ trì Hội nghị trọng đại này.

Các Vị Lãnh đạo, theo tinh thần các Hội nghị Cấp cao trước đây ở Băng Cốc (1996), Luân Đôn (1998), Xơ-un (2000) và Cô-pen-ha-ghen (2002), đã có các cuộc thảo luận toàn diện và sâu sắc về nhiều vấn đề cùng quan tâm với chủ đề chính là ''Tiến tới quan hệ đối tác Á-ÂU sống động và thực chất hơn''.

Các Vị Lãnh đạo hài lòng với những tiến triển đã đạt được của tiến trình ASEM trên cơ sở các nguyên tắc đã được nhất trí tại các Hội nghị Cấp cao lần trước và trong khuôn khổ Hợp tác Á-ÂU (AECF 2000). Các Vị Lãnh đạo cũng đánh giá cao kết quả tích cực của các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế, Tài chính, cũng như các Hội nghị Bộ trưởng Môit rường Văn hoá và Nông nghiệp đã diễn ra từ sau Hội nghị Cấp cao ASEM 4, và đã thông qua các kiến nghị của các Bộ trưởng.

l.Tăng cường Đối thoại Chính trị

1.1 Xem xét những thay đổi sâu sắc và phức tạp trong tình hình quốc tế kể từ sau ASEM 4, các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh rằng những thay đổi đó có tính đa diện và toàn cầu mang đến các cơ hội lẫn thách thức cho hoà bình, an ninh thế giời, và phát triển kinh tế bền vững. Các Vị Lãnh đạo nhất trí rằng xu hướng chủ đạo vẫn là hoà bình, hợp tác và phát triển.

1.2Các Vị Lãnh đạo khẳng định quyết tâm giải quyết những thách thức và mối đe doạ toàn cầu mới như mất ổn định, chủ nghĩa khủng bố, chủ nghĩa ly khai, phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt, tội phạm xuyên quốc gia, khía cạnh tiêu cực của toàn cầu hoá, khoảng cách giàu nghèo đang mở rộng, các bệnh truyền nhiễm, suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu. Vì mục tiêu đó, các Vị Lãnh đạo nhất trí tăng cường phối hợp và hợp tác trong khuôn khổ đối thoại và hợp tác ASEM, và quan hệ đối tác Á-ÂU.

1.3Các Vị Lãnh đạo cho rằng những thách thức nghiêm trọng mang tính toàn cầu và đa diện đó phải được giải quyết bằng cách tiếp cận đa phương và hành động tập thể thông qua tăng cường đối thoại và hợp tác chặt chẽ trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Các Vị Lãnh đạo khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với chủ nghĩa đa phương hoạt động hữu hiệu và một trật tự quốc tế công bằng, hợp lý trên cơ sở các quy định, trong đó Liên hợp quốc đóng vai trò trung tâm.

1.4Các Vị Lãnh đạo nhắc lại sự ủng hộ của mình đối với quá trình cải tổ hệ thống Liên hợp quốc và các cơ quan chính của Liên hợp quốc, kể cả Đại Hội đồng và Hội đồng Bảo an nhằm tăng cường tính đại diện, minh bạch và hiệu quả của hệ thống Liên hợp quốc. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh rằng các nước thành viên ASEM cam kết sẽ nỗ lực hết sức nhằm bảo đảm thành công của Phiên họp toàn thể cấp cao của Đại hội đồng Liên hợp quốc tổ chức năm 2005, để giải quyết việc thực hiện các cam kết trong Tuyên bố Thiên niên kỷ, kể cả mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và việc thực hiện các quyết định của Nhóm Cao cấp về mối đe doạ, thách thức và thay đổi.

Các Vị Lãnh đạo có đề cập đến Toà án hình sự quốc tế và thoả thuận sẽ tiếp tục đối thoại về vấn đề này.

l.5. Các Vị Lãnh đạo nhất trí cần tăng cường đối thoại và hợp tác đa phương trong khuôn khổ ASEM cũng như trong các khuôn khổ khu vực và liên khu vực nhằng góp phần tăng cường hệ thống đa phương toàn cầu. Các Vị Lãnh đạo còn nhấn mạnh cần phối hợp hơn nữa trong các vấn đề đa phương giữa các nước đối tác ASEM và thông qua khuyến nghị của các Bộ trưởng Ngoại giao về xem xét lại các thủ tục hiện tại của ASEM với mục đích đưa ra các đề xuất tăng cường điều phối giữa các thành viên ASEM nếu thích hợp trong khuôn khổ đa phương, đặc biệt là tại Liên hợp quốc. Các Vị Lãnh đạo cũng hoan nghênh ''Tuyên bố của ASEM về chủ nghĩa đa phương'' do các Bộ trưởng Ngoại giao đưa ra tại Kildare (Ai-len) tháng 4 năng 2004.

1.6. Các Vị Lãnh đạo lên án các vụ tấn công khủng bố và bày tỏ sự cảm thông và chia buồn sâu sắc với những người dân bị thiệt mạng trong các vụ tấn công khủng bố, đặc biệt, là các cuộc tấn công xảy ra gần đây tại In-đô-nê-xia, Nga và Tây Ban Nha. Các Vị Lãnh đạo khẳng định tại cam kết mạnh mẽ của mình chống lại chủ nghĩa khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức và biểu hiện, coi đó và mối đe doạ nghiêm trọng đối với hoà bình, an ninh quốc tế, phát triển bền vững và ổn định chính trị. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố đòi hỏi cách tiếp cận tổng thể, nỗ lực tập thể và hợp tác quốc tế, trong đó Liên hợp quốc giữ vai trò chủ đạo, có chú ý thích đáng đến nguồn gốc của khủng bố. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh rằng cuộc chiến chống khủng bố phải được tiến hành phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc và những quy định cơ bản của luật quốc tế, bao gồm cả nguyên tắc không can thiệp, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Các Vị Lãnh đạo còn nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với cộng đồng quốc tế là phải bảo đảm việc ký kết và thực hiện mọi công ước và nghị định thư chống khủng bố có liên quan và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết của Liên hợp quốc về chống khủng bố kể cả Nghị quyết l373.

1.7. Khẳng định lại quyết tâm đã nêu tại Hội nghị Cấp cao ASEM 4, các Vị Lãnh đạo nhất trí cần tăng cường hơn nữa các cuộc tham khảo ý kiến, hợp tác và phối hợp trong ASEM trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố bằng các sáng kiến cụ thể và các biện pháp thiết thực và viện trợ hơn nữa cho việc nâng cao năng lực ở những nơi cần thiết. Các Vị Lãnh đạo ghi nhận và đánh giá cao kết quả của ''Hội thảo ASEM về chống khủng bố'' tổ chức tại Bắc Kinh tháng 9/2003, và hy vọng hội thảo tiếp theo sẽ được tổ chức tại Đức vào tháng l0/2004- Các Vị Lãnh đạo cũng hoan nghênh các sáng kiến chống chủ nghĩa khủng bố khác được triển khai gần đây trong khuôn khổ ASEM và giữa các thành viên ASEM, cũng như trong khuôn khổ khu vực của Liên minh Châu Âu, diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), ASEAN + 3 và APEC.

1.8. Ghi nhận thảm hoạ do tội phạm xuyên quốc gia gây ra và mối liên hệ có thể có giữa tội phạm với chủ nghĩa khủng bố, các Vị Lãnh đạo đã nhất trí cùng hợp tác chặt chẽ và phù hợp với các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế để đấu tranh có hiệu quả chống lại tội phạm xuyên quốc gia và các mới đe doạ phi truyền thống khác đợi với hoà bình và an ninh quốc tế, như rửa tiền, buôn bán người và vũ khí, sản xuất và buôn lậu ma tuý, và tơi phạng tin học.

1.9. Các Vị Lãnh đạo khẳng định một lần nữa cam kết không phổ biến vũ khí huỷ diệt hàng loạt và các phương tiện triển khai, và quyết tâm tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực này. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cách tiếp cận và hợp tác đa phương cũng như các công cụ đa phương trong việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân và các vũ khí huỷ diệt hàng loạt khác và phương tiện triển khai, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Liên hợp quốc. Các Vị Lãnh đạo nhất trí rằng các nỗ lực ngăn chặn phổ biến vũ khí cần được tiến hành đồng thời với các nỗ lực giải trừ quân bị và tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và sử dựng công nghệ vì mục đích hoà bình. Các Vị Lãnh đạo còn tỏ ý quan ngại đối với việc buôn bán bất hợp pháp vũ khí huỷ diệt hàng loát, phương tiện triển khai và bày tỏ quyết tâm mạnh mẽ không cho vũ khí huỷ diệt hàng loạt và phương tiện triển khai rơi vào tay những kẻ khủng bố.

1.10. Các Vị Lãnh đạo ghi nhận kết quả của Hội nghị Liên hợp quốc về AIDS tổ chức tại Băng-cốc và bày tỏ quan ngại rằng với quy mô và tác động của nó, nạn dịch HIV/AIDS đã trở thành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Nạn dịch này là thách thức to lớn đối với cuộc sống con người và nhân phẩm, phá hoại phát triển kinh tế và xã hội trên toàn thế giới và tác động đến mọi tầng lớp xã hội. Các Vị Lãnh đạo khẳng định lại cam kết của mình thực hiện Tuyên bố cam kết được đưa ra tại Phiên họp đặc biệt của Đại hội đồng Liên hợp quốc về HIV/AIDS và nhất trí rằng cuộc chiến chống HIV/AIDS cần phải là một điểm nổi bật của khuôn khổ hợp tác ASEM.

1.11 Các Vị Lãnh đạo đánh giá cao vai trò của các Bộ trưởng Môi trường ASEM đã phối hợp lập trường về những vấn đề môi trường toàn cầu đặc biệt là vấn đề thay đổi khí hậu. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện và tăng cường phối hợp về những vấn đề môi trường và mong đợi kết quả của Hội nghị Bộ trưởng Môi trường lẩn sau. Các Vị Lãnh đạo khẳng định rằng thay đổi khí hậu vẫn là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng đối với hành tinh của chúng ta. Các Vị Lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của họ đối với Công ước khung của Liên hợp quốc về thay đổi khí hậu và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nghị định thư Ky-ô-tô là thoả thuận toàn cầu duy nhất để đạt được mục tiêu cuối cùng của Công ước khung. Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh quyết định của Chính phủ Liên bang Nga đệ trình Nghị định thư Ky-ô-tô cho Đuy- ma quốc gia thông qua và kêu gọi các nước chưa thông qua Nghị định thư Ky-ô-tô sớm thông qua Nghị định thư này. Các Vị Lãnh đạo sẽ hợp tác hoạch định khuôn khổ cho giai đoạn sau năm 2012 để có những hành động toàn cầu trên cơ sở quan hệ đối tác quốc tế. Điều này tạo điều kiện cho tất cả các nước thông qua dựa trên trách nhiệm chung nhưng khác biệt để đạt được mục tiêu của Công ước khung Liên hợp quốc về thay đổi khí hậu và tăng thêm hiệu quả của những biện pháp giải quyết vấn đề này.

1.12.Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác ASEM trong lĩnh vực di cư quốc tế thông qua những hành động cụ thể được các quan chức cao cấp ASEM phụ trách di cư hoạch định. Các Vị Lãnh đạo còn bày tỏ sự ủng hộ đối với các cố gắng của Liên hợp quốc nhằm đối phó với vấn đề di cư.

2. Quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn

2.1.Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh vai trờ ngày càng quan trọng của châu Á trong kinh tế toàn cầu và tỷ lệ tăng trưởng kinh tế chung của Liên minh châu Âu. Các Vị Lãnh đạo khuyến khích các đối tác châu Á tiếp tục cải cách kinh tế trong nước phù hợp với nhu cầu và ưu tiên của mỗi nước nhằm bảo đám phát triển lâu dài.

2.2.Các Vị Lãnh đạo khẳng định lại quyết tâng đưa quan hệ đối tác kinh tế Á - Âu sang giai đoạn hợp tác toàn diện và hướng tới tương lai. Nhằm đạt được mục tiêu đó, các Vị Lãnh đạo thông qua ''Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á - Âu chặt chẽ hơn'', đề ra những định hướng và biện pháp để tăng cường hợp tác kinh tế ASEM. Các Vị Lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng nhanh chóng triển khai Tuyên bố quan trọng này.

2.3.Các Vị Lãnh đạo nhất trí cần tăng cường và tập trung các hoạt động kinh tế ASEM vào xúc tiến và thuận lợi hoá thương mại và đầu tư Á - Âu; tăng cường hợp tác và phối hợp trong các vấn đề tài chính bao gồm cả khả năng hợp tác sâu rộng hơn trên các thị trường trái phiếu khu vực; mở rộng hợp tác trong những lĩnh vực cùng quan tâm như công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế tri thức, năng lượng, giao thông, du lịch, quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp vừa và nhỏ; đối thoạt về việc làm; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và giảm khoảng cách về phát triển giữa các đối tác ASEM; nâng cao vai trò và sự tham gia của giới doanh nghiệp.

2.4.Các Vị Lãnh đạo tỏ ý quan ngại trước việc giá dầu cao có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế. Các Vị Lãnh đạo thoả thuận cần kêu gọi các nước sản xuất dầu cần cung cấp đầy đủ để bảo đảm giá dầu phải chăng và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn năng lượng và tăng hiệu quả việc sử dụng dầu ở các nước.

2.5.Các Vị Lãnh đạo đánh giá cao những kiến nghị quan trọng và sâu sắc của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ đối tác kinh tế Á - Âu chặt chẽ hơn và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng và quan chức cao cấp xem xét và có khuyến nghị thực hiện, kể cả việc phát triển thị trường trái phiếu châu Á, nếu thấy có thực chất và khả thi, nhằm đạt được kết quả cụ thể.

2.6.Các Vị Lãnh đạo nhất trí thúc đẩy và tăng cường quan hệ tương tác giữa Chính phủ và giới doanh nghiệp nhằm tiến tới quan hệ đối tác kinh tế Á - Âu chặt chẽ hơn. Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh các khuyến nghị của Diễn đàn Doanh nghiệp Á - Âu lần thứ chín về vấn đề này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng Kinh tế và Thương mại nghiên cứu khả năng áp dụng của những khuyến nghị này và báo cáo ASEM-6.

2.7.Các Vị Lãnh đạo khẳng định định lại cam kết của mình đối với một hệ thống thương mại đa phương mở và công bằng trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác và phối hợp trong ASEM trong các vấn đề liên quan đến WTO để vòng đàm phán Đo ha kết thúc thành công. Các Vị Lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc Lào và Việt Nam sớm gia nhập WTO.

2.8.Các Vị Lãnh đạo chúc mừng các nước thành viên WTO đã đạt được thoả thuận về Khuôn khổ cho các cuộc đàm phán Chương trình nghị sự phát triển Do ha (DDA) tại Giơ-ne-vơ, và kêu gọi các nước thành viên WTO triển khai các công việc còn lại để đạt được tiến bộ cân bằng và lâu dài trong các đợt đàm phán tương lai.

2.9.Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh các sáng kiến về hội nhập kinh tế dựa trên chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử và nhấn mạnh cần có những biện pháp bảo đảm rằng các thỏa thuận khu vực và song phương về hội nhập kinh tế phải phù hợp với các quy định của WTO.

Mở rộng và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác

3.1.Các Vị Lãnh đạo công nhận rằng đối thoại và hợp tác giữa các nền văn hoá và văn minh là một trong những biện pháp hữu hiệu để nâng cao sự hiểu biết và khoan dung và tránh sự hiểu nhầm và xung đột giữa các dân tộc. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại về các nền văn hoá và văn minh trong việc bảo vệ hoà bình, an kinh thế giới và hợp tác vì phát triển đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hoá.

3.2.Các Vị Lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố ASEM về Đối thoại giữa các nền Văn hoá và Văn minh, bày tỏ tin tưởng chung đối với chủ đề quan trọng này và khẳng định lại cam kết mạnh mẽ của mình đối với việc tăng cường hơn nữa đối thoại trong lĩnh vực này ở tất cả các cấp trong khuôn khổ ASEM trên cơ sở tôn trọng dẫn nhau và bình đẳng.

3.3.Các Vị Lãnh đạo hài lòng ghi nhận các hoạt động của ASEM trong việc thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, ủng hộ các khuyến nghị được các Bộ trưởng thông qua tại Hội nghị ASEM lấn thứ nhất về Văn hoá và Văn minh được tổ chức tại Bắc Kinh và tháng 12 năm 2003, và,yêu cầu Hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Pháp năng 2005 đưa ra một kế hoạch dài hạn cho đối thoại và hợp tác của ASEM trong lĩnh vực quan trọng này. Các Vị Lãnh đạo khuyến khích Quỹ ASEF đóng góp hơn nữa vào quá trhlh đối thoại này bằng việc triển khai các hoạt động và chương trình cụ thể. Các Vị Lãnh đạo cũng hoan nghênh cuộc đối thoại giữa các tôn giáo dự kiến họp tại Indonesia năm 2005.

3.4.Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh rằng đa dạng văn hoá là di sản chung của nhân loại, và nhất trí cần tăng cường sự thống nhất trong đa dạng và tôn trọng giá trị bình đẳng của tất cả các nền văn hoá và văn minh. Các Vị Lãnh đạo đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, truyền thông và toàn cầu hoá, và bác bở sự áp đặt và phân biệt về giá trị văn hoá dưới bất kỳ lĩnh thức và biểu hiện nào. Các Vị Lãnh đạo đã nhấn mạnh cam kết của mình tiếp tục đối thoại trong khuôn khổ UNESCO trong quá trình đàm phán một công ước về đa dạng văn hoá.

3.5.Công nhận tầm quan trọng và tiềm năng của hợp tác Á – Âu trong nhiều lĩnh vực như phát triển xã hội, lao động và việc làm, giáo dục và đào tạo, y tế, môi trường, các Vị Lãnh đạo nhất trí mở rộng và tăng cường hơn nữa hợp tác ASEM trong các lĩnh vực này và giao nhiệm vụ cho các Bộ trưởng đề ra các chương trình có hành động và hiệu quả thiết thực để đạt được những mục tiêu đề ra.

3.6.Các Vị Lãnh đạo đánh giá cao những hoạt động dơ Quỹ ASEF triển khai nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân, văn hoá và tri thức giữa châu Á và châu Âu, và thông qua các khuyến nghị về ''Chiến lược Quản lý và ổn định Tài chính Lâu dài của ASEF'' (phần phụ lục) nhằm khuyến khích phát triển hơn nữa các hoạt động của Quỹ phù hợp hơn nữa với tiến trình ASEM. Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh việc triển khai Trang thông tin ASEM như một dự án thí điểm của ASEF và khuyến khích các nước đối tác mới tham gia ASEF và Hội đồng Thống đốc ASEF tiến hành các công việc cần thiết để đại diện của các nước thành viên ASEM mới có thể tham dự cuộc họp Hội đồng Thống đốc của ASEF vào tháng 11 năm 2004 tại Hà Nội.

4. Những diễn biến gần đây trong định hình hai khu vực

4.1.Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh tiến trình hội nhập của Liên minh Châu Âu, kể cả việc mở rộng thành viên gần đây. Điều này góp phần tăng cường hòa bình, ổn định và phát triển tại Châu Âu. Các Vị Lãnh đạo cũng hoan nghênh những cố gắng tiến tới hợp tác chặt chẽ hơn tại Châu Á, đặc biệt là quyết tâm của ASEAN nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN vào năm 2020, thể hiện cụ thể trong Hiệp ước Bali II, cũng như việc tăng cường hợp tác trong khuôn khổ ASEAN + 3, Đối thoại Hợp tác châu Á và Hợp tác ba bên giữa Trưng Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.

4.2.Các Vị Lãnh đạo ghi nhận rằng những phát triển gần đây trong tình hình Châu Á và Châu Âu đem lại cả cơ hội lẫn thách thức cho ASEM đang trong quá trình tăng cường đối thoại và hợp tác. Các Vị Lãnh đạo kêu gọi các thành viên ASEM hết sức cố gắng tận dụng mọi tiềm năng để nâng cao sức mạnh tăng hợp Á-Âu và đối phó hữu hiệu với các thách thức, kể cả hệ lụy có thể có đối với việc tăng cường quan hệ đối tác Á-Âu.

4.3.Các Vị Lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với việc phi hạt nhân hoá bán đảo Triều Tiên thông qua giải pháp hoà bình và quá trình đàm phán 6 bên và kêu gọi sớm rối lại đàm phán 6 bên. Các Vị Lãnh đạo khuyến khích các bên tiếp tục có những biện pháp phối hợp giải quyết vấn đề hạt nhân và những mối quan tâm khác. Các Vị Lãnh đạo ủng hộ tiếp tục đối thoại và hợp tác giữa Hàn Quốc và Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đóng góp vào sự nghiệp thúc đẩy hoà bình và thịnh vượng chung trên bán đảo Triều Tiên.

4.4.Các Vị Lãnh đạo đã thảo luận tình hình Trung Đông và kêu gọi hai bên thực hiện nghiã vụ của mình theo lộ trình nhằm dọn đường cho một giải pháp hai nhà nước.

4.5.Các Vị Lãnh đạo khẳng định sự ủng hộ của mình đối với những cố gắng của Chính phủ Lâm thời I-rắc nhằm bảo đảm an ninh và ổn định cho I-rắc và tỏ ý sẵn sàng can dự cùng Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế nhằm đạt các mục tiêu này và đóng góp cho công cuộc tái thiết I-rắc. Các Vị Lãnh đạo mong trúng tuyển cử sẽ được tổ chức tại I-rắc như đã định vào tháng 1/2005 và ngay sau đó và việc thiết lập một chính phủ Iraq được bầu theo hiến pháp.

4.6.Các Vị Lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ đới với công cuộc tái thiết và ổn định Áp-ga-nit-xtăng cũng như ủng hộ Chính quyền lâm thời Áp-ga-nit-xtăng. Các Vị Lãnh đạo lo ngại ghi nhận mối đe doạ tiếp tục do những hoạt động khủng bố, việc sản xuất và buôn lậu thuốc phiện gây ra và nêu lại nhu cầu cần thiết phải giải trừ quân bị và phục viên toàn diện và tái hoà nhập tất cả các phe phái vũ trang. Các Vị Lãnh đạo hoan nghênh cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra ngày 9/10/2004 và bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ ổn định quá trình dân chủ hoá và mang lại hoà bình và an ninh cho Áp-ga-nit-xtăng.

4.7.Các Vị Lãnh đạo ghi nhận thông báo của Trưởng Đoàn Mi-an-ma về tình hình, chính trị gần đây ở Mi-an-ma. Các Vị Lãnh đạo khuyến khích các bên liên quan ở Mi-an-ma cùng hợp tác với nhau để đảm bảo có thành công cho quá trình hoà giải dân tộc. Đại hội Quốc dân phải là một nhân tố quan trọng trong quá trình hoà giải dân tộc và là một diễn đàn cho các cuộc thảo luận thực sự mở với sự tham gia của tất cả các nhóm chính trị khác nhau trong nước. Các Vị Lãnh đạo mong muôn những hạn chế đối với các đảng chính trị sẽ sớm chấm dứt như lời bảo đảng của Mi-an-ma. Các Vị Lãnh đạo khẳng định ủng hộ của àg cố gắng của đặc phái viên của Tổng thư ký Liên hợp quốc.

5.Thúc đẫy tiến trình ASEM

5.l.Hài lòng ghi nhận sự phát triển năng động và những kết quả quan trọng đã đạt được của tiến trình ASEM từ khi hình thành cho đến nay, các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh ASEM cần trở thành nền tảng và khuôn khổ để thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa Châu Á và Châu Âu trong thế kỷ 21. Để đạo được mục đích đó, các Vị Lãnh đạo nhất trí cần làm cho Diễn đàn hợp tác ASEM sống động hơn và thực chất hơn, chuyển sang tăng cường hợp tác với những mục tiêu và chương trìnhldự án cụ thể. Các Vị Lãnh đạo giao nhiệm vụ cho các quan chức cao cấp xác định những lĩnh vực hợp tác cụ thể để Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao họp tại Tokyo năm 2005 xem xét.

5.2.Các Vị Lãnh đạo nhất trí rằng ASEM là một tiến trình mở, tiệm tiến và không chính thức, và cần tiếp tục dựa trên những mục tiêu và nguyên tắc chính đã được đưa ra trong Khuôn khổ hợp tác Á-ÂU (AECF 2000) thông qua tại ASEM 3. Các Vị Lãnh đạo khẳng định lại cam kết tham gia đầy đủ ở cấp cao nhất của tất cả các Vị Lãnh đạo đối với tiến trình ASEM cũng như sự cần thiết phải thúc đẩy hợp tác đồng đều trên cả ba trụ cột chính: củng cố đối thoại chính trị, tăng cường hợp tác kinh tế và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác.

5.3.Các Vị Lãnh đạo cũng nhất trí cần tiếp tục cải thiện cơ chế điều phối và điều hành trong ASEM cho tương xứng với tính chất cũng như mức độ phát triển củn ASEM. Để đạt được mục tiêu trên, các Vị Lãnh đạo nhất trí thông qua ''Khuyến nghị về Cải tiến phương thức Làm việc trong ASEM” của các Bộ trưởng Ngoại giao (trong phụ lục). Khuyến nghị này được coi là một phần của AECF-2000.

6.Mở rộng ASEM

6.1.Các Vị Lãnh đạo nhiệt liệt chào mừng l3 thành viên mới gia nhập ASEM, đó là Vương quốc Cam-pu-chia, Cộng hoà Síp, Cộng hoà Séc, Cộng hoà Ét-xtô-ni-a, Cộng hoà Hung-ga-ry, Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào, Cộng hoà Lát-vi-a, Cộng hoà Lít-va, Cộng hoà Man-ta, Liên bang Mi-an-ma, Cộng hoà Ba Lan, Cộng hoà Xlô-va-ki-a và Cộng hoà Xlô-va-nia.

6.2.Các Vị Lãnh đạo đánh giá cao việc mở rộng thành viên này và cho rằng đây là một bước phát triển quan trọng của tiến trình ASEM, và nhấn mạnh rằng sự tham gia của 13 thành viên mới sẽ tạo ra động lực lớn hơn cho tiến trình ASEM, giúp mở rộng và nâng cao đối thoại và hợp tác Á- Âu. Các Vị Lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải giúp đỡ và tại điều kiện cho các thành viên mới tham gia tích cực và tiến trình ASEM, nhằm tăng cường tính thống nhất trong đa dạng của ASEM.

6.3.Đồng thời với việc nhấn mạnh nhu cầu củng cố tiến trình ASEM sau khi mở rộng, các Vị Lãnh đạo đồng ý xem xét việc mở rộng quá trình trong tương lai, cân nhắc tới quá trình tiếp tức mở rộng của Liên minh châu Âu và vai trò quan trọng của các ứng viên. Các Vị Lãnh đạo giao cho các Bộ trưởng Ngoại giao, trên cơ sở những ý tưởng đề xuất tại ASEM 5, nghiên cứu và đệ trình các khuyến nghị nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế hợp tác của ASEM cùng khả năng mở rộng thành viên trong tương lai.

7.Các Vị Lãnh đạo đã thông qua danh sách các sáng kiến thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực (trong phụ lục) và chương trình Làm việc của ASEM trong giai đoạn 2004-2006 (trong phụ lục).

8.Các Vị Lãnh đạo cám ơn và chấp nhận đề nghị của Phần Lan đăng cai tổ chức Hội nghị Cấp cao ASEM 6 và hẹn gặp lại vào năm 2006.

Tuyên bố Hà Nội về quan hệ đối tác kinh tế Á – Âu chặt chẽ hơn

1. Tại Hội nghị Cấp cao A - Âu lần thứ 5 (ASEM) tổ chức vào ngày 8 và 9 tháng l0 năm 2004, các Vị Lãnh đạo đã có những thảo luận sâu sắc về quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn và thống nhất thông qua tuyên bố sau:

2. Nhấn mạnh các nguyên tắc hợp tác kinh tế của ASEM trong đó bao gồm cam kết đối với kinh tế thị trường, hợp tác chặt chẽ hơn giữa chính phủ và doanh nghiệp, tự do hoá và chủ nghĩa khu vực không phân biệt đối xử, phù hợp với các quy định của WTO, tôn trọng lẫn nhau và quan hệ đối tác bình đẳng, với nhận thức rằng các nền kinh tế của hai khu vực châu Á và châu Âu là đa dạng;

3. Nhận thấy tiềm năng phát triển kinh tế và giá trị sức mạnh tổng hợp của hai khu vực và tầm quan trọng của hợp tác kinh tế ASEM để biến các tiềm năng đó thành hiện thực; và đánh giá cao các đóng góp của Kế hoạch Thuận lợi hoá thương mại và Xúc tiến đầu tư ASEM cho mục tiêu này từ năm 1998 đến nay;

4. Được cỗ vũ bởi sự hồi phục vững chắc của nền kinh tế châu Á sau thời kỳ trì trệ do cuộc khủng hoàng tài chính tiền tệ năm 1997 gây ra và việc mở rộng Liên minh châu Âu (EU). Những sự kiện này tạo ra cơ hội lớn hơn để thúc đẩy hơn nữa quan hệ đổi tác kính tế giữa châu  và châu Âu trong một ASEM mở rộng;

5. Quyết tâm cùng hành động để đối phó với các thách thức đối với phát triển kinh tế như bất bình ổn giá dầu, khoảng cách giàu nghèo, khoảng cách về kỹ thuật số, HIV/AIDS, vấn đề dân số già;

6. Đánh giá cao các báo các của Nhóm Đặc trách ASEM về quan hệ kinh tế Á - Âu chặt chẽ hơn và Diễn đàn Doanh nghiệp Á - Âu;

Tuyên bố như sau:

7. Các nước đối tác ASEM sẽ tiếp tục các nỗ lực tạo dựng quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn với mục tiêu phát huy tối đa tiềm năng của hai khu vực, thúc đẩy tiến trình hợp tác khu vực và hội nhập, củng cố tính bền vững và hiệu quả của quan hệ đối tác và tăng cường vai trò của ASEM trong quá trình toàn cầu hoá về kinh tế. Việc này cần được thực hiện phù hợp với các mục tiêu chung là tăng cường hợp tác kinh tế ASEM cụ thể là tăng trưởng kinh tế bền vững, môi trường kinh doanh tốt hơn, thương mại và đầu tư thuận lợi hơn, đóng góp vào đối thoại kinh tế toàn cầu, đối phó trước các tác động của toàn cầu hoá và nâng cao mức sống của nhân dân.

8. Chúng tôi tuyên bố cam kết thúc đẩy sâu sắc hơn hợp tác về kinh tế giữa hai khu vực thông qua mối quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn nhằm mở rộng thương mại về hàng hoá, dịch vụ và đầu tư. Chúng tôi đặt mục tiêu là thúc đẩy mối quan hệ đối tác này trên cơ sở công bằng và bình đẳng, tận dụng các cuộc đối thoại không chính thức về chính sách, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm và cũng làm việc với các mục tiêu thực tế và có định hướng. Chúng tôi cam kết cùng hành động vì một quá trình hợp tác Á - Âu hiệu quả hơn theo những đmh hướng sau đây.

Tăng cường thương mại và đầu tư giữa hai khu vực:

9. Chúng tôi cam kết thúc đầy các hoạt động kinh tế trong khuôn khổ ASEM, có tính đến Kế hoạch hành động thuận lợi hoá thương mại (TFAP), Kế hoạch hành động xúc tiến đầu tư (IPAP) và các hình thức hợp tác kinh tế khác. Trong thời gian tới, các hoạt động kinh tế của ASEM sẽ bao gồm các nỗ lực nhằm thuận lợi hoá và thúc đẩy thương mại và đầu tư, giảm bớt các hàng rào thương mại, khuyến khích thương mại giữa hai khu vực, tăng cường mối quan hệ đối tác tư-công (PPP), đẩy mạnh đối thoại hợp tác về các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, các vấn đề thương mại và đầu tư quan trọng như: nâng cao năng lực, minh bạch chính sách và xúc tiến đầu tư chung.

10. Chúng tôi đề nghị các Bộ trưởng Kinh tế và các quan chức cấp cao xác định thêm và thực hiện các sáng kiến mới liên quan đến thuận lợi hoá và thúc đẩy thương mại và đầu tư, trao đổi thông tin về thương mại và đầu tư trong các nước đối tác ASEM mới, tìm kiếm khả năng hỗ trợ cho nhau và hướng đến một sức mạnh tổng hợp giữa các sáng kiến xúc tiến và thuận lợi hoá thương mại và đầu tư của ASEAN, ASEAN + 3 (Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) và Liên minh châu Âu nhằm tối đa hoá hiệu quả thương mại và đầu tư ở hai khu vực.

Hợp tác về tài chính

11. Trong mối quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn, hợp tác về tài chính sẽ được đẩy mạnh qua việc chia sẻ thông tin, hợp tác và đối thoại. Các lĩnh vực quan tâm gồm có chính sách tài chính và tiền tệ, phát triển và giám sát thị trường tài chính, quản lý nợ, cải cách cơ cấu, các hành động chống rửa tiền và tài trợ cho khủng bố, và các thách thức do dân số già và nghèo đói gây ra. Trong hợp tác, chúng ta hướng tới một mục tiêu chung xây dựng một hệ thống tài chính lành mạnh, lâu bền và linh hoạt để đối phó với nguy cơ khủng hoảng tài chính và để hỗ trợ sự tăng trưởng bền vững và dựa trên các cơ sở khác nhau ở hai châu lục Á-Âu trong tương lai.

12. Theo tinh thần đó và sau khi xem xét báo cáo của Nhóm Đặc trách ASEM về Quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn, chúng tôi đề nghị các Bộ trưởng Kinh tế trong quyền hạn của mình, đẩy mạnh nghiên cứu các khuyến nghị và các phương thức khác đề tăng cường mối quan hệ đối tác này.

Hợp tác trong các lĩnh vực khác

13. Chúng tôi tin tưởng vững chắc rằng tiến trình ASEM có thể hoặc sẽ đóng một vai trò xây dựng và hỗ trợ cho hợp tác trong các lĩnh vực như, năng lượng, giao thông, bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, du lịch, thương mại điện tử và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực cũng như giữa hai khu vực. Chúng tôi mong muốn quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực này được tăng cường thông qua chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và tập quán tốt nhất, hợp tác thiết thực và các hoạt động phối hợp trong các lĩnh vực phù hợp.

14. Tính đến tình hình thị trường dầu hiện nay, chúng tôi sẵn sàng tìm kiếm một hướng tiếp cận chung và các khả năng hợp tác trên cơ sở tự nguyện và thương mại trong các lĩnh vực hai bên cũng quan tâm và có lợi ích về các vấn đề liên quan đến năng lượng.

Hỗ trợ hệ thống thương mại đa phương bằng chủ nghĩa khu vực

15. Chúng tôi khẳng định tầng quan trọng của hệ thống thương mại đa phương hiện tại dựa trên các quy định trong khuôn khổ của Tổ chức thương mại thế giới WTO. Hệ thống này sẽ là phương tiện hiệu quả và chính đáng cho việc duy trì và mở rộng quan hệ thương mại giữa các nước đối tác ASEM.

16. Chúng tôi chúc mừng các thành viên của WTO đã đạt được bước tiến đột phá trong vòng đàm phán toàn cầu tại Doha vừa qua khi thông qua các khuôn khổ đàm phán về một số lĩnh vực đã thoả thuận; và chúng tôi kêu gọi các thành viên của WTO thực hiện các công việc còn lại để sớm đạt được tiến bộ sâu bền trong các cuộc đàm phán của Chương trình nghị sự phát triển Doha. Chúng tôi cũng bày tỏ quyết tâm thúc đẩy các cuộc đàm phán Doha đến kết thúc có kết quả tốt và cân bằng và coi đó và ưu tiên hàng đầu của chương trình nghị sự thương mại nhằm củng cố và hoàn thiện hệ thống thương mại đa phương có lợi cho tất cả các nước.

17. Chúng tôi công nhận tầm quan trọng của việc hội nhập vào hệ thống thương mại đa phương dựa trên các quy định; và ủng hộ mạnh mẽ nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào sớm gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới.

18. Chúng tôi ghi nhận rằng châu Âu đã có đà ngày càng mạnh tiến tới liên kết kinh tế sâu hơn và rộng hơn và cũng như ghi nhận rằng một mạng lưới các Hiệp định Thương mại tự do rộng lớn hơn ở Đông Á và Đông Nam Á đang được hình thành. Chúng tôi thoả thuận rằng chủ nghĩa khu vực bổ sung cho hệ thống thương mại đa phương và chủ nghĩa khu vực kết hợp với hướng tiếp cận hướng ngoại trong quan hệ thương mại với các đối tác ở các khu vực khác có thể về lâu dài sẽ đóng góp tích cực cho quá trình tự do hoá và mang lại lợi ích to lớn cho kinh tế thế giới. Vì lý do như vậy, chúng tôi ủng hộ các sáng kiến của các nước đối tác ASEM về hội nhập kinh tế sâu sắc hơn, nhưng cũng nhấn mạnh điều quan trọng thiết yếu là phải hội nhập phù hợp với các quy định của WTO và không gây phương hại đến hệ thống thương mại đa phương này. Chúng tôi cam kết tôn trọng nguyên tắc trên trong quá trình phát triển mối quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn trong khuôn khổ ASEM.

Quan hệ tương tác với cộng đồng doanh nghiệp

19. Chúng tôi ghi nhận vai trò động lực của cộng đồng doanh nghiệp và coi Diễn đàn doanh nghiệp Á - Âu là cầu nối quan trọng giữa cộng đồng doanh nghiệp và chính phủ cũng như giữa doanh nghiệp với nhau, kể cả doanh nghiệp vừa và nhỏ trong hai khu vực. Chúng tôi khuyến khích Diễn đàn doanh nghiệp Á - Âu tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp nhỏ và lớn và tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp vừa và nhỏ kể cả thông qua cơ quan trung gian.

20. Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp vào quá trình ASEM và phải làm cho quá trình đó linh hoạt hơn, phù hợp hơn và có quan hệ tương tác nhiều hơn với giới doanh nghiệp. Cần tăng cường tham khảo ý kiến trong và ngoài cộng đồng doanh nghiệp để bảo đảm rằng bất cứ biện pháp mới nào cũng có được sự hỗ trợ và tài trợ thích hợp từ những cá nhân và tổ chức được hưởng lợi.

21. Chúng tôi khuyến khích các tổ chức, mạng lưới doanh nghiệp tầm quốc gia và khu vực, các phang thương mại, liên đoàn các chủ doanh nghiệp và các nhà doanh nghiệp nổi tiếng tham gia nhiều hơn và các hoạt động hợp tác trong trụ cột kinh tế ASEM. Chúng tôi kêu gọi các Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính, và Chủ tịch sắp tới của Diễn đàn Doanh nghiệp Á - Âu sẽ cải thiện hơn nữa các phương thức tương tác giữa doanh nghiệp với các chính phủ.

Kết luận

22. Chúng tôi bày tỏ sự tin tưởng vững chắc rằng mối quan hệ đối tác kinh tế chặt chẽ hơn trong khuôn khổ ASEM được đưa ra phù hợp Tuyên bố này sẽ thúc đẩy tăng trưởng bền vững và thịnh vượng chung của hai châu lục Á – Âu chúng ta. Chúng tôi kêu gọi các Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính tổ chức họp càng sớm càng tốt để xúc tiến hoạt động theo những định hướng này và phối hợp với các Bộ trưởng khác có trọng trách thích hợp, có tính đến các đề nghị đưa ra gần đây, kể cả những khuyến nghị của Nhóm đặc trách và Diễn đàn doanh nghiệp Á-Âu.

Tuyên bố ASEM về đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh

l. Tại Hội nghị Cấp cao Á- Âu lần thứ năm (ASEM 5) tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam từ ngày 8 đến 9 tháng 10 năm 2004, các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ của 13 nước Châu Á, 25 nước Châu Âu và Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu đã thảo luận chủ đề ''Đa dạng văn hoá và các nền văn hoá quốc gia trong thời đại công nghệ thông tin và toàn cầu hoá và đã nhất trí như sau:

2. Những diễn biến trong tình hình quốc tế kể từ sau Hội nghị Cấp cao Côpen-ha-ghen (tháng 9 năm 2002) đã chứng tỏ những thách thức lớn mà cộng đồng quốc tế đang gặp phải vẫn còn tồn tại.Trong bối cảnh xu hướng tự do hoá thương mại được đẩy mạnh và xu thế toàn cầu hoá ngày càng tăng, chúng ta đang chứng kiến một thế giới đang trở nên cởi mở hơn, gắn kết với nhau hơn và hoà nhập hơn với sự phát triển của các công nghệ viễn thông và thông tin mới và sự nổi lên của một nền văn hoá đại chúng được toàn cầu hoá. Tuy nhiên, chủ nghĩa khủng bố quốc tế, việc phổ biến các vũ khí huỷ diệt hàng loạt, sự lan rộng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc cũng như sự không khoan dung về sắc tộc và tôn giáo đang trở thành nhữg mối đe doạ cấp thiết đối với cộng đồng quốc tế, thách thức chúng ta trong công cuộc xây dựng một thế giới hoà hợp và hoà bình.

3. Trước những thách thức này, cộng đồng quốc tế hơn bao giờ hết cần cùng xác định những biện pháp đối phó. Điều này đòi hỏi phải có một cuộc đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Cuộc đối thoại này sẽ không chỉ góp phần vào việc ngăn chặn những xung đột tiềm tàng, thúc đẩy sự phát triển chung và đưa tính nhân văn vào quá trình toàn cầu hoá đem lại lợi ích cho tất cả mọi người.

Cuộc đối thoại này còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ tôn chỉ và mục đích của Hiến chương Liên hợp quốc cũng như đề cao các quyền con người cơ bản được nêu rõ trong Tuyên Ngôn Thế giới về Nhân quyền, Công ước Quốc tế về các Quyền chmh trị và dân sự, và Công ước Quốc tế về các Quyền kinh tế, xã hội và văn hoá.

4. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ ASEM khẳng định tại rằng đa dạng văn hóa là di sản chưng của nhân loại và là nguồn sáng tạo, cổ vũ và là một động lực quan trọng của phát triển kinh tế và tiến bộ của xã hội loài người. Đa dạng văn hóa là cơ hội to lớn để xây dựng một thế giới hòa bình và ổn định hơn bởi đa dạng văn hóa không loại bỏ mà đem lại sự hoà hợp, khoan dung, đối thoại và hợp tác.

5. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ công nhận rằng ASEM là tổng hòa các nền văn hóa và văn minh phương Đông và phương Tây, mà sự gần gũi về địa lý và mối quan hệ lâu đời đã tạo nên một nền tảng thuận lợi cho việc tăng cường đối thoại và giao lưu văn hóa. Đồng thời, tiến trình ASEM cần tập trung vun đắp tinh thần hợp tác giữa các dân tộc của hai châu lục. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ hài lòng ghi nhận tiến bộ đạt được trong đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh của ASEM đã góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và tôn trọng sự đa dạng về văn hoá, qua đó xây dựng một nền văn hoá hoà bình, khoan dung, và hoà hợp giữa các xã hội, tạo nền tảng cho mối quan hệ lành mạnh và ổn định giữa hai khu vực. Trong bối cảnh đó, các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ nhấn mạnh vai trò quan trọng của Quỹ Á - Âu (ASEF) trong việc xây dựng cầu nối giữa các xã hội dân sự thông qua các chương trình tăng cường giao lưu tri thức, văn hóa và nhân dân.

6. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ hoan nghênh kết quả của Hội nghị ASEM về các Nền Văn hóa và Văn minh tổ chức tại Bắc Kinh ngày 3-4//2/2003 và những khuyến nghị của các Bộ trưởng. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của các văn kiện quốc tế liên quan và cần thiết phải thực hiện các cam kết đã đưa ra, đặc biệt là Tuyên bố Toàn cầu về Đa dạng văn hóa nhất trí thông qua tại khoá họp thứ 3 của Đại hội đồng UNESCO. Đặc biệt, các Vị Đứng đầu Nhà nước và Chính phủ kêu gọi các nước thành viên ASEM thanh gia các công ước về văn hóa UNESCO.

7. Trên tinh thần đó, các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ khẳng định tầm quan trọng của sự phối hợp hành động về đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh, và quyết định tiếp tục mối quan hệ hợp tác đã được khởi xướng trong khuôn khổ ASEM và ưu tiên cho các lĩnh vực sau đây:

7.l. Giáo dục, giáo đục đại học,và đào tạo:

- Thúc đẩy hơn nữa trao đổi giáo dục, đặc biệt thông qua các chương trình của ASEM như Chương trình học bổng ASEM Duo giai đoạn 1 và 2, Viện Á-ÂU (AEI), ghi nhận chương trình Eramus Mundus do ủy ban châu Âu thành lập và những khoản tài chính lớn dự định dành cho học bổng và trao đổi sinh viên;

- Tăng cường và mở rộng giao lưu thanh niên giữa châu Á và châu Âu thông qua các chương trình hữu nghị thanh niên như Đại hội thể thao Thanh niên ASEM và Diễn đàn các nhà Lãnh đạo chính trị trẻ ASEM;

- Trong giáo dục ưu tiên hơn việc nâng cao kiến thức về các nền văn hóa và văn minh khác nhằm tăng thêm sự khoan dung đối với các nhóm sắc tộc, xã hội, văn hoá, tôn giáo, ngôn ngữ và các quốc gia, tạo điều kiện để xoá bỏ định kiến về sắc tộc và không khoan dung về tôn giáo.

- Tạo điều kiện trao đổi kinh nghiệm về giáo dục và đào tạo, kể cả việc tiếp tục sáng kiến Học tập suốt đời của ASEM.

7.2. Gia lưu và hợp tác văn hoá:

- Công nhận quyền của các quốc gia được phát triển các chính sách văn hoá đại chúng ( về nghe nhìn, xuất bản, dịch thuật. . .);

- Tạo điều kiện trao đổi ,chuyên gia trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật như nghệ thuật biểu diễn, hội hoạ và văn học, cũng như trao đổi thông tin và kính nghiệm thống lĩnh vực này giữa các nước ASEM;

- Khuyến khích trao đợi phàm, chương trình vô tuyến truyền hình, ấn phẩm, triển lãm, hoà nhạc và biểu diễn sân khấu giữa các nước ASEM,

- Ủng hộ việc tham gia các liên hoan quốc tế, các hội chợ, diễn đàn, triển lãm, hội nghị, hội thảo và các sự kiện văn hoá khác do các nước ASEM tổ chức;

- Thúc đẩy hợp tác tổ chức các hoạt động văn hoá khác nhằm nâng cao sự hiểu biết về các nền văn hoá và văn minh khác, tăng cường quan hệ hữu nghị giữa các nước ASEM; '

7.3. Trao đổi ý tưởng và tri thức, khuyến khích sáng tạo:

- Chia sẻ các công nghệ thông tin và truyền thông mới nhằm thúc đẩy sự giao lưu ý tưởng giữa châu á và châu Âu;

Phát triển hợp tác giữa châu á và châu Âu về quyền sớ hữu trí tuệ và bản quyền;

- Tăng cường trao đổi kinh nghiệm trong lĩnh vực sáng tạo;

- Phát triển các chính sách hỗ trợ sáng tạo và đổi mới nghệ thuật.

7.4. Thúc đẩy du lịch văn hoá bền vững và có trách nhiệm:

Tăng cường bảo tồn và sử dụng hợp lý di sản thiên nhiên và văn hóa;

- Trao đổi kinh nghiệm trong phát triển du lịch văn hoá bền vững;

- Thúc đẩy và hỗ trợ hợp tác phát triển nguồn nhân lực và lĩnh vực khác nhằm mở rộng quảng bá du lịch văn hoá bền vững và có trách nhiệm và giúp xoá đói giảm nghèo.

7.5. Bảo vệ và phát triển các nguồn vực văn hóa:

Bảo tồn và phát huy các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống và hiện đại;

- Trao đổi kinh nghiệm và triển khai hợp tác về việc bảo vệ các di sản văn hoá vật thể và phi vật thể;

7.6 Tăng cường năng lực của Quỹ Á - Âu (ASEF)

- Khuyến khích các xã hội dân sự tại Châu Á và Châu Âu tham gia tích cực vào các hoạt động giao lưu văn hoá trong khuôn khổ ASEM;

-Ủng hộ các sáng kiến được đưa ra trong khuôn khổ của ASEF, ưu tiên các Chương trình Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh ASEF đang được thực hiện.

8. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đã khẳng định lại sự ủng hộ của mình đối với các hoạt động đang được thực hiện trong khuôn khổ của Liên Hiệp Quốc nhằm thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ mong được tham gia tích cực vào các hoạt động triển khai tiếp tục phù hợp khi Liên hợp quốc tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập vào năm 2005.

9. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đã đặc biệt hoan nghênh việc UNESCO đã bắt đầu các cuộc đàm phán về một công ước quốc tế bảo vệ sự đa dạng của các nội dung văn hoá và hình thức biểu đạt nghệ thuật và coi đó là một đóng góp quan trọng đối với việc thúc đẩy tăng cường cấp độ đa dạng văn hoá và đẩy mạnh giao lưu giữa các nền văn hoá với nhau ở quốc gia,.khu vực cũng như quốc tế. Trong bối cảnh đó, cần thừa nhận đặc thù cụ thể của các dịch vụ và sản phẩm văn hoá. Cần thừa nhận quyền của mỗi quốc gia trong việc xác định và, thực hiện các chính sách cần thiết để bảo vệ và phát triển sự đa dạng cả về văn hoá và ngôn ngữ, các cuộc đàm phán hiện nay không phương hại đến kết quả và cũng cần chú trọng sự phù hợp giữa các điều khoản trong cô ước này và các công ước quốc tế khác. Cần phải khuyến khích đoàn kết quốc tế và phát triển những năng lực trong lĩnh vực này.

10. Các Vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đánh giá cao việc tiếp tục đối thoại giữa các nền văn hoá và văn minh trong khuôn khổ ASEM ở cấp chính trị. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ cũng vui mừng hoan nghênh thông báo Hội nghị các Bộ trưởng Văn hoá tiếp theo sẽ được tổ chức tại Pa-ri vào năm 2005, và yêu cầu các Bộ trưởng xây dựng một kế hoạch dài hạn về thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn minh và đẩy mạnh giao lưu văn hoá giữa Châu Á và Châu Âu.

• VietNamNet