- Vở kịch hình thể Stereo man phiên bản thứ ba mang tên Hành trình đi tìm cảm xúc đang được công diễn tại các trường đại học quanh Hà Nội, sau đó sẽ lên đường vào miền Trung và TP.HCM. Nó vốn được một nữ đạo diễn người Philippines dàn dựng năm 2006 từ ý tưởng của đạo diễn Như Lai. Sau khi công diễn khá nhiều, Như Lai tiếp tục “nhào nặn” tác phẩm theo cách riêng của mình.

NS Anh Tú: Thân phận nhỏ làm nghệ thuật cho tốt vậy!

NS hài Vân Dung: Có lộc trời đi chọc cười thiên hạ!

Nguyệt Hằng lo lắng khi làm mẹ ’teen’

NS Như Lai

- Cứ lâu lâu lại thấy vở kịch hình thể Stereo man “tái xuất” trên những sàn diễn dành cho các bạn trẻ. Hỏi thật, hiệu quả những lần công diễn như vậy đến đâu bởi theo tôi biết, nó được dàn dựng đã lâu rồi?

- Stereo man nguyên gốc đã diễn được tất cả trên 50 buổi, còn Stereo man theo chủ đề thì được 30 buổi. Stereo man tên gốc có nghĩa muôn mặt của con người, từ đó, chúng tôi phát triển thành những phiên bản tùy theo yêu cầu của nhà tài trợ.

Lúc đầu, Stereo man lấy chủ đề về bạo hành giới và tình dục. Năm ngoái với chủ đề HIV/AIDS, nó có tên là Nơi đến của những mảnh đời, năm nay chủ đề đồng tính thì có tên Hành trình đi tìm cảm xúc.

Mấy năm qua chúng tôi diễn rất nhiều trong những trường đại học mà ở đây có thể ví như những trại lính, thế hệ này ra thế hệ khác vào. Và để bù đắp lượng kiến thức cho những sinh viên là vấn đề lớn, một nhóm nghệ sĩ thì không thể làm được.

- Năm nay, anh chuyển hướng sang chủ đề đồng tính, phải chăng vì căn bệnh này đang là đề tài "hot"?

- Mọi người nghĩ, đồng tính là bệnh nhưng cách đây nhiều năm, các nhà khoa học khẳng định nó không phải là bệnh, vì vậy không thể lây và không cần thuốc chữa. Thời cổ xưa, đã có những biểu hiện về đồng tính trên các tranh vẽ. Từ ngày ấy, người ta thống kê, tỉ lệ người đồng tính chiếm 3-5% dân số, và cho đến nay tỉ lệ này vẫn được duy trì.

Đây là số liệu tôi mới tiếp cận từ Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường. Nếu đây là bệnh bị lây thì tỉ lệ này phải tăng lên chứ. Tôi chơi thân với bạn HIV, bạn đồng tính và tôi thấy mình luôn bình thường, không bị ảnh hưởng gì.

- Nhưng không khó để nhận thấy, trong giới nghệ sĩ, những người có biểu hiện “bóng” ngày càng nhiều. Anh có nghĩ môi trường nghệ thuật dễ tạo ra những người đồng tính?

- Giới nào, ngành nghề nào cũng có người đồng tính, vấn đề là họ có đủ can đảm thừa nhận điều ấy hay không. Nhìn chung, những đối tượng này thường không đủ cam đảm để nói ra như nghệ sĩ. Nghệ sĩ thường sống vì cái tôi của mình nên sẵn sàng thể hiện bản thân. Và, thật lạ, khi lĩnh vực này có nhiều người đủ dũng cảm nói ra sự thật thì bị quy chụp là "chiếm đa số".

Cảnh trong vở Stereo man.

- Anh theo đuổi những vấn đề xã hội đã lâu, từ đó đến nay, anh thấy sự chuyển biến của chúng thế nào khi đời sống đang thay đổi không ngừng?

- Từ năm 2004, khi tham gia vào khóa học nâng cao năng lực sáng tạo và phát triển của con người tại Việt Nam, tôi quan tâm nhiều đến các vấn đề xã hội, song hình như từ đó đến nay, chưa có một nghiên cứu nào mang tính toàn diện về các về các vấn đề này.

Tôi chỉ có thể khẳng định rằng, những chương trình nghệ thuật do các nghệ sĩ mang đến có khả năng thay đổi con người, tuy nhiên nó cũng chỉ như muối bỏ biển mà thôi. Thực sự thì, nghệ sĩ không thể thay đổi toàn diện được mà phải có sự chung tay góp sức của xã hội.

- Chọn cách dựng những tác phẩm mang tính tuyên truyền, anh có sợ mình bị lép vế bên các đồng nghiệp trên sàn đấu chuyên nghiệp?

- Chúng tôi khai thác và thể hiện các vấn đề xã hội đầy tính nghệ thuật chứ không phải là giáo điều. Với tình hình sân khấu hiện nay, hài kịch cũng…chết, chứ đừng nói chính kịch, sân khấu truyền thống thì chỉ diễn trong lễ hội.

Còn chúng tôi, nếu có kinh phí thì không chỉ công diễn một tác phẩm mà còn phổ biến kiến thức sâu rộng đến sinh viên, hội phụ nữ, đoàn thanh niên tại các khu công nghiệp, nơi khán giả ít có điều kiện tiếp xúc với nghệ thuật. Nói chung, mỗi người có cách lựa chọn riêng, hoặc làm giải trí hoặc thuần túy nghệ thuật song dù thế nào thì đích cuối cùng vẫn phải là khán giả.

• Thu Huyền