- Chia sẻ thành tựu của Việt Nam trong thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ (MDG) được vinh danh tại phiên họp toàn thể của Hội nghị cấp cao khai mạc chiều nay (20/9) tại ở New York, song Liên hợp quốc cũng chờ đợi Việt Nam giải quyết các thách thức nổi lên.

Trao đổi từ Hà Nội với báo chí sáng nay trước phiên họp, Đại diện thường trú LHQ cũng như một số tổ chức thành viên nhấn mạnh thách thức đạt các mục tiêu MDG toàn diện đó là không thể chỉ là đánh giá kết quả nhiệm vụ tổng hợp chung ở cấp độ quốc gia.

Ông John Hendra: Phổ cập giáo dục phải đảm bảo người nghèo không bị gạt ra ngoài lề. Ảnh: XL

"Nếu chỉ nhìn vào con số chung, dễ có cảm giác cả nước hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong khi thực tế có những vùng, miền có kết quả đi chậm hơn các vùng khác. Thách thức đạt MDG không chỉ nhìn vào số liệu quốc gia ở mức độ nào mà phải nhìn vào kết quả cụ thể của từng vùng, miền, địa phương" - ông John Hendra, Điều phối viên thường trú LHQ phát biểu.

Tham nhũng trong giáo dục là thách thức mà ông John Hendra lưu tâm.

Ông nói tham nhũng trong lĩnh vực này đã trở nên nổi cộm. Việc phổ cập giáo dục phải đảm bảo người nghèo không bị gạt ra ngoài lề.

Bỏ tiền túi trả phí y tế cao

Bác sĩ Graham Harrison, cán bộ kỹ thuật - phát triển hệ thống y tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho hay một trong những vấn đề then chốt hiện nay là khả năng chi trả cũng như tiếp cận các dịch vụ cơ bản về y tế, giáo dục của người dân Việt Nam.

Theo thống kê của WHO, trong 3 năm qua, tỉ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho các dịch vụ y tế đã giảm từ 70% xuống 56%. Song đây vẫn là mức chi trả mà WHO coi là "rất cao", trong đó một nửa dành cho thuốc men.

Bảo hiểm y tế mới chỉ đảm bảo cho điều trị trong khi nghịch lý bác sĩ thường lạm dụng kê đơn nhiều loại khiến người dân phải chịu gánh nặng chi trả không hợp lý. Thách thức lớn đối với cơ quan quản lý, đó là đảm bảo sự cân bằng giữa các cơ chế chi trả khác nhau giữa bảo hiểm y tế và chi trả từ túi của người dân.

Trưởng đại diện Quỹ Dân số LHQ Bruce Campbell cho hay đảm bảo phổ cập tiếp cận dịch vụ y tế cho cộng đồng cũng không thể dừng ở khía cạnh tài chính, vật chất. Bản thân ông khi công tác ở Hà Giang đã chứng kiến một sản phụ người dân tộc thiểu số sinh non nhưng không thể chuyển lên bệnh viện tuyến tỉnh vì chi phí đắt đỏ, di chuyển xa, lại gặp rào cản về ngôn ngữ.

Trưởng đại diện Quỹ Dân số LHQ Bruce Campbell từng chứng kiến một sản phụ người dân tộc thiểu số sinh non nhưng không thể chuyển lên bệnh viện tuyến tỉnh. Ảnh: XL

Tính dễ tổn thương của người nghèo, yếu tố văn hóa, rào cản ngôn ngữ cần được tính tới để đảm bảo chính sách tiếp cận dịch vụ y tế cho người nghèo, dân tộc thiểu số toàn diện, ông Campbell nói.

Phòng, chống HIV/AIDS không bền vững

Trong số các mục tiêu MDG còn lại, các cơ quan của LHQ cảnh báo việc Việt Nam có thể không đạt được MDG số 6 (phòng chống HIV/AIDS, sốt rét và các bệnh dịch nguy hiểm khác) đúng thời hạn vào năm 2015.

Trưởng đại diện UNAIDS Eamonn Merphy cho hay một trong những thách thức nổi lên, đó là ngân sách tài chính của Việt Nam dành cho công tác phòng, chống HIV/AIDS không bền vững. Hầu hết các dự án có nguồn tài chính phụ thuộc vào quốc tế.

Ông Merphy lo ngại nếu các tổ chức quốc tế kết thúc dự án, nguồn tài chính giảm mạnh có thể khiến những nỗ lực đạt được thời gian qua bị giảm xuống. Do đó cần tập trung các nguồn lực hữu hạn vào các hoạt động hiệu quả, đồng thời nhấn mạnh yếu tố dự phòng, bởi nếu không dự phòng được thì tiền dùng cho công tác điều trị sẽ còn tốn gấp 8 lần.

• Linh Thư