- Lâu nay vẫn được coi là “vùng trắng” cả ở trường lẫn ở nhà, những thông tin về sức khỏe sinh sản và giới tính hiện đang tràn ngập các diễn đàn online của giới trẻ như 1 cách để thỏa mãn nhu cầu thông tin rất chính đáng của những người Việt trẻ. Những thông tin này nhiều lúc rất hữu ích và cần thiết nhưng cũng không ít khi sai lệch và mông lung bởi mạng là “ảo”, đôi khi chẳng ai phải chịu trách nhiệm về tính xác thực cả.
Lợi thì có lợi…
Ngô Bích Ngọc, cựu SV lớp Báo mạng-Điện tử K23, HV Báo chí và Tuyên truyền cho biết: “Trước đây, khi học môn Thiết kế website, lớp tôi đã thử lập diễn đàn về các chủ đề: quan hệ tình dục trước hôn nhân, quan hệ tình dục đồng giới và bạo hành gia đình. Tuy chỉ hoạt động trong khoảng 1 tháng và chưa được quảng bá nhiều nhưng đã thu hút được khá nhiều thành viên tham gia. Điều đó chứng tỏ các diễn đàn giáo dục giới tính có sức hút rất mạnh với giới trẻ.”
Giao diện bắt mắt, nội dung phong phú, nhiều trang web thông tin về SKSS vị thành niên đang là trợ thủ đắc lực của giới trẻ.
Dạo 1 vòng các diễn đàn giáo dục giới tính online, có thể “gom” được hàng tá kiến thức về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục tối cần thiết mà chắc hẳn đa số bạn trẻ VN đều chưa từng được dạy ở trường hoặc được bố mẹ giảng giải.
Trên các website chuyên nghiệp với đội ngũ xây dựng nội dung có kiến thức và được sự tư vấn của các bác sỹ chuyên nghiệp như ykhoa.net, tamsubantre.org…, những kiến thức này được thống kê, sắp xếp thành hệ thống rất thuận tiện cho thành viên tìm kiếm. Chỉ cần với vài cú nhấp chuột, độc giả có thể đọc hàng trăm trang tài liệu với những thông tin khoa học đã được chứng minh, kèm theo hình ảnh minh họa dễ hiểu.
Với những tình huống đặc biệt phát sinh trong cuộc sống mà không tìm được trong các thư viện kiến thức có sẵn, các thành viên có thể lập các topic (chủ đề) trong các diễn đàn dưới dạng những câu hỏi để các thành viên khác cùng trả lời.
Các trang thông tin giải trí như VietBoom hoặc các forum của các trường ĐH, trung học cũng có diễn đàn thông tin giới tính để thành viên cùng chia sẻ và tư vấn cho nhau. Từ những chuyện rất học trò như “trị mụn đúng cách”, “nghệ thuật cạo râu”, làm thế nào để nhóm bạn thân như trước tới những thắc mắc khó gỡ hơn đều được các bạn trẻ đưa lên mạng cùng thảo luận.
Trên website thuộc dạng “lẩu thập cẩm” với hàng trăm diễn đàn con phủ sóng mọi lĩnh vực của đời sống giới trẻ như Trái tim VN (TTVN) Online cũng có hẳn box Giáo dục Giới tính hoạt động khá sôi nổi.
Những câu hỏi rất tế nhị như “Quan hệ tình dục với bạn trai vào ngày có kinh nguyệt nên bị đau rát thì phải làm sao?”, “Bao cao su có bị tuột sau khi “cái ấy” nhỏ dần?” hay “Bạn quan hệ tình dục lần đầu tiên năm bao nhiêu tuổi?”… được đưa lên diễn đàn và nhận được nhiều phản hồi từ các thành viên khác.
Rõ ràng, thông qua diễn đàn ảo, “nhân thân” của mỗi người chỉ gói gọn trong 1 cái nickname đã giúp cho các bạn trẻ xóa bớt mặc cảm, ngại ngùng để mạnh dạn bày tỏ những thắc mắc, tâm tình tế nhị của bản thân.
1 thành viên TTVN tâm sự: “Khi biết mình mang thai lúc còn đang đi học, tôi đã vô cùng hoang mang. Nếu bố mẹ mà biết tôi “ăn cơm trước kẻng” thì chắc họ không chịu nổi. Không biết chia sẻ với ai, tôi đã lập 1 chủ đề trên TTVN và được rất nhiều thành viên vào động viên. Đặc biệt có 1 thành viên là bác sỹ thường xuyên gửi tin nhắn cho tôi. Anh không những cung cấp các thông tin khoa học để tôi bảo vệ sức khỏe của mình mà còn an ủi, động viên về mặt tinh thần. Chính mạng “ảo” này đã giúp tôi học được rất nhiều trong cuộc sống thật.”
Để đảm bảo tính chính xác của thông tin, Truongdon, 1 moderator (người điều hành) box Giáo dục Giới tính của TTVN cho biết anh thường xuyên nhờ 1 người bạn là bác sỹ ở Bệnh viện Phụ sản kiểm tra độ chính xác của thông tin hoặc trả lời các câu hỏi khó của thành viên.
... nhưng quá nhiều lệch lạc
Cũng chính vì là kinh nghiệm nên nhiều khi mỗi thành viên tư vấn 1 kiểu, “tréo ngoe” nhau. Chẳng hạn như với vấn đề “oralsex” (quan hệ tình dục bằng miệng), có người thì kêu lên “kinh tởm lắm, không nên vì dễ lây nhiễm bệnh” nhưng thành viên khác lại thản nhiên “đây là 1 xu hướng tình dục bình thường”, người khác thì khuyên “nên sử dụng loại bao cao su dành riêng cho oralsex, nhưng loại này chưa có ở VN”.
1 HS lớp 7 tâm sự rằng lỡ bị "nghiện" thủ dâm và lo lắng không biết liệu có ảnh hưởng tới "bản lĩnh đàn ông" sau này không thì vừa nhận được lời can ngăn, vừa nhận được lời... khích lệ "tiếp tục luyện tập".
Quỳnh Mai (Hoàng Quốc Việt, Hà Nội) cũng chỉ vì lọ mọ đọc bài trên các diễn đàn giới tính và đi mua thuốc uống theo lời khuyên của những người bạn ảo mà sau khi cưới phải “kiêng” quan hệ tình dục tới vài tháng.
LucThaiMy, 1 thành viên quen thuộc của box Giáo dục Giới tính của TTVNOL khẳng định: “Các diễn đàn online dù bù đắp được lỗ hổng kiến thức cho các thành viên nhưng vì không có chuyên môn nên nhiều khi tư vấn không chính xác, gây lo lắng quá đáng hoặc làm đối tượng không nhận thức được nguy hiểm nên phớt lờ. Hơn nữa, đây chỉ là chỗ giao lưu ảo chứ không phải trang giáo dục giới tính thực sự. Nhiều câu hỏi đưa ra không phải lấy thông tin mà chỉ để đùa.”
Chính vì thế, mod Phan Minh lập hẳn blog của riêng mình mang tên “GiaoducgioitinhOnline” để chia sẻ những thông tin khoa học về lĩnh vực này và sẵn sàng trả lời câu hỏi của các blogger khác.
Vì động đến các chủ đề “nhạy cảm” nên các diễn đàn cung cấp thông tin giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản đều phải có tổ chức tương đối chặt chẽ và huy động đội ngũ quản lý có kinh nghiệm và trách nhiệm.
Thông thường, các diễn đàn này có 1 bộ lọc tự động, khoanh vùng tất cả những bài viết chứa các từ ngữ thuộc nhóm “cấm kỵ” chuyển tới mod và admin kiểm duyệt trước khi đưa lên. Nếu bài viết không vi phạm quy định, mod sẽ duyệt và cho đẩy lên.
Kể cả những bài “lọt lưới” qua bộ lọc tự động vẫn có thể bị xóa và tác giả có thể bị treo nick nếu mod phát hiện hoặc được “mật báo” từ các thành viên khác về nội dung không lành mạnh của bài viết.
Diễn đàn Tâm sự Bạn trẻ thì phải bố trí đội ngũ mod trực liên tục để theo dõi các topic mới của thành viên và xử lý trường hợp vi phạm tức thời.
- Lan Hương
