Bố tuyên bố từ tôi nếu tôi làm phim "Luật đời"

ĐD Mai Hồng Phong (giữa) đang chỉ đạo diễn xuất cho các diễn viên trong "Blog Nàng dâu", phim đang phát sóng trong chương trình Rubic 8.

- Tất cả các đạo diễn đều ý thức được rằng, phim ảnh mà cụ thể là phim truyền hình có tính phổ cập rất rộng. Nó đến với công chúng rất nhanh và cũng nhận được sự phản hồi rất nhanh, nhất là những bộ phim động chạm đến các vấn đề nhạy cảm trong xã hội mà nhiều người đang quan tâm. Vai trò của người đạo diễn hiển nhiên là hết sức quan trọng vì ngay lập tức họ có thể tạo ra sự mặc cảm, sự phản cảm hay gây nên những dư luận nhiều chiều.

- Anh đã làm khá nhiều phim từ Những ngọn nến trong đêm đến Đèn vàng, từ Luật đời đến Vòng nguyệt quế. Có phim của anh khi mới phát sóng phải chịu những phản ứng gay gắt từ dư luận. Khi đọc kịch bản, anh có hình dung ra trước phản ứng của dư luận khi bộ phim ra mắt và cân nhắc kỹ trước khi bấm máy?

- Cân nhắc nhiều chứ. Khi chuẩn bị cho một dự án phim, tôi có thói quen dành các buổi tối để nghiên cứu kỹ kịch bản và tưởng tượng ra nhân vật của mình sẽ như thế nào, từ dáng vẻ đến quan niệm sống, thậm chí cả bi kịch của họ sẽ có tác động ra sao với xã hội. Thậm chí tôi còn đưa kịch bản cho người thân, bạn bè, thậm chí là nhờ bố tôi đọc nữa.

Khi làm phim Luật đời, tôi cũng đã chịu rất nhiều sức ép. Một số người khuyên tôi đừng làm, thậm chí bố tôi, một bậc lão thành cách mạng, còn tuyên bố nếu tôi làm phim này thì ông sẽ từ tôi. Nhưng tôi thì nghĩ, bất cứ đạo diễn nào trước khi làm phim thì phải có niềm tin và có lòng nhân ái với cuộc sống. Tôi muốn làm một bộ phim với quan niệm mọi thứ đạt được trong cuộc sống đều không đơn giản và đều phải trả giá. Nếu lúc nào cũng sợ những phản ứng của dư luận thì chỉ cho ra những bộ phim không ấn tượng và những nhân vật nhạt nhẽo mà thôi.

- Ngay khi chưa bắt tay vào làm một bộ phim đề cập đến những vấn đề nhạy cảm trong xã hội anh đã nhận được những lời khuyên, thậm chí cả những phản ứng của người thân, lúc đó anh có thấy lung lay không?

- Tất nhiên đứng trước những lời khuyên và phản ứng của người thân và bạn bè tôi cũng không thể không lung lay và có những dao động nhất định. Nhưng tôi tự cho mình là một người có bản lĩnh, cái gì càng khó tôi càng thích làm. Rất vui là Luật đời khi ra mắt không chỉ được nhiều anh em trong nghề mà cả khán giả yêu thích. Tôi nghĩ rằng phần thưởng lớn nhất dành cho những người làm phim chính là sự yêu mến của khán giả.

- Đối mặt với những phản ứng trước khi bấm máy (trường hợp của Luật đời) là một trạng thái khác hoàn toàn so với một bộ phim vừa hoàn công chiếu đã vấp phải những phản ứng dữ dội (như trường hợp của Vòng nguyệt quế). Cảm giác của anh khi phim của mình vừa phát sóng đã bị phản ứng gay gắt thế nào?

- Buồn chứ. Nhưng mỗi khi nhận được những tin nhắn động viên, những lời khen của bạn bè thì vui lắm.

- Anh có phải là mẫu đạo diễn dám đương đầu với dư luận, đối mặt với thách thức?

- Tôi không phải là mẫu người dám thách thức dư luận nhưng lại muốn phản ánh những mẫu nhân vật như thế. Một bộ phim hay phải có những nhân vật hay. Tôi thích tô điểm cho nhân vật của mình. Đó phải là những nhân vật thú vị từ trang phục, cách nói chuyện, đến quan niệm sống khiến khán giả phải thích thú mỗi lần thấy họ xuất hiện.

Làm phim chính luận, đến vợ con cũng cản

Một cảnh trong "Luật đời", bộ phim thuộc mảng đề tài chính luận do Mai Hồng Phong đạo diễn.

- Tôi nghĩ dù làm phim ở dạng nào đi nữa thì quan trọng vẫn phải có kịch bản ưng ý và rồi phải được giao làm bộ phim đó nữa. Tôi quan niệm, dù là phim giải trí hay chính luận, đề tài lớn hay nhỏ đều có giá trị riêng của nó. Và phim ảnh dù ở thể loại nào cũng phải mang yếu tố giải trí đầu tiên bởi nó sẽ là thứ khiến cho khán giả từ bỏ mọi thói quen khác để ngồi trước màn hình theo dõi diễn biến của bộ phim.

- Phim chính luận gần đây bị lép vé hoàn toàn so với mảng phim giải trí. Theo anh vì sao những bộ phim động chạm đến những vấn đề gai góc trong cuộc sống ngày càng ít?

- Tôi nghĩ đạo diễn nào cũng muốn làm phim chính luận và nó là thể loại rất dễ làm cho người đạo diễn đó nổi tiếng. Mà ai làm đạo diễn thì cũng muốn mình nổi tiếng nhưng lại không dễ kiếm kịch bản hay. Để có một kịch bản phim chính luận cũng không phải đơn giản vì các nhà văn phải rất lâu mới hoàn thành một kịch bản. Ví dụ như kịch bản Chạy án phần 1 gần như nó là sự đúc kết những câu chuyện góp nhặt trong cả đời làm báo của anh Nguyễn Như Phong chứ không phải ngày một ngày hai mà có. Làm một bộ phim chính luận cũng phải chuẩn bị rất lâu và phải cân nhắc kỹ nhiều vấn đề.

- Có khi nào vì quá căng thẳng mà anh tự nhủ mình sẽ phải nghỉ một thời gian cho đỡ... tổn thọ?

- Có. Tôi cũng là một con người mà. Đứng trước lựa chọn giữa sự sống và cái chết thì chắc chắn tôi sẽ chọn sống. Trước sự an nhàn và vất vả chắc chắn ai cũng chọn sự an nhàn cả. Nhưng người nghệ sĩ lại có một sự lựa chọn nữa là họ muốn làm ra những sản phẩm có tác động tích cực với xã hội. Chính vì thế nó mới tạo nên những người dám làm cái nọ, dàm làm cái kia. Có những người lại chọn những phương án an toàn tức là làm những bộ phim nhẹ nhàng, đếm tập phim ăn tiền. Tôi cũng có lúc như họ nhưng lại muốn phim của mình làm ra phải có dư luận và đồng thời cũng phải an toàn bởi chỉ một tính toán sai là bạn đã phá huỷ công sức của rất nhiều người.

- Vợ con anh đã quen với việc anh vắng nhà liên miên khi đi làm phim và cũng thường xuyên phải chứng kiến những áp lực anh gặp phải mỗi khi một bộ phim chính luận lên sóng. Họ có bao giờ khuyên anh những câu đại loại như: Đừng làm phim chính luận nữa cho vác lo vác nghĩ vào người?

- Gia đình tôi là những người bình thường nên chắc chắn họ sẽ khuyên bằng cái lý của người bình thường thôi. Không chỉ có vợ con tôi đâu, tôi cũng luôn nhận được những lời khuyên từ bạn bè đại loại như: "Thôi, ông làm đề tài gì nhẹ nhõm thôi, yêu đương, giải quyết mâu thuẫn giản dị thôi, đừng lao vào vấn đề đó làm gì. Đau đầu lắm".

- Vậy thù lao làm phim chính luận so với phim giải trí thế nào anh?

- Nếu ở hãng phim thì như nhau, nói chung là thấp, khoảng 3 triệu đồng cho mỗi tập phim 50 phút. Tuy nhiên các phim hợp tác với bên ngoài thì cao hơn.

• Hạnh Phương