- Không được chủ động cấp sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) để kịp hoàn thành thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp theo thời gian quy định, băn khoăn không biết được giới thiệu công việc mới. Đây là những vướng mắc khi người tham gia Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) gặp phải khi đăng ký.

Vướng vì thiếu sổ BHXH

Chị Nguyễn Thị Thanh Mai, cán bộ Phòng BHTN của Trung Tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội cho biết: Phần đông người lao động đến đây đều vướng mắc chưa có sổ BHXH, một điều kiện bắt buộc để có thể thụ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Đa số những người đến đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp đều không có sổ BHXH.

Theo quy định của luật BHTN, trong vòng 7 ngày kể từ ngày mất việc, chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động phải đi đăng ký thất nghiệp. Trong vòng 15 ngày sau đó, người lao động phải nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tổng cộng người lao động chỉ có 22 ngày để hoàn tất hồ sơ, nếu không đăng ký kịp, người lao động sẽ bị xem như từ chối hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nhiều người lao động khi đi đăng ký thất nghiệp không khỏi lo lắng khi công ty họ làm trước khi nghỉ việc hẹn đến lấy sổ BHXH sau, nhưng... chưa biết bao giờ mới có.

Anh Trần Văn Dần, làm việc tai Công ty TNHH Sumimo Heavy Industries Việt Nam và nghỉ việc từ ngày 31/12/2009, cùng ngày anh đến đăng ký thất nghiệp tại Trung tâm giới thiệu việc làm Hà Nội.

Theo quy định hưởng BHTN, anh Dần chỉ có 15 ngày (không kể ngày nghỉ) kể từ ngày đến đăng ký mất việc để hoàn thành thủ tục hưởng BHTN. Thế nhưng, khi đến trung tâm giới thiệu việc làm anh Dần lại thiếu mất sổ BHXH vì công ty nơi anh mới nghỉ việc chưa chốt sổ BHXH cho anh.

“Không có sổ BHXH tôi không thể hoàn thành được hồ sơ để hưởng trợ cấp BHTN. Tôi quay laị Công ty Sumimo Heavy Industries Việt Nam hỏi và yêu cầu công ty sớm chốt sổ BHXH cho tôi thì chỉ được nhân viên công ty cho biết gần đến thời gian hết hạn đăng ký thất nghiệp nếu đến có thì lấy, không thì phải... chờ”, anh Dần bức xúc.

Chị Đàm Thị Phương Thảo, làm ở một tổ chức quốc tế tại Việt Nam. Sau khi thôi việc ở tổ chức này, ngày 4/1 chị Thảo đến Trung tâm giới thiệu việc làm Hà Nội đăng ký thất nghiệp, nhưng do thiếu sổ BHXH nên chị Thảo không thể hoàn thành được hồ sơ thất nghiệp.

Chị Thảo có quay lại tổ chức này hỏi sổ BHXH nhưng được người đại diện của tổ chức cho biết tổ chức này không làm sổ BHXH cho lao động trong tổ chức mà phải thông qua bên ngoại giao đoàn mới làm được.

Nhưng đến khi chị Thảo liên hệ với bên ngoại giao đoàn thì nhận được câu trả lời: Bên ngoại giao đoàn không thể làm BHXH cho mình chị mà phải làm cho nhiều người một lúc.

Ông Vũ Trung Chính, Giám đốc Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội cho biết: Trước tình hình người lao động đến đăng ký thất nghiệp không có sổ BHXH, trung tâm đang có đề nghị với BHXH Hà Nội đối chiếu với doanh nghiệp người lao động làm việc trước đó xem người lao động đóng BHTN đã đủ thời gian hưởng chưa, nếu đủ thì cơ quan bảo hiểm có thể viết giấy chứng nhận cho người lao động để trung tâm có cơ sở làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động.

Tuy nhiên, ông Chính cũng cho biết đây mới là đề xuất của trung tâm, còn bên BHXH có đồng ý không thì... ông chưa biết.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Phương Mai, Giám đốc BHXH Thành phố Hà Nội cho biết, đây là vướng mắc cần khắc phục, nhưng khắc phục như thế nào thì hiện cả BHXH Hà Nội và Sở LĐTB&XH đang bàn bạc.

Băn khoan được giới thiệu công việc mới

Ngoài sổ BHXH, người lao động còn có nguy cơ bị cắt trợ cấp thất nghiệp sau khi đã được tổ chức BHXH giới thiệu việc 2 lần, dù phù hợp hay không phù hợp. Như vậy, nếu không có quy định hoặc hình thức áp đặt cho hình thức giới thiệu việc làm, thì phần lớn sự thiệt thòi và bất lợi sẽ thuộc về người lao động. Dù cho công việc không ưng ý và đang thất nghiệp thì họ cũng vẫn không được hưởng BHTN.

Nhiều người đến đăng ký thất nghiệp băn khoăn không biết được giới thiệu công việc mới như thế nào.

Chị Vũ Thu Hường vừa thôi việc ở Công ty TNHH Vinakook JE khi đọc hướng dẫn của BHTN đã không khỏi băn khoăn. Chị Hường cho biết, chị làm ở công ty cũ bên xuất nhập kho với mức lương hơn 2 triệu đồng/tháng. Thu nhập không đáp ứng được nhu cầu sinh sống nên chị phải xin thôi việc để tìm công việc khác phù hợp với khả năng và có thu nhập ổn định hơn.

Theo quy định sau khi đến đăng ký thất nghiệp tại Trung tâm Giới thiệu việc làm Hà Nội rồi sau đó chị sẽ được BHXH giới thiệu 2 lần việc.

“Tôi không biết mình được giới thiệu công việc như thế nào, nhưng với công việc không phù hợp với khả năng và mức thu nhập trên 3 triệu đồng/tháng thì tôi không muốn làm. Và nếu không làm thì tôi không được hưởng trợ cấp thất nghiệp”, chị Hường phân trần.

Về việc này, một cán bộ của Sở LĐTB&XH Hà Nội cho biết: Đây là một vấn đề mà trong quá trình thực tiễn thực hiện luật BHTN có thể sẽ xảy ra. Bởi, nhiều người lao động nghỉ việc vì lý do mức thu nhập thấp, nếu giới thiệu cho họ một công việc phù hợp với khả năng nhưng thu nhập thấp hơn công ty cũ thì họ cũng không làm.

• Vũ Điệp