- Trong phiên họp bất thường chiều 29/2 tại Hà Nội, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UBTƯ MTTQVN) đã ra tuyên bố bác bỏ phán quyết của Tòa phúc thẩm liên bang Mỹ trong vụ kiện của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN vừa qua. 

"Không thể vô cảm và coi thường công lý", tuyên bố của MTTQ VN nhấn mạnh. Ảnh: XL

Trong tuyên bố, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQVN cho rằng phán quyết của Tòa phúc thẩm liên bang Mỹ là sự nối tiếp từ phán quyết sai lầm của Tòa sơ thẩm, không công bằng và không đúng với thực tiễn mà các nạn nhân da cam/dioxin VN đã và đang phải gánh chịu. 

"Phán quyết như vậy là đi ngược lại với những nỗ lực của chính phủ Mỹ đã và đang hợp tác với VN để khắc phục hậu quả chất độc da cam/dioxin."

Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQVN khẳng định : vụ kiện này là tiếng nói của lương tri và quyền con người đòi đạo lý và công lý, không chỉ vì cuộc sống của các nạn nhân chất độc da cam ở VN mà còn vì quyền lợi chính đáng của các nạn nhân chất độc da cam là cựu chiến binh Mỹ đã tham gia chiến tranh ở VN. 

Đoàn Chủ tịch kêu gọi các tổ chức quốc tế, các chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các nhà khoa học, các nhà luật học, các nhà hoạt động xã hội, nhân dân Mỹ và nhân dân thế giới tiếp tục nói lên sự thật và có những hành động thiết thực ủng hộ vụ kiện và giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN. 

"Không thể vô cảm và coi thường công lý", tuyên bố của MTTQ VN nhấn mạnh. "Chúng tôi hy vọng và đòi hỏi Tòa án tối cao Mỹ hãy phán quyết buộc các công ty hóa chất Hoa Kỳ đã cung cấp chất độc da cam/dioxin cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh VN phải nhận trách nhiệm và bồi thường thỏa đáng cho các nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN". 

Mọi việc đã rõ, không phải nghiên cứu nữa

Tại phiên họp, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Nhân, Phó Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin VN cho biết ngay từ khi bắt đầu vụ kiện (1/2004), các nạn nhân da cam VN đã hiểu rằng đây là một cuộc đấu tranh pháp lý phức tạp, khó khăn và lâu dài. 

Theo Giáo sư Nhân, đã có gần 5 triệu người VN bị phơi nhiễm chất độc, ước tính có khoảng 3 triệu người là nạn nhân bị mắc nhiều căn bệnh hiểm nghèo. Đau đớn hơn nữa là các thế hệ con cháu của các nạn nhân đã sinh ra với nhiều dị tật nặng nề gât khó khăn vất vả cho cuộc sống, đau khổ cả về thể xác lẫn tinh thần. 

"Theo luật pháp Mỹ (luật ATS), kẻ vi phạm phải chịu trách nhiệm với người nước ngoài về hậu quả do mình gây ra thì phán quyết của tòa phúc thẩm Mỹ đã không tôn trọng ngay luật pháp của nước mình."

Tháng 5/1996, tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ lúc đó là Bill Clinton đã xin lỗi các cựu chiến binh/nạn nhân Mỹ là chính phủ đã nhiều năm không lắng nghe những lời than phiền của họ. Ông Clinton nhấn mạnh nước Mỹ dám chịu trách nhiệm về những hậu quả nặng nề do những hành động của mình gây ra dù không có chủ ý. 

"Như vậy, người đứng đầu nước Mỹ hiểu rất rõ một nguyên tắc pháp lý thông dụng trên khắp thế giới là người nào gây thiệt hại cho người khác đều phải bồi thường, dù việc làm đó cố ý hay vô tình", giáo sư Nhân nói. 

Hiện nay, chính phủ Mỹ vẫn phải đền bù cho các cựu chiến binh/nạn nhân da cam ở Mỹ mỗi năm hơn 4 tỷ đô la. 

Vị Giáo sư thắc mắc: "như vậy, nếu những binh sĩ ở phía quân đội Mỹ đã rải các chất độc mà còn bị nhiễm độc và được đền bù thì tại sao tòa phúc thẩm lại bác đơn kiện của các nạn nhân VN bị phơi nhiễm nhiều hơn, mắc bệnh nặng nề hơn do tác hại của chất da cam"

Ông Nhân dẫn lời Giáo sư A.Schecter, nhà khoa học Mỹ đã nhiều lần sang VN nghiên cứu, từng nói "không phải nghiên cứu thêm gì nữa vì mọi việc đã rõ ràng rồi."

• Xuân Linh