Tuần trước cử tri Anh được yêu cầu lựa chọn người để điều hành đất nước trong 4 năm tiếp theo. Câu trả lời của người dân Anh là rối rắm và kém mạch lạc. Thủ lĩnh đảng Bảo thủ David Cameron, 43 tuổi, đã mất 5 ngày bàn thảo mới có thể đến số nhà 10 phố Downing (dinh Thủ tướng), sau khi tại Điện Buckingham chính thức nhận đề nghị thành lập chính phủ mới từ Nữ hoàng Anh.

Cuộc tuyển cử mang lại kết quả chưa từng có ở nước Anh trong vòng 34 năm qua khi không một chính đảng nào giành được đa số ghế để đứng ra thành lập chính phủ. Đó là lý do khiến cho các cuộc thương lượng giữa đảng Bảo thủ (về nhất với 306 ghế trên 650 ghế của Hạ viện) và Công đảng (về nhì giành 258 ghế) với đảng Dân chủ Tự do (về thứ ba được 57 ghế) trở nên nhộn nhịp suốt mấy ngày qua.

Ông David Cameron phải mất 5 ngày thương thảo trước khi có thể tới gặp Nữ hoàng. Ảnh: Reuters

Bỏ sang một bên khác biệt đảng phái và cá nhân

Tại diễn văn đọc bên ngoài dinh Thủ tướng, thủ lĩnh David Cameron nói ông và lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do Nick Clegg sẽ "bỏ sang một bên khác biệt đảng phái và làm việc cật lực vì sự nghiệp chung và lợi ích quốc gia". Tân Thủ tướng Cameron cho biết, ông hoạt động chính trị vì yêu đất nước Anh và tin rằng những ngày đẹp nhất của Anh quốc vẫn còn ở phía trước.

Trong một tuyên bố từ chức trước đó, Thủ tướng rời nhiệm sở Brown cũng đã khẳng định chắc chắn là ông không mong muốn ở lại cương vị này lâu hơn mức cần thiết để con đường phục hồi tăng trưởng kinh tế được bảo đảm và quá trình cải cách chính trị được thống nhất phải tiến triển nhanh chóng.

Tuyên bố như vậy là ông Brown đã đặt lợi ích của Công đảng và của đất nước lên trên lợi ích cá nhân. Bởi vì ông hiểu rằng, sự lưu nhiệm của ông, về mặt pháp lý là hoàn toàn có thể, sẽ gây khó khăn cho quá trình hiệp thương giữa ba đảng để thành lập chính phủ vốn hết sức chông chênh sau ngày bầu cử.

Một bài học nổi bật của kỳ bầu cử này là những thay đổi trong đời sống kinh tế đã tác động đến lá phiếu của cử tri, chứ không phải là vấn đề “tả” hay “hữu” trong hệ thống chính trị lưỡng đảng trước đây. Thắng lợi của đảng Bảo thủ cho thấy chỉ có đường lối ôn hòa với một chính sách có tầm nhìn xa mới có thể thuyết phục cử tri.

Thủ tướng mới cam kết sẽ xử lý "những vấn đề gay cấn" - như thâm hụt ngân sách, các vấn đề xã hội và xây dựng lại lòng tin vào hệ thống chính trị của nước Anh. Ông cũng báo trước là sẽ phải đưa ra những "quyết định khó khăn" nhưng ông nói muốn dẫn dắt người dân qua thời gian thử thách để tiến tới một kết cục tốt đẹp hơn.

Thủ tướng Cameron đặt mục tiêu xây dựng một xã hội có trách nhiệm hơn tại Anh, trong đó những người có năng lực cần cố gắng hơn và những người không có khả năng sẽ được giúp đỡ. Ông cũng muốn đảm bảo rằng chính phủ liên hiệp sẽ luôn chăm sóc người già, người yếu, những người nghèo nhất đất nước.

Rời quyền lực nhẹ tựa lông hồng

Lãnh đạo Công đảng Golden Brown từ chức thủ tướng tối 11/5, chưa đầy một tiếng trước khi ông Cameron tới tiếp quản số nhà 10 phố Downing. Rời dinh thủ tướng, ông Gordon Brown không giấu sự xúc động khi cảm ơn bộ phận giúp việc, bà Sarah vợ ông và hai con nhỏ. Vợ chồng ông cùng hai con nhỏ đã dắt tay nhau rời ngôi nhà ông sống và làm việc trong ba năm qua.

Đầy chất hài hước Ăng-lê, ông Golden Brown tuyên bố trước khi mãn nhiệm: "Tôi rời vị trí quan trọng này để tới một vị trí quan trọng khác là làm chồng và làm cha".

Ông Brown nói ông rời vị trí quan trọng để tới vị trí quan trọng khác là làm chồng và cha. Ảnh: PA

Trong buổi chia tay các nhà hoạt động và dân biểu của Công đảng sau đó, ông Brown đã cảm ơn họ và nói kết quả bầu cử vừa rồi là "lỗi của tôi và lỗi chỉ của tôi thôi".

Ông Brown cũng bày tỏ sự cảm phục tinh thần hy sinh của binh lính Anh, những người ông đã có dịp gặp gỡ họ và gia đình của họ.

Đảng Bảo thủ trong những ngày qua đã đàm phán với đảng Dân chủ Tự do. Đảng Dân chủ Tự do cũng đàm phán với Công đảng nhưng lại nói rằng đảng này không thành tâm muốn liên minh với họ. Ngược lại, đại diện của Công đảng cũng cáo buộc Dân chủ Tự do muốn ủng hộ phe Bảo thủ. Hiện chưa rõ đảng Bảo thủ và đảng Dân chủ Tự do đã thỏa thuận được với nhau cụ thể những gì.

Nhưng Thủ tướng mới Cameron nói ông đặt mục tiêu thiết lập "liên minh đúng đắn và toàn diện" với đảng Dân chủ Tự do để mang lại một "chính phủ mạnh và ổn định".