Trong các cuộc thương thuyết bí mật dẫn tới sứ mệnh giải cứu, cựu Tổng thống Bill Clinton tuyên bố rõ với quan chức chính quyền Obama rằng ông chỉ đi Triều Tiên nếu có nhiều phần chắc chắn là 2 phóng viên sẽ được thả.

Cựu TT Bill Clinton, cựu Phó TT Al Gore và hai phóng viên (Ảnh AP)

Triều Tiên chọn Bill Clinton

Các nhà quan sát cho biết, sau cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il, cựu Tổng thống Bill Clinton nhất định sẽ có một câu chuyện bí mật để kể và một trong những người đầu tiên được nghe sẽ là Tổng thống Barack Obama.

"Tôi cho rằng cựu Tổng thống Clinton sẽ có những quan sát thú vị từ chuyến đi và tôi sẽ đề nghị ông kể cho nghe", người đứng đầu Nhà Trắng hôm 5/8 cho biết.

Cựu Tổng thống Clinton đã được Triều Tiên lựa chọn trong số 4 phái viên được Mỹ đề xuất, sẽ tới Bình Nhưỡng để giải thoát cho hai phóng viên Mỹ bị kết án 12 năm lao động khổ sai ở quốc gia này.

Những ứng viên được nêu tên đều là các nhân vật nổi bật trong đảng Dân chủ. Đó là Thống đốc bang New Mexico Bill Richardson, Thượng nghị sĩ Massachusetts John Kerry và cựu Phó Tổng thống, người từng đoạt giải Nobel Hoà bình - Al Gore.

Như vậy, Bill Clinton trở thành phái viên Mỹ kỳ cựu nhất mặt đối mặt với ông Kim trong gần một thập niên. Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il hiện không khoẻ và được cho rằng vừa bị đột quỵ hồi tháng 8/2008. Có nhiều tin đồn cho rằng nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên bị ung thư tuỵ và chưa biết ai sẽ kế nhiệm ông.

Tự do của hai nhà báo được đảm bảo

Một số nhà phân tích phán đoán, chuyến thăm của ông Bill Clinton sẽ mở ra các cuộc đối thoại trực tiếp với Triều Tiên về chương trình vũ khí hạt nhân.

"Tôi cho rằng sẽ rất thú vị", thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà John McCain nói. "Bill Clinton là người phương Tây đầu tiên nhìn thấy ông Kim kể từ khi có thông báo ông này bị đột quỵ và gặp những vấn đề khác. Tôi nghĩ, cựu Tổng thống Clinton sẽ có những thông tin rất đáng quan tâm".

Trong các cuộc thương thuyết bí mật dẫn tới sứ mệnh giải cứu, cựu Tổng thống Bill Clinton tuyên bố rõ với quan chức chính quyền Obama rằng ông chỉ đi Triều Tiên nếu có nhiều phần chắc chắn là 2 phóng viên Laura Ling, 32 tuổi và Euna Lee, 36 tuổi, sẽ được thả.

"Chúng tôi đã xem xét vấn đề này rất cẩn thận", một quan chức chính quyền Obama nói. "Chúng tôi liên tục trực tiếp đề cập chuyện này với phía Triều Tiên. Chúng tôi tìm kiếm và nhận được sự chấp thuận của Triều Tiên rằng ông Clinton chắc chắn sẽ cùng về với hai phóng viên".

Cựu Tổng thống Bill Clinton đã gặp lãnh đạo Triều Tiên khoảng 1h15 phút, sau đó ăn tối với ông này trong khoảng 2h.

Trong đoàn tuỳ tùng của ông Clinton có cựu chánh văn phòng Nhà Trắng John Podesta và bác sĩ riêng Roger Band.

Điều không thể tin trong chuyến đi của Bill

Chuyên gia về châu Á, Nick Szechenyi thuộc Trung tâm nghiên chiến lược và nghiên cứu quốc tế cho biết, việc nhìn tận mắt ông Kim có lẽ là một trong những khía cạnh gây thu hút nhất trong chuyến đi của ông Clinton.

"Thay vì tìm cách phân tích các bức ảnh và cố đoán những tổn thương về thể chất có thể xảy ra sau đột quỵ, ông Bill Clinton ngồi bàn bạc trực diện trong vài giờ với lãnh đạo Triều Tiên. Thật không thể tin được, quả là sốc khi phía Triều Tiên chấp nhận việc này", Nick nói.

Một trợ lý nghị sĩ đề nghị giấu tên cho biết: "Cựu Tổng thống Bill Clinton đã có thể đưa ra những đánh giá chân thực nhất về Triều Tiên và về tình trạng sức khoẻ của ông Kim Jong-il, người đang lãnh đạo Triều Tiên. Ông ấy có thể đưa ra nhiều thông tin".

Chuyến đi của Bill Clinton tạo ra một thắng lợi cho chính sách ngoại giao của Obama vào thời điểm tỷ lệ ủng hộ nhà lãnh đạo này sụt giảm. Ngoài ra, việc này cũng giúp đưa cựu Tổng thống Bill trở lại vòng hào quang mà bấy lâu nay không còn toả sáng quanh ông.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Robert Gibbs nói, Tổng thống Obama muốn sớm gặp ông Bill Clinton.

• Hoài Linh (Theo Reuters)