- Dự tính, trong năm tới, ít nhất Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam sẽ thu được khoảng 30 tỉ đồng.

Mừng vì doanh số phát triển

Vượt qua bao nhiêu khó khăn từ những ngày đầu thành lập cho tới nay, sau 8 năm hoạt động, đã có tới 1602 nhạc sĩ ký hợp đồng ủy thác tác quyền cho Trung tâm. Con số doanh thu mỗi năm một tăng cao. Như đã công bố, năm 2009, Trung tâm thu được 23,3 tỉ đồng, tăng tổng số thu trong 8 năm qua lên tới gần 55 tỉ đồng.

Dự tính, trong năm tới, ít nhất Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam sẽ thu được khoảng 30 tỉ đồng. 

Nhiều thế hệ nhạc sĩ ủng hộ Trung tâm bản quyền tác giả âm nhạc.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương ngậm ngùi: “Nếu cứ ngồi mà nghĩ đến những dư luận ì xèo này nọ với bao nhiêu khó khăn chồng chất từ những ngày đầu, thì lấy đâu ra con số lạc quan như năm nay”. 

2009 còn là năm đặc biệt bởi Trung tâm đã trở thành thành viên chính thức của CISAC (Liên đoàn quốc tế các hiệp hội tác giả và nhạc sĩ). Cũng trong năm này, Trung tâm mở rộng hoạt động, ký hợp đồng song phương với 36 tổ chức tác quyền âm nhạc quốc tế, có phạm vi hoạt động trên 117 quốc gia và vùng lãnh thổ. Từ năm 2010, tiền tác phẩm của các nhạc sĩ Việt Nam từ các tổ chức quyền tác giả âm nhạc trên thế giới sẽ được chuyển tới tay tác giả.

Nhưng không phải đã hết chuyện chưa vui

Hồi đầu, cán cân doanh thu lệch hẳn về phía Nam, nay thì ngang nhau, mỗi bên một nửa. Thêm nữa, thị trường phía Nam hóa ra tồn đọng nhiều khó khăn hơn người ta nghĩ.

Các nhạc sĩ dường như quá chú trọng yếu tố… doanh thu. Có người đã ủy quyền cho trung tâm nhưng vẫn đến tận địa điểm biểu diễn để nhận tiền, có người chỉ vì nghe con số mấy trăm ngàn do nhà tổ chức đưa ra mà quên đi quyền lợi chung, lớn hơn nhiều lần. Nhiều người om xòm tranh cãi, ai cũng tự nhận mình là tác giả ca khúc, để thẩm định được cũng mất ngày mất buổi.

Một số tiền không nhỏ đã thu về nhưng chưa thể trả nó cho người sở hữu, bởi có những trường hợp nhạc sĩ vừa mất đi thì bỗng nhiên có tới hai, ba bà, dắt theo mười mấy đứa con đến tận Trung tâm, ai cũng nhận mình là vợ chính thức, con hợp pháp.

Phía các đơn vị sử dụng tác phẩm thì ì ra, nhiều nơi vẫn không chịu hợp tác, dù công văn lên xuống đã nhiều, dù các đơn vị bạn hoạt động trong cùng lĩnh vực đã hoàn thành nghĩa vụ.

Tiền tác quyền được “chia” như thế nào? 

Ký kết hợp tác giữa Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc với nhà cung cấp nội dung số Viettel Telecom tại hội nghị tổng kết.

Dư luận không thôi thắc mắc về chuyện tiền tác quyền được “chia” như thế nào. 

Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn – phụ trách chi nhánh phía Nam – thẳng thắn chia sẻ: “Hồi đầu, chúng tôi đều tay trắng, văn phòng không có, nhân viên cũng không, nên Ban giám đốc quyết định để lại 30%. Nếu không có số tiền đó để chi trả lương, giao dịch, đối ngoại… thì ai có thể đi đòi không công tiền bản quyền cho các nhạc sĩ?

Còn bây giờ, dù vẫn phải đi thuê văn phòng nhưng hoạt động và nhân sự đã tương đối ổn định, chúng tôi quyết định số phần trăm gửi lại cho nhạc sĩ sẽ tiếp tục tăng lên. Có thể, trung tâm chỉ giữ lại 20% là cùng. Chúng tôi hướng tới mục đích xây dựng trung tâm này thành một tổ chức phi lợi nhuận. Chúng tôi không kinh doanh các nhạc sĩ và tác phẩm của họ”.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương khẳng định là Trung tâm chịu sự kiểm toán của một công ty hoàn toàn độc lập và theo yêu cầu quốc tế. Trong năm 2010, Trung tâm sẽ hoàn chỉnh hệ thống phần mềm Mis@asia để phục vụ công tác lưu trữ dữ liệu và phân phối tiền thù lao, giúp xác định nhanh nhất toàn bộ thông số về tác giả, tác phẩm của các tác giả Việt Nam, nhập vào hệ thống dữ liệu thế giới. Hiện tại, như năm 2009, có 4 kỳ phân phối tiền thù lao, đảm bảo đưa đến tận tay các nhạc sĩ, dù họ sống ở thành phố hay vùng cao, thôn bản.

“Vấn đề trước hết là chính các nhạc sĩ hãy vượt lên những lời khen tiếng chê thiếu thiện chí, để hợp tác và cùng hướng tới xây dựng sự lành mạnh, môi trường văn hóa trong sử dụng tác phẩm. Khi đó, ý thức về tác quyền mới có thể thật sự đi vào từng ngõ ngách của đời sống và khiến cho thị trường phải chấp nhận nó như một lẽ đương nhiên” – Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam kết luận.

• Bài: Hòa Bình - Ảnh: Nguyễn Đình Toán