- Phát biểu trước hơn 700 đại biểu thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam sáng nay (28/4), Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang nói Liên hiệp phải tạo môi trường hoạt động dân chủ, tôn trọng tự do sáng tạo để trí thức tự giác tham gia, giải quyết những vấn đề quốc kế dân sinh của đất nước.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI Liên hiệp các hội khoa học - kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) vừa diễn ra sáng nay.

Thành lập các loại hình tổ chức phù hợp cho trí thức

Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang. Ảnh: LN

Như tổng kết của lãnh đạo VUSTA, năm qua, Liên hiệp hội đã phản biện nhiều dự án có tiếng vang như dự án quy hoạch cảng nước sâu Vân Phong, khai thác bô-xít Tây Nguyên, nhà máy điện hạt nhân, quy hoạch Hoàng thành Thăng Long...

Thường trực Ban Bí thư cho rằng, thời gian tới, VUSTA cần chủ động đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội, tổ chức tập hợp trí tuệ của đội ngũ trí thức đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn kiện quan trọng của Đảng, Nhà nước cũng như các vấn đề lớn của đất nước. Đặc biệt là tích cực tham gia phản biện các chương trình, đề án kinh tế - xã hội quan trọng.

Hiện VUSTA có 125 hội thành viên, với hơn 1,8 triệu hội viên, nhưng chỉ 1/3 trong số đó là trí thức.

Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang lưu ý, VUSTA còn chưa tập hợp được trí thức khoa học công nghệ, trí thức trẻ, trí thức trong doanh nghiệp và đặc biệt người Việt ở nước ngoài.

Do đó, nhiệm vụ quan trọng của VUSTA thời gian tới là vận động và thu hút trí thức. "Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng giúp trí thức khoa học và công nghệ nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình với đất nước", ông Trương Tấn Sang nói.

Theo ông Sang, vai trò của VUSTA là phải tạo môi trường hoạt động dân chủ, tôn trọng tự do sáng tạo trong nghiên cứu, trao đổi học thuật để trí thức tự giác tham gia các hoạt động của hội, từ đó đóng góp thiết thực vào việc giải quyết những vấn đề quốc kế dân sinh của đất nước.

Sắp tới cần nghiên cứu thành lập các loại hình tổ chức phù hợp để thu hút trí thức khoa học và công nghệ.

"Đầu tư cho trí thức là đầu tư cho phát triển bền vững", ông Trương Tấn Sang nhấn mạnh.

Trong văn kiện Đại hội đọc ngay sau khai mạc, Tổng thư ký VUSTA Phạm Văn Tân cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến trí thức chưa mấy "mặn mà" tham gia hội là cơ chế tài chính. Nhà nước chưa mấy khi giao kinh phí thực hiện các chương trình, dự án quy mô tầm cỡ để tập hợp trí thức cùng tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc của đất nước.

Về điều này, Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang khẳng định: "Nhà nước bảo đảm kinh phí và điều kiện cho liên hiệp các hội hoạt động hiệu quả".

Câu nói này đã nhận được sự tán thưởng nhiệt tình trong hội trường.

"Ưu tiên thu hút trí thức trẻ, Việt kiều"

23 thành viên Đoàn chủ tịch khóa VI ra mắt. Ảnh: LN

"VUSTA sẽ phải đề xuất với Đảng xây dựng đường lối để thu hút và phát triển trí thức, đặc biệt trí thức trẻ và người Việt Nam ở nước ngoài cũng như chú ý tới việc tôn vinh những trí thức có nhiều đóng góp", ông Minh cho hay.

VUSTA cũng sẽ đẩy mạnh hiệu quả các hoạt động phản biện, tư vấn, giám định xã hội đồng thời có biện pháp tôn vinh các nhà khoa học công nghệ nhiều cống hiến.

"Khi cả hai bên phản biện và lắng nghe phản biện đều đặt lợi ích chung của đất nước lên trên hết thì không ai phải ngần ngại", tân Chủ tịch VUSTA cam kết.

Tham luận của đại biểu dự đại hội cũng tán thành với những ý kiến trên. Tuy nhiên, vẫn còn không ít thách thức cho việc thực hiện sứ mệnh "tập hợp trí thức".

Như văn kiện đại hội đã nêu, vẫn chưa có hành lang pháp lý cho việc thành lập, hoạt động của các tổ chức, hội.

Đặc biệt là nguy cơ đối mặt với sự cạnh tranh lớn mạnh của các tổ chức dân lập trong vai trò tư vấn, phản biện chính sách. Vì hiện nhiều tổ chức đã trở thành đối tác ổn định của các cơ quan nhà nước.

• Lê Nhung