Thủ tướng Phan Văn Khải: "Tại sao hệ thống chính trị của ta rất đầy đủ từ trung ương tới tận xã, thôn nhưng nhiều nơi chẳng nắm được dân? Cán bộ phải có đức, có tài, có lý tưởng, tinh thần cách mạng, ông nào ngon lành thì dân tín nhiệm, dân bầu. Sau này cán bộ không thể chỉ nói với người ta rằng mình có... truyền thống cách mạng”.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân - Phó chủ tịch UBND TP.HCM: "Mục tiêu “nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng” đã đề ra từ mấy đại hội rồi nhưng nội hàm đổi mới hệ thống chính trị lại vẫn chưa rõ. Mô hình tổ chức hệ thống Đảng theo ngành dọc từ trung ương xuống địa phương rất phù hợp trong thời chiến, khi mà chính quyền còn ở tay giặc. Nhưng nay ta đã có hệ thống chính quyền, nếu vẫn tổ chức hệ thống Đảng như cũ sẽ dễ dẫn đến chuyện “song trùng” lãnh đạo, chỉ đạo và khó vận hành trơn tru, nhất là khi “có vấn đề” (bộc lộ yếu kém, khuyết điểm). Đảng chỉ nên tập trung lo việc lớn, thể hiện ở bốn điểm: chăm lo chiến lược, chính sách phát triển; chuẩn bị lực lượng để đưa sang chính quyền...; xây dựng cơ sở Đảng, đảng viên trong sạch, vững mạnh; giám sát cán bộ được cử ra ngoài (sang chính quyền) xem có làm tốt không, nếu không tốt thì kịp thời uốn nắn hoặc thay thế. Nên chăng Đảng sẽ (chỉ) có Ban chiến lược và chính sách phát triển, Ban xây dựng Đảng, Ban tổ chức cán bộ, Ban tài chính. Còn lại những vấn đề khác như kinh tế, văn hóa... để chính quyền làm, HĐND giám sát và chịu trách nhiệm trước nhân dân. Và cũng cần phải làm rõ vấn đề giám sát của dân đối với Đảng"

Đại biểu Đỗ Quang Trung, Bộ trưởng Bộ Nội vụ: “Bộ trưởng cũng không nhất thiết phải là đảng viên. Tôi cho rằng cái khó nhất là đánh giá cán bộ sao cho công tâm, khách quan trên cơ sở công việc. Người ta thường nể nang, né tránh, không dám đấu tranh. Cuối cùng chọn cách bỏ phiếu mà những anh hăng hái đấu tranh thì phiếu thấp. Công tác xây dựng Đảng mà hư hư thực thực thì rất nguy hiểm. Do thẩm quyền và trách nhiệm của cán bộ lại không gắn với nhau nên khi có vụ việc gì đó xảy ra qui trách nhiệm rất khó. Trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền và người đứng đầu tổ chức Đảng ra sao? Quyền thì bị chia cắt, còn trách nhiệm thì không rõ ràng....(Đảng lãnh đạo toàn diện như thế nào?)

Tôi tin rằng nếu làm đúng những chủ trương của Đại hội, nền kinh tế Việt Nam sẽ có bước phát triển mới. Năm 1995 là một mốc lớn đưa kinh tế nước ta thoát ra khỏi khủng hoảng thì 2005 đánh dấu một mốc mới Việt Nam từ nước chậm phát triển đến 2010 thành nước có thu nhập trung bình. Đạt được như vậy Đại hội đề ra mức tăng trưởng 7,5-8%/năm. Muốn cao hơn phải phát huy tiềm năng sẵn có. Với chính sách như thế, nền kinh tế sẽ phát triển thuận lợi hơn.("Cuộc sống bảo ta nên làm gì")

Ông Phan Diễn - Thường trực Ban bí thư TƯ: "Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không phụ thuộc một phần lớn vào năng lực tổ chức thực hiện của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, của các cấp, các ngành. Thời gian qua, tuy vấn đề này đã được coi trọng hơn trước, nhưng vẫn là khâu yếu, có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả thực hiện nhiều chủ trương, nghị quyết đúng đắn của Đảng. Trong đó, đáng lưu ý nhất là tình trạng thiếu kiên quyết, nể nang, né tránh; kỷ luật không nghiêm; chưa phát huy đúng mức quyền hạn và trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. Vì vậy, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa X và cấp ủy các cấp cần đặc biệt coi trọng và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết của Đảng và phát triển đường lối của Đảng thông qua tổng kết thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc."

Ông Lê Đình Đạo, đại biểu khối Tư tưởng - Văn hóa Trung ương :"Mục đích nâng cao năng lực lãnh đạo là để huy động và sử dụng được sức mạnh của toàn Đảng, toàn dân tộc vào sự nghiệp đổi mới do Đảng lãnh đạo". Trong vấn đề này, Đảng ta đang bộc lộ nhiều điểm yếu mà yếu nhất là chưa bắt mạch trúng yêu cầu của cuộc sống, hoạt động lãnh đạo trở nên lúng túng, chiếu lệ và trùng lặp với hoạt động quản lý Nhà nước. Tổ chức Đảng sát với cuộc sống, gần với quần chúng nhất là chi bộ. Cho nên, phải có cơ chế, phải thêm quy định để tăng sức lãnh đạo cho các chi bộ, để cấp này không bị coi nhẹ hoặc bị bỏ qua, bị lợi dụng như vụ việc tiêu cực ở PMU 18. 

Đại biểu Vũ Văn Hiến, Tổng giám đốc đài Truyền hình Việt Nam: "Những vấn đề lý luận được cho là "chưa sáng tỏ" cũng là do chúng ta chậm nắm bắt cuộc sống... Khiếm khuyết của các Ban chấp hành Trung ương trong mấy nhiệm kỳ gần đây là quá chú trọng vấn đề đồng thuận. Khi định triển khai một nội dung gì, thấy có ý kiến ngược, thấy chưa có sự đồng thuận là gác lại, mặc dù có những vấn đề rất cốt tử. Một tổ chức Đảng có sức chiến đấu không có nghĩa là phải phê bình nhau gay gắt. Nhiều tổ chức Đảng nhờ có sức chiến đấu tốt nên ít khuyết điểm, ít khuyết điểm thì không có gì phải gay gắt trong phê và tự phê bình. Sự nghiệp đổi mới sẽ có rất nhiều cái mới, Đảng cần mạnh dạn hơn nữa, không nên cầu toàn. Chính vì cầu toàn sự đồng thuận trong Đảng dẫn tới nhiều vấn đề đảng viên biết mà không nói, biết mà không phản ánh, khiến cho Đảng xa rời thực tiễn, xa rời cuộc sống" (Bàn về xây dựng Đảng tại Đại hội: Đột phá vào khâu trọng yếu ) 
 

Đại biểu Trương Đình Tuyển - Bộ trưởng Bộ Thương mại: "Tôi ủng hộ đảng viên làm kinh tế không giới hạn quy mô.  Nói đảng viên được làm kinh tế tư nhân không hạn chế quy mô theo quy định của pháp luật và các quy định của Đảng là đúng, vì pháp luật của ta không hạn chế quy mô của kinh tế tư nhân (trừ những ngành nghề bị cấm, hạn chế kinh doanh). Lâu nay người ta vẫn nghĩ làm kinh tế tư nhân nếu không hạn chế quy mô sẽ dẫn tới các chủ tư bản bóc lột. Nhưng nếu anh tuân thủ đúng luật pháp, có đóng góp cho nền kinh tế, cho xã hội và giải quyết công ăn việc làm thì đáng hoan nghênh... Cũng có người đặt vấn đề: Vậy thì có nên kết nạp những chủ DN tư nhân vào Đảng? Giải quyết việc này cần phải làm rõ một số vấn đề. Cá nhân tôi, có thể đồng ý kết nạp chủ tư nhân vào Đảng, nhưng phải có một số điều kiện, trong đó có mối quan hệ giữa ông chủ - công nhân ở đó được thiết kế trên một quan hệ tốt đẹp, lâu dài và trong sáng.

Đại biểu Đoàn Văn Kiển - TGĐ Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản VN: "Đổi mới như thế nào với giai cấp công nhân - vấn đề nóng bỏng. Báo cáo chính trị chỉ dành một thời lượng câu chữ khá mỏng ở trang 39 nói về giai cấp công nhân, theo tôi là sơ sài, vì trước tình hình đổi mới hiện nay phải phân tích thấu đáo các vấn đề như đổi mới thế nào với giai cấp công nhân, phải tri thức hoá công nhân thế nào? Phải giải quyết những vấn đề gì, khi công nhân trong các DN nhà nước ngày càng bị thu hẹp do phải CPH, thậm chí do bán khoán, cho thuê, giải thể những DN làm ăn yếu kém. Theo tôi, đây là vấn đề nóng bỏng hiện nay. Về công tác tổ chức cán bộ, tôi cứ băn khoăn mãi sao chúng ta không học ngay cha ông mình, đó là tổ chức thi tuyển một cách nghiêm túc, không chỉ với công chức mà với cả các vị trí lãnh đạo cấp chiến lược. Ví như vị trí bộ trưởng, sao không để cho nhiều người tài, có năng lực phẩm chất thi tuyển. Ngược lại, ta lại không những không thi mà dựa vào nhận xét đánh giá chủ quan, thậm chí áp đặt của một số người.(Lời tâm huyết từ đại hội)
 

GS TS Vũ Hoan - Phó Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam: Việc Ban Bí thư ra thông báo về quyền ứng cử của Đảng viên vào BCH TW khóa X là quá gấp gáp. Thời hạn ra thông báo từ 24/3 đến khi diễn ra Đại hội là quá ngắn nên thông báo này không thể đến được từng đảng viên trên toàn quốc. Chỉ những ai “thạo tin” lắm mới có thể biết được thông tin này. Tuy nhiên, tôi cho rằng đó là chủ trương đúng đắn, thể hiện tính dân chủ trong Đảng và TW Đảng cũng sẽ chọn được thêm người có đức, có tài. Theo tôi, một đảng viên - nhà khoa học có chuyên môn cao dù không có chức vụ vẫn có thể trở thành ủy viên TW. Đây sẽ là điều vô cùng thuận lợi cho họ trong việc đóng góp vào sự phát triển của nền khoa học công nghệ nước nhà. Tuy nhiên, để có nhiều người tham gia ứng cử, phải có quy định rõ ràng để công tác chuẩn bị được tiến hành sớm trong những kỳ đại hội tiếp theo. Việc ứng cử phải có ý kiến rộng rãi không chỉ của các cấp ủy Đảng mà nên có ý kiến của nhân dân, đồng nghiệp… nơi ứng cử viên sinh sống và làm việc. (Khuyến khích đảng viên, nhà khoa học trẻ ứng cử)