Tự tin trước báo giới, thích hút xì gà, đã trải qua 4 cuộc hôn nhân - đó là những nét phác hoạ sơ lược về chân dung Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder. Từ một cậu bé phải đi làm thuê để kiếm tiền học luật, Gerhard Schroeder đã trở thành một nghị sĩ Dân chủ xã hội và cuối cùng là Thủ tướng Đức. Những năm tháng cuộc đời ông có thể được coi là một cuốn tiểu thuyết đầy hấp dẫn.

Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder.

Năm 1982, thời điểm Helmut Kohl đánh bại Helmut Schmidt trong cuộc chạy đua chức Thủ tướng Đức, một dân biểu từ Lower Saxony vô danh tiểu tốt, say xỉn đập cửa văn phòng Thủ tướng tại Bonn vào lúc giữa đêm và hét lên: ''Tôi muốn vào''. Sự kiện này đã được nhắc đi nhắc lại và Gerhard Schroeder, nghị sĩ Dân chủ xã hội trẻ tuổi đầy nhiệt huyết đó sau này đã hoàn thành ước nguyện của mình. 

Vào 27/9/1998, Schroeder đắc cử chức Thủ tướng Đức, đánh bại Helmut Kohl - người đã ngồi ghế Thủ tướng trong suốt 4 nhiệm kỳ (mỗi nhiệm kỳ 4 năm). Phát biểu trước những người ủng hộ tại trụ sở Đảng Dân chủ xã hội, ông Schroeder nói: ''Sau 16 năm, giờ thời của Kohl đã hết''. Ông Schroeder cam kết sẽ thúc đẩy ổn định và phát triển kinh tế, tăng cường an ninh trong nước và đảm bảo tính liên tục của các chính sách đối ngoại''.

Giới bình luận đánh giá, việc Schroeder thắng cử báo hiệu một sự thay đổi lớn trong chính giới Đức. Ông trở thành nhà lãnh đạo trẻ tuổi hậu chiến đầu tiên của Đức, quá trẻ để có thể nhớ được những gì từng diễn ra trong Thế chiến II.

Đặc biệt hơn, điều đó báo hiệu sự tiếp tục của xu hướng chuyển quyền lực từ các chính phủ bảo thủ ở phương Tây do Kohl, Ronald Reagan và Margaret Thatcher nắm quyền sang những chính khách trung tả trẻ tuổi như Schroeder, Bill Clinton và Tony Blair.

Trong nỗ lực cổ vũ cho phong trào ''Trung tâm mới'', Schroeder thuyết phục rằng, ông chính là một hạt giống mới. Và trong chừng mực nào đó, ông đúng là như vậy. ''Kế vị'' Kohl chậm chạp nặng nề, Schroeder tỏ ra đầy nhiệt huyết, năng động và dí dỏm. 

Ông Schroeder là người thích mặc trang phục sẫm màu, hút xì gà Cuba. Ông đã trải qua 4 lần kết hôn. Sau khi ly dị người vợ thứ ba Hiltrud, ông kết hôn với nữ ký giả  Doris Koepf. Ông thường nói đùa với Doris rằng, cứ 12 năm ông sẽ ''đổi vợ'' một lần. Doris trả lời: ''Lần tới, anh nên chọn một người đẩy xe lăn cho anh''. 

Tờ Boston Globe bình luận, Schroeder và những người dân chủ xã hội là những ''bậc thầy xử lý báo giới''. Ông và các cộng sự của mình có thể chuyển một cuộc phỏng vấn ''bới móc'', thiếu thân thiện sang một cuộc diễn thuyết hấp dẫn. Thực tế, Kohl đã từng cố gắng loại Schroeder ra khỏi các sự kiện thông tấn, nhưng người Đức phát hiện chính Schroeder là người thay thế cho Kohl.

Schroeder sinh năm 1944 tại thị trấn Mossenberg, Lower Saxony, vào năm cha ông mất trên chiến trường Romania. Mẹ ông phải quét dọn nhà cửa thuê trong suốt những năm hậu chiến đói khổ để nuôi 5 anh em ông khôn lớn. 

Bản thân Schroeder cũng từng phải làm rất nhiều việc phụ để kiếm tiền học luật. Một lần, ông nói với mẹ mình rằng, sẽ có ngày con đi một chiếc xe Mercedes sang trọng tới thăm mẹ. Và ngày đó đã đến, năm 1990, ông lái chiếc Mercedes bóng lộn màu sám bạc tới đón mẹ đi ăn trưa nhân dịp sinh nhật lần thứ 80 của mẹ mình.

Schroeder từng thừa nhận ông là một thằng bé lôi thôi lếch thếch đến nỗi chẳng có đứa nào dám chơi cùng. Sau giờ học ở trường, ông làm thêm tại một tiệm bán đồ kim khí và làm công nhân xây dựng. Trong những năm 70, ông đã hoàn thành khoá học luật của mình. Năm 1978, ông được bầu giữ chức Chủ tịch Những nhà xã hội trẻ của Đức.

Trong cuộc tranh cử năm 1998, Schroeder nổi trội hơn các ứng viên khác phần nhiều cũng bởi sự tự tin của ông trước báo giới. Vào năm đó, đảng Dân chủ Xã hội có 3 ứng viên tham gia cuộc tranh cử Thủ tướng gồm: Schroeder, "Red" Oskar Lafontaine và Rudolf Scharping. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy, phần lớn cử tri có tình cảm với vị dân biểu luôn tươi cười, chất phác từ Lower Saxony.

Cuối cùng Schroeder được đảng Dân chủ Xã hội chọn ra chạy đua với Helmut Kohl. Trong cuộc vận động tranh cử, ông hứa sẽ chấm dứt 16 năm ''suy thoái, trì trệ, bảo thủ'' và tạo nên một ''tầng trung lưu mới'' trong chính giới Đức. Ngoài ra, Schroeder còn cam kết tạo thêm công ăn việc làm và tuyên bố thẳng thắn, chính phủ của ông sẽ không đáng tồn tại nếu không giải quyết được vấn đề việc làm.

Tuy nhiên, khi đã đắc cử, vấn đề việc làm lại chính là thất bại lớn nhất trong vai trò thủ tướng. Nguyên nhân chủ yếu do nền kinh tế toàn cầu suy thoái đẩy số người thất nghiệp ở Đức lên tới 4 triệu, bằng với thời điểm ông nhậm chức thay thế Kohl.

Ông Schroeder là nhà lãnh đạo Đức đầu tiên có cuộc sống, tuổi trẻ không bị chi phối bởi cuộc Đại chiến thế giới lần thứ hai. Thành tựu quan trọng nhất dưới thời ông chính là tạo cho nước Đức có tiếng nói trọng lượng trên trường quốc tế. Binh sĩ Đức đã tham gia nhiều chiến dịch gìn giữ hoà bình tại Kosovo, Macedonia và Afghanistan.

Nhưng hơn hết thành công lớn nhất của ông cho đến nay chính là giải pháp cải cách thuế. Ông đã tái đắc cử và điều đó tạo cho ông cơ hội cống hiến lớn hơn, đồng thời khiến câu chuyện về cuộc đời chính trị của ông thêm phần ấn tượng.

• Trần Kiên - (Tổng hợp)