- Tiểu sành, nồi đất... phế phẩm được nhiều người dân làng Phù Lãng và Vân Đình tận dụng xây nhà, tường rào rất độc đáo

Làng Vân Đình (huyện Ứng Hòa, Hà Nội) đã bỏ nghề gốm từ hàng chục năm nay, nhưng những bức tường trong các con ngõ chạy quanh làng vẫn ghi dấu nghề xưa. Nhiều ngôi nhà trong làng được xây bằng những mảnh sành tận dụng từ những nồi đất, chum vại, sỉ than tạo nên nét đẹp riêng và độc đáo cho những bờ tường nơi đây.

Nổi tiếng với nghề gốm, làng Phù Lãng (Quế Võ, Bắc Ninh) cũng có những nét đặc trưng trong kiến trúc bởi loại vật liệu xây dựng chỉ có ở những làng sản xuất gốm sứ.

Nhiều ngôi nhà, tường rào ở Phù Lãng được xây bằng tiểu sành dùng để đựng hài cốt, bình gốm, chum, vại... bị lỗi trong quá trình sản xuất.

Bức tường một ngôi nhà ở làng Phù Lãng được xây bằng những chiếc tiểu sành bị lỗi, hỏng.

Tiểu sành, chum vại... bị hỏng, lỗi được một gia đình ở làng Phù Lãng dùng làm kè.

Những mảnh vở của đồ gốm phế phẩm chỉ đáng vứt bỏ này lại được những người dân làng gốm tận dụng làm vật liệu xây dựng. (Ảnh chụp tại làng Phù Lãng)

Dù đã không còn làm nghề gốm đã hơn chục năm nhưng vẫn dễ nhận ra dấu tích nghề của làng Vân Đình qua những bờ tường xây bằng những mảnh của những nồi đất, chum vại phế phẩm.

Những mảnh sành bỏ đi được tận dụng xây nhà tạo nên một nét rất đặc biệt của kiến trúc làng Vân Đình.

Bà Bùi Thị Thìn, ở xóm 9, thôn Vân Đình cho biết, từ khi bà sinh ra đến nay đã ngoài 60 tuổi, bờ tường nhà bà không thay đổi nhiều chứng tỏ độ bền của loại "vật liệu xây dựng" này rất cao.

"Xây bằng loại vật liệu này mất rất nhiều công từ khâu đẽo những mảnh sành đến khâu xếp theo kiểu xương cá sao cho đều, đẹp mắt mất không ít thời gian", bà Thìn giải thích thêm.

Nhiều gia chủ sau này trát thêm lớp áo vữa bên ngoài làm xấu đi vẻ đẹp độc đáo của bờ tường.

Chục năm trước đây khi nghề gốm vẫn là nghề chính của làng Vân Đình, rất nhiều ngôi nhà được xây dựng bằng cách này, nhưng nay còn không nhiều bờ tường mang hoa văn độc đáo này nữa.

Mảng tường gốm này vẫn bóng lên theo thời gian.

Một kiểu xếp khác.

Không chỉ những mảnh sành phế phẩm mà những viên sỉ than thu được sau quá trình nung gốm cũng được người làng Vân Đình xưa tận dụng xây nhà.

Tuy không đẹp như những bức tường ghép bằng mảnh sành, nhưng loại vật liệu sỉ than này rất rắn, rất bền.

Không ít nhà xây bằng sỉ than vẫn tồn tại ở làng Vân Đình.

Chính những loại "vật liệu xây dựng" tiết kiệm này đã tạo nên sự độc đáo trong kiến trúc ở làng Vân Đình.

Hiện nay ở Vân Đình không còn ai xây dựng bằng những loại vật liệu tạo nên vẻ đẹp độc đáo này nữa, những bờ tường với hoa văn kiểu xương cá này sẽ đến lúc không còn, nhưng sự sáng tạo trong việc tận dụng vật liệu gốm hỏng để xây nhà vừa chắc chắn lại mang vẻ đẹp độc đáo là không thể phủ nhận.

• Anh Lê