Đại dịch cúm A/H1N1 dường như đã đạt đỉnh điểm tại Anh, với 30.000 người bị mắc bệnh trong tuần trước.

Dịch cúm lan rộng tại Ấn Độ khiến nhiều người sợ hãi, chen nhau đi kiểm tra xét nghiệm (Ảnh hindu)

Tình hình sẽ trở nên tồi tệ thế nào? Mối lo lớn nhất là đại dịch này có thể đi theo mô hình tương tự dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918-1919, khi mà đợt dịch nhẹ ban đầu vào mùa xuân bùng phát ngay thành đại dịch hủy diệt vào mùa thu và mùa đông, nhưng lịch sử cũng đưa ra chỉ dẫn không chắc chắn.

Giả định rằng, virus cúm năm 1918 biến đổi trở nên độc hại hơn có lẽ không xác thực. Một bài bình luận trên tập san Hiệp hội y khoa Mỹ tuần này của các nhà siêu vi khuẩn học Jeffrey Taubenberger và David Morens, khẳng định, có ít bằng chứng cho thấy các đợt bùng phát vào mùa xuân và mùa thu năm 1918 do cùng một chủng virus gây ra. Theo Taubenberger, sẽ sai lầm nếu cho rằng đại dịch này sẽ theo mô hình tương tự.

"Tôi nghĩ mỗi đại dịch đều hoàn toàn khác nhau. Nó xuất hiện theo một cách khác nhau. Các gen cũng khác nhau. Sự miễn dịch theo độ tuổi cũng sẽ khác. Vì vậy tôi nghĩ rất khó và có lẽ hết sức tai hại khi cho rằng một đại dịch mới sẽ tiến triển theo chiều hướng giống dịch cúm năm 1918”.

Cho dù không thể đưa ra những dự đoán chính xác thì cũng thật hữu ích khi xem những gì mà các chuyên gia về cúm cho là có thể xảy ra. Tạp chí New Scientist đã thực hiện một cuộc khảo sát với các nhà nghiên cứu virus cúm, dịch tễ học và các nhà khoa học y tế hàng đầu.

Tạp chí đưa ra ba câu hỏi. Loại virus này sẽ có khả năng biến đổi trở thành chủng virus nguy hại hơn như thế nào? Cơ sở hạ tầng y tế địa phương sẽ có thể đối phó với đại dịch ra sao? Các biện pháp phòng ngừa nào để tự bảo vệ mình và gia đình?

Điều thú vị là chỉ số ít nhà khoa học cho rằng một đợt dịch thứ hai nguy hại hơn nhiều có thể xảy ra. Chẳng ai khẳng định điều này "rất có khả năng" xảy ra, và chỉ có 5 người phán đoán "có khả năng". Hơn một nửa số người tham gia (38 người) cho là điều đó "có thể" và 3 người tin chắc điều đó sẽ không xảy ra.

Nhưng đánh giá về về cơ sở hạ tầng thì đáng lo ngại. Khoảng 1/4 (16 người tham gia) cho hay họ "vô cùng lo lắng" về khả năng đối phó với đại dịch, 1/4 nói "rất lo lắng". Chỉ duy nhất một người tham dự là cho đánh giá ngược lại.

Cuộc điều tra đặt vấn đề về sự so sánh đại dịch hiện tại và dịch cúm Tây Ban Nha về độ nghiêm trọng, với khoảng 30% dân số nhiễm bệnh và tỷ lệ tử vong khoảng 2 - 3%. Đây rõ ràng sẽ là thách thức bất cứ hệ thống y tế nào.

Những câu trả lời cho câu hỏi cuối cùng lại là sự thú vị khác. Đã có tin đồn rằng, các nhà khoa học nghiên cứu về cúm mua thuốc Tamiflu trữ trước cho bản thân và gia đình, thậm chí dù họ sẽ nằm trong số những người đầu tiên nhận được thuốc và vaccine chống virus. Có 18 trong 60 chuyên gia được hỏi trả lời đã làm vậy. Một số ít khác đã mua thuốc kháng sinh phòng nhiễm khuẩn thứ phát, còn 4 người thì đi tích trữ đồ ăn thức uống.

Dĩ nhiên, phải nhắc lại là, đây không phải là cuộc khảo sát khoa học. Nhưng điều đó không có nghĩa là cộng đồng chuyên gia thực sự lo sợ về khả năng xảy ra làn sóng đại dịch thứ hai theo hướng trầm trọng. Không có khẳng định chắc chắn về sự phát triển của dịch, nhưng cũng không nên phải quá hoảng hốt.

• Kỳ Thư (Theo Timesonline)