- Cùng với kiến nghị của Cục Hàng hải và nhiều nhà khoa học về cân nhắc chủ trương xây tổ hợp thép - điện tại Vịnh Vân Phong, các bộ, ngành hữu quan cũng đã lên tiếng đề xuất Chính phủ thành lập hội đồng thẩm định để xem xét các yếu tố kinh tế, kỹ thuật và môi trường.

Bộ Công thương: Không có quy hoạch thép, điện tại Khánh Hòa

Tập đoàn Posco - Vinashin đề xuất, vịnh nước sâu Vân Phong rất thuận lợi để  xây dựng tổ hợp thép - điện. Đây là nơi mang lại lợi thế cạnh tranh hiếm có trong vận tải nguyên liệu, sản phẩm.

Tập đoàn công nghiệp Tàu thủy Việt Nam trong văn bản ngày 26/11/2007 cũng đề đạt, nhà máy thép liên hợp mang lại nhiều lợi ích kinh tế trực tiếp, có thể nộp ngân sách địa phương 279 triệu USD/năm về thuế, tạo thêm 150.000 việc làm. Ngoài ra, Việt Nam sẽ được hưởng giá thép thấp hơn so với giá thép và phôi thép nhập khẩu.

Sơ đồ khu vực đã được quy hoạch xây dựng cảng trung chuyển container quốc tế Vân Phong. Ảnh: D.Q

Nhưng bộ này cũng cân nhắc: "Liên hợp thép điện cũng có tác động tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Cần xem xét sự cần thiết và hợp lý của chủ trương đầu tư dự án trong kế hoạch phát triển tổng thể ngành thép, điện".

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đặt vấn đề: "Trong dài hạn, liên hợp luyện kim Posco - Vinashin là cần thiết để đáp ứng nhu cầu về thép trong nước và tham gia xuất khẩu theo mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa".

Trước mắt, Bộ Công thương kiến nghị Chính phủ thành lập hội đồng thẩm định dự án thép để cân nhắc và đánh giá các yếu tố kinh tế, kỹ thuật, môi trường trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Bộ TN&MT kiến nghị lập báo cáo tác động môi trường

Theo đó, "dự án này đi vào hoạt động sẽ thúc đẩy phát triển công nghiệp của tỉnh cũng như quốc gia. Cùng với dự án cảng trung chuyển quốc tế, khu liên hợp này sẽ tạo chuyển biến mạnh mẽ cho toàn khu kinh tế Vân Phong".

Xung quanh những quan ngại về tác động môi trường, tập đoàn Posco - Vinashin khẳng định, việc áp dụng công nghệ luyện kim mới sẽ giảm thiểu đáng kể tác động xấu đối với môi trường, đặc biệt là giảm đáng kể chất thải khí và lỏng so với công nghệ lò cao truyền thống.

Posco cam kết: "Thực tế, các dự án thép của Posco và các nhà máy nhiệt điện chạy than ở Hàn Quốc đã được kiểm soát hiệu quả bằng các công nghệ và thiết bị hiện đại".

Dự án tổ hợp thép điện Posco - Vinashin đã được Khánh Hoà đồng ý. Dự án này chồng lên diện tích đã được quy hoạch dành cho cảng trung chuyển container quốc tế.

Theo đó, cần phải xem xét tính khả thi của phương án tái sử dụng chất thải rắn công nghiệp trong điều kiện Việt Nam khi mà các nhà máy xi măng chưa từng sử dụng loại xỉ này làm chất phụ gia cho xi măng trong khi lượng chất thải này sẽ rất lớn.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề xuất "dự án nhà máy thép liên hợp cần phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường để thẩm định".

Còn theo ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhà máy thép sẽ ảnh hưởng đến dự án cảng trung chuyển quốc tế, làm hạn chế công suất hoạt động của cảng tiềm năng (sau 2020). Nhà máy thép cũng sẽ nảy sinh những vấn đề về môi trường như bãi thải xỉ than, khói bụi và các chất thải khác làm ảnh hưởng đến môi trường khu vực. Những vấn đề này cần được xem xét, đánh giá kỹ khi có dự án cụ thể...

Bộ Xây dựng cũng bày tỏ quan ngại "việc đầu tư xây dựng nhà máy thép liên hợp đã làm thay đổi chức năng sử dụng đất tại khu vực này, làm mất cân đối về nhu cầu sử dụng cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật của toàn bộ khu vực".

Bộ GTVT trong văn bản ngày 20/8/2007 đã khẳng định: vị trí nhà máy thép liên hợp trùng vào địa điểm đã quy hoạch cảng trung chuyển container quốc tế Vân Phong và phá vỡ quy hoạch chung đã được Thủ tướng phê duyệt.

Vì vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch kiến nghị: "Nếu một dự án gây ảnh hưởng tới môi trường có khả năng thực hiện tại các địa điểm khác thì không nhất thiết phải sửa đổi, điều chỉnh quy hoạch. Việc thay đổi, phá vỡ các quy hoạch đã được phê duyệt cần được cân nhắc kỹ vì nó thể hiện tính ổn định chính sách của địa phương".

• Lê Nhung