- Xung quanh vấn đề Biển Đông, Mỹ đã nêu những quan điểm rất rõ ràng - Đại sứ Michael Michalak trao đổi với VietNamNet trước Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ do Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết chủ trì ngày mai (24/9) tại New York.

Mong muốn ASEAN hòa bình, an ninh

Thưa Đại sứ, đâu là những vấn đề chính trị khu vực mà Mỹ quan tâm thảo luận với các nhà lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị Cấp cao tại New York?

Đại sứ Michael Michalak: Chúng tôi đang tích cực chuẩn bị chuyến thăm Hà Nội của Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates. Ảnh: VNN

Đây là hội nghị Cấp cao lần thứ hai giữa ASEAN và Mỹ. Hội nghị lần thứ nhất đã diễn ra tại Singapore và lần này được tổ chức lần đầu tiên tại Mỹ.

Tham gia thảo luận cùng các nhà lãnh đạo ASEAN, Tổng thống Obama muốn khẳng định tầm nhìn tiếp tục sự hiện diện của Mỹ ở khu vực châu Á cũng như ủng hộ ASEAN trên mọi trụ cột truyền thống như chúng ta biết, đó là chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại và văn hóa - xã hội.

Đây là dịp để các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống đối thoại, thảo luận về sự phát triển tương lai ở ASEAN và vai trò mà Mỹ có thể đảm đương, đóng góp cho khu vực này. Như bạn biết thì chúng tôi vẫn còn khá mới mẻ với điều này và đây là lần thứ hai Tổng thống tham gia đối thoại, tiếp tục trao đổi các vấn đề tiếp theo kể từ Hội nghị ở Singapore năm ngoái.

Tôi cho rằng Tổng thống rất quan tâm đến việc hiện thực hóa cam kết đối với khu vực này cũng như mong muốn làm việc để thúc đẩy hơn nữa hội nhập của ASEAN, gia tăng sự thịnh vượng và hòa bình, an ninh khu vực.

Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sẽ cùng chủ trì hội nghị kéo dài một ngày tại New York. Mỹ đánh giá như thế nào về vai trò của Việt Nam trong hợp tác khu vực giữa ASEAN và Mỹ?

Việt Nam đã làm rất tốt trong năm nay khi chủ trì hàng loạt các hội nghị quan trọng của khu vực. Tôi nghĩ ngài Thủ tướng Việt Nam xứng đáng là người có sức khỏe dẻo dai vì đã phải chủ trì rất nhiều hội nghị, dù tôi chắc chắn rằng ông phải rất mệt. Nhưng trên hết, chúng tôi rất hài lòng về những nỗ lực, hoạt động của Việt Nam trong năm nay.

Mỹ đang trông đợi Hội nghị Bộ trưởng các nước ASEAN mở rộng (AMM+) diễn ra sắp tới, không lâu sau Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ và tất nhiên là cả Cấp cao Đông Á mà Mỹ hướng sự quan tâm cũng cho thấy nỗ lực thể hiện vai trò của Việt Nam. Sắp tới sẽ diễn ra một số hội nghị khu vực quan trọng do Việt Nam chủ trì và tôi tự tin Việt Nam sẽ tiếp tục thể hiện tốt vai trò của mình.

Gặp gỡ Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ - Việt

Trước thềm Hội nghị Cấp cao, báo chí nước ngoài đã nhận định rằng Tổng thống Obama sẽ đề cập vấn đề Biển Đông trong thảo luận với các nhà lãnh đạo ASEAN. Liệu vấn đề này sẽ là một trong những vấn đề “nóng” của Hội nghị và lãnh đạo nước chủ nhà đề cập như thế nào, thưa Đại sứ?

Điều đó tùy thuộc vào ngài Tổng thống và các lãnh đạo ASEAN. Tôi chưa nhìn thấy lịch trình làm việc và mọi chi tiết chuẩn bị của Hội nghị đang được gút lại. Song chắc chắn các nhà lãnh đạo sẽ đề cập đến hàng loạt các vấn đề cùng quan tâm. Xung quanh vấn đề Biển Đông, Mỹ đã nêu những quan điểm rất rõ ràng.

Mỹ coi trọng đẩy mạnh hợp tác với ASEAN

Ông có bình luận gì xung quanh vấn đề Biển Đông trở nên “nóng bỏng” kể từ sau những tuyên bố mạnh mẽ của Ngoại trưởng Hillary Clinton tại Diễn đàn an ninh khu vực ở Hà Nội vừa qua, khiến Trung Quốc có những phản ứng không đồng tình, cho rằng vấn đề Biển Đông chỉ có thể giải quyết qua kênh song phương?

Tại Diễn đàn khu vực ASEAN, tôi nghĩ 15 - 16 nước tham dự đều có những tuyên bố. Mỗi nước có quan điểm riêng về vấn đề an ninh hàng hải khu vực được đưa ra thảo luận tại Diễn đàn khi đó. Ngoại trưởng Hillary Clinton đã đưa ra quan điểm của Mỹ về vấn đề này sau khi các nước ASEAN nêu quan điểm của riêng từng nước và Trung Quốc có những phản ứng của họ. Mỗi quốc gia hiển nhiên có chủ quyền và họ có quyền đưa ra những tuyên bố nêu quan điểm riêng. Chúng tôi lắng nghe điều mọi người nói, không chỉ là một quốc gia nào.

Đại sứ có thể chia sẻ thêm về hai chuyến thăm cấp cao của phía Mỹ đến Hà Nội vào tháng 10 tới?

Chúng tôi đang tích cực chuẩn bị cho chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Robert Gates đến Hà Nội, dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+). Bộ trưởng Gates sẽ dành thời gian tham dự Hội nghị ADMM+ và một ngày riêng cho hoạt động song phương với người đồng nhiệm Việt Nam ở trụ sở Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm và chúng tôi đang chốt lại các chi tiết.

Tiếp đó, Ngoại trưởng Hillary Clinton sẽ trở lại Hà Nội. Mọi công tác chuẩn bị chi tiết đang được xúc tiến. Tôi hy vọng cùng với các hoạt động ở Hà Nội, Ngoại trưởng có thể đến thăm TP.HCM, nơi bà chưa thể ghé chân trong lần đến thăm trước. Tôi tự tin hai nhà lãnh đạo sẽ có chuyến thăm làm việc tại Việt Nam thành công.

• Xuân Linh