- Trao đổi với báo chí sáng 10/4 tại Hà Nội nhân việc Nhật Bản công bố Sách trắng ODA (số liệu thống kê 2007), Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Sakaba Mitsuo cho hay: Việt Nam đã bắt đầu quá trình trả nợ vốn vay ODA cho Nhật Bản. Năm 2007, con số trả nợ đạt gần 125 triệu USD.

Nước nhận viện trợ lớn nhất

Đại sứ Nhật Bản:  "Kinh tế Việt Nam phát triển thuận lợi thì sẽ càng trả nợ nhanh chóng cho Nhật Bản". Ảnh: XL

Đánh giá Việt Nam là nước nhận viện trợ vốn ODA lớn nhất từ Nhật Bản trong 3 năm liên tiếp kể từ 2006 đến nay nhưng Đại sứ Sakaba Mitsuo cho hay khoản nợ của Việt Nam vẫn nhỏ, sau Trung Quốc và Indonesia.

Nhật Bản chính thức nối lại viện trợ ODA cho Việt Nam năm 1992 và triển khai vốn vay ODA nhằm hỗ trợ cho chính sách Đổi mới của Việt Nam lúc đó.

Tuy nhiên, Đại sứ Sakaba Mitsuo cho biết Việt Nam đã bắt đầu trả nợ vốn vay ODA cho Nhật Bản. Năm 2007, con số trả nợ của Việt Nam đạt gần 125 triệu USD so với tổng số 640 triệu USD vốn ODA  viện trợ từ Nhật Bản.

Nhận định về khả năng trả nợ của Việt Nam trong 20 - 30 năm tới, Đại sứ Sakaba Mitsuo cho hay ông "không lo lắng", đồng thời nhận định khi kinh tế Việt Nam phát triển thuận lợi thì Việt Nam sẽ càng trả nợ nhanh chóng cho Nhật Bản.

"Chính phủ Việt Nam có những quyết định riêng, còn chúng tôi không lo lắng về khả năng trả nợ của Việt Nam", Đại sứ nói.

Chia sẻ kinh nghiệm Nhật Bản trong quá khứ từng nhận viện trợ và trả nợ quốc tế trong 20 năm, Đại sứ Sakaba Mitsuo cho rằng điều quan trọng là phải sử dụng tập trung nguồn vốn để phát triển kinh tế đất nước.

Nhật Bản đã từng vay vốn của nước ngoài để thực hiện các dự án tiêu biểu như xây dựng tàu cao tốc, đường cao tốc. Theo ông, Việt Nam nên sử dụng nguồn vốn ODA tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ phát triển kinh tế như xây dựng cầu, cảng biển, đường cao tốc...

Năm 2007, trong tổng vốn ODA của Nhật Bản dành cho nước ngoài, Việt Nam xếp thứ 29/30 nước nhận vốn viện trợ không hoàn lại với khoảng hơn 18 triệu USD. Nguồn vốn viện trợ không hoàn lại chủ yếu tập trung cho các dự án nhỏ, chủ yếu ở các địa phương nghèo.

Lý giải về điều này, Đại sứ Sakaba Mitsuo cho biết chính sách chung của Nhật Bản là dành vốn viện trợ không hoàn lại chủ yếu cho khu vực Trung Đông và châu Phi, nhiều hơn khu vực châu Á, nơi có nhiều nước đang phát triển kinh tế tốt. Tuy nhiên, bù lại, Việt Nam đứng thứ 3 trong tổng số các nước nhận vốn hỗ trợ kỹ thuật với 74 triệu USD, cũng là một phần của viện trợ không hoàn lại.

Mặc dù gặp khó khăn do kinh tế toàn cầu suy giảm song Đại sứ Sakaba khẳng định quan điểm của Chính phủ Nhật Bản là sẽ tăng nguồn viện trợ cho các nước châu Á để giúp kích thích, hồi phục kinh tế.

Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso vừa qua đã tuyên bố tại Hội nghị thượng đỉnh Davos việc Nhật Bản sẵn sàng cung cấp ODA không ít hơn 1,5 nghìn tỉ yên (17 tỉ USD), tương đương mức tăng 20% cho các nước châu Á để thúc đẩy các dự án cơ sở hạ tầng và thương mại trong 3 năm tới, nhằm hồi phục nền kinh tế khu vực.

Đại sứ Nhật cho biết các quan chức Nhật Bản sẽ có cuộc họp thảo luận với các quan chức Việt Nam về việc thực hiện các dự án giúp kích thích và hồi phục kinh tế.

Ngày mai (11/4), trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN và các đối tác tại Pattaya, Thái Lan, sẽ diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản và 3 nước tiểu vùng sông Mêkông gồm Việt Nam, Lào và Campuchia. Thủ tướng Nhật Bản sẽ cùng Thủ tướng 3 nước thảo luận việc thực hiện các dự án trị giá 20 triệu USD tại khu vực này.

Xử nghiêm minh quan chức nhận hối lộ

Đề cập đến vụ hối lộ quan chức của Công ty tư vấn xây dựng quốc tế Thái Bình Dương (PCI) trong dự Dự án Đại lộ Đông Tây và Môi trường nước TP.HCM vừa qua, Đại sứ Sakaba bày tỏ "lấy làm tiếc" và khẳng định sẽ không để xảy ra trường hợp tương tự trong tương lai.

Ông cho biết Công ty PCI là công ty tư vấn hàng đầu của Nhật Bản nhưng đến nay đã bị phá sản. Các quan chức hối lộ của phía Nhật Bản đã bị xét xử và tuyên bố có tội. Đại sứ trông chờ quan chức nhận hối lộ ở TP.HCM sẽ sớm được đưa ra xét xử nghiêm minh theo pháp luật.

"Tôi nghe nói quan chức của TPHCM đã bị bắt và hy vọng với sự hợp tác điều tra của hai bên, người có hành vi nhận hối lộ sẽ bị xử nghiêm minh", Đại sứ nói.

Hôm 31/3 vừa qua, Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư Võ Hồng Phúc và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Sakaba Mitsuo đã đại diện Chính phủ hai nước ký Công hàm trao đổi nối lại viện trợ ODA của Nhật Bản cho Việt Nam, vốn bị đình lại hồi cuối năm 2008 do những bê bối xảy ra trong vụ PCI.  Theo đó, Chính phủ Nhật Bản cam kết cung cấp cho Việt Nam 83,201 tỷ yên tín dụng ưu đãi thuộc tài khóa 2008 của Nhật Bản để thực hiện 4 dự án. Với khoản tín dụng ưu đãi cho năm tài khóa 2008 được ký kết, cam kết ODA (bao gồm viện trợ không hoàn lại và tín dụng ưu đãi) của Nhật Bản dành cho Việt Nam từ 1992 đến nay đạt 1,477 tỷ yên.

• Xuân Linh