Cuộc tranh luận ứng viên phó tổng thống ngày mai là sự kiện thứ yếu trong chiến dịch tranh cử Tổng thống, song lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với đảng Cộng hoà.
Sau "màn trình diễn" không mấy thành công của Tổng thống Bush tại Đại học Miami, bang Florida hôm 1/10 vừa qua, giờ đây, hy vọng của đảng Cộng hoà đang dồn về Phó Tổng thống Dick Cheney. Liệu ông có thể giúp Tổng thống Bush làm thăng bằng cán cân đang nghiêng dần về phía ứng viên đảng Dân chủ John Kerry hay không?
Sau buổi tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên Tổng thống - một sự kiện mà nhiều thành viên trong đảng Cộng hoà thừa nhận là một "thất bại" đối với Tổng thống Bush, các nhà hoạch định chiến lược của đảng đã nêu rõ, mục tiêu của ông Cheney trong cuộc tranh luận với TNS John Edwards ngày mai là phải kéo sự chú ý của công chúng quay lại vụ tấn công 11/9/2001 và cách chính quyền xử lý hiểm hoạ khủng bố, chứ không xoáy vào giải thích lý do tại sao chính quyền quyết định tấn công Iraq.
Theo lời một quan chức tham gia chuẩn bị buổi tranh luận, ông Cheney sẽ tìm cách làm công luận chú ý tới các chủ đề từng nổi lên xung quanh vụ 11/9 như công tác chuẩn bị, an toàn và an ninh nội địa.
Trong khi đó, các phụ tá của ông Kerry hy vọng rằng buổi tranh luận tại Cleveland, TNS bang Bắc Carolina, John Edwards sẽ vận dụng mọi khả năng của một luật sư biện hộ để vẽ ra hình ảnh Cheney giống một kiến trúc sư từng đưa ra những đánh giá tồi tệ nhất liên quan tới sách lược của chính quyền Bush, đồng thời giống một biểu tượng của sự "tham lam" kiểu tập đoàn do vị trí của ông tại Halliburton - tập đoàn được hưởng những hợp đồng khổng lồ tại Iraq.
Va chạm giữa 2 phong cách
Thượng nghị sĩ John Edwards |
Sinh ngày: 10/6/1953 |
Trong lịch sử, các cuộc tranh luận phó tổng thống thường không có tác động lớn tới cuộc đua vào Nhà Trắng. Song các nhà chiến lược ở cả hai chính đảng Dân chủ và Cộng hoà cho rằng thời điểm và những lời chỉ trích cá nhân trong buổi tranh luận ngày mai có thể sẽ tạo ra một ngoại lệ. Nền chính trị Mỹ trong vài thập kỉ gần đây hiếm khi "phơi bày" một sự đối lập về phong cách mạnh mẽ như giữa Cheney - 63 tuổi và Edwards - 51 tuổi.
Ứng viên đảng Cộng hoà là một cựu quân nhân tính khí "không mấy mềm dẻo" đồng thời là một nhân vật trong ban giám đốc tập đoàn Halliburton. Còn ứng viên đảng Dân chủ là một nhân vật mới xuất hiện trên chính trường, với cá tính vui vẻ và uy tín chính trị có được nhờ vào những cuộc tấn công các nhóm lợi ích hùng mạnh tại toà.
Cả hai đều tỏ dấu hiệu "dè chừng, ái ngại" trước sức mạnh tiềm năng của đối thủ. Trong quá trình thương lượng chi tiết buổi thảo luận, đội ngũ Bush-Cheney đã phản đối hình thức tranh luận tự do giữa hai ứng viên Phó Tổng thống. Đảng Cộng hoà lo ngại kiểu tranh luận này sẽ cho phép ông Edwards đi lại giống như một luật sư đang phát biểu kết thúc phiên toà, do đó có thể phát huy tối đa ưu thế của ông, gây tác động lớn tới các cử tri bình thường. Thay vì vậy, hai người sẽ ngồi cùng 1 bàn, có người điều phối cũng giống như Cheney và Thượng nghị sĩ Joseph I. Lieberman từng tranh luận cách đây 4 năm.
Theo một cố vấn của Kerry, hình thức tranh luận này là một trong những nhượng bộ của phía đảng Dân chủ để đổi lại phía đảng Cộng hoà chấp thuận tiến hành 3 cuộc tranh luận Tổng thống.
Cheney điềm tĩnh, chính xác
Trên thực tế, ông Cheney không hoàn toàn thiếu những lợi thế của riêng mình. Mặc dù ông không phải là một chính trị gia có uy tín theo quan niệm truyền thống, ông cũng có một số kỹ năng khi xuất hiện trước màn hình. Các kỹ năng này bao gồm khả năng làm chủ vấn đề một cách chính xác - điểm mà đảng Dân chủ thừa nhận vượt trội so với Edwards. Ngoài ra Phó tổng thống cũng có một phong thái điềm tĩnh và "phớt đời" giúp ông có thể vượt qua những tình huống gay cấn trong hội thoại.
Song có lẽ Cheney thường xuyên là một người khó hiểu đối với đảng Dân chủ. Năm 2000, theo lời một nhân vật từng giúp ông Lieberman chuẩn bị cho cuộc tranh luận, TNS đảng Dân chủ đã phỏng đoán ông Cheney sẽ diễn vai tấn công kiểu truyền thống của một ứng viên phó tổng thống. Ông Cheney lại tỏ rõ một phong cách rất lịch sự, mềm mỏng và TNS Lieberman đã bị bất ngờ, không chuẩn bị trước để ghi điểm.
Edwards tái khẳng định mình trước cử tri
Các cố vấn của John Edwards cho biết mục tiêu chính của TNS là chứng tỏ việc John Kerry lựa chọn ông làm đối tác liên danh là đúng đắn và khẳng định với các cử tri rằng ông có khả năng, kiến thức cần thiết cho công việc mặc dù mới chỉ trải qua 1 nhiệm kỳ trong Thượng viện. Những cố vấn này cũng cho hay cuộc tranh luận tổng thống tuần trước đã tạo cho Edwards một cơ hội để xoáy sâu hơn nữa quan điểm của Kerry rằng cuộc tấn công Iraq là một sai lầm lớn, đồng thời hướng buổi tranh luận vào các vấn đề chính sách đối nội, mặt mạnh truyền thống của đảng Dân chủ.
Hôm qua (4/10), Cheney và Edwards đã tạm thời ngừng việc chuẩn bị cho buổi tranh luận sau một tuần vất vả. Ông Cheney hiện đang nghỉ ngơi tại nhà riêng gần Jackson và chọn Hạ nghị sĩ Rob Portman, bang Ohio đóng vai đối thủ Edwards giống như ông từng làm năm 2000. Trong lúc này, Edwards tới khu Chautauqua, New York nơi Tổng thống Bill Clinton từng tập tranh luận hồi năm 1996 trước khi gặp Robert J. Dole. Luật sư Bob Barnett một lần nữa đảm nhiệm vai Cheney để tranh luận với Edwards giống năm 2000.
Cả hai có nhiều điều để chứng minh
Vượt ra ngoài mục tiêu chính là ghi điểm cho cuộc bầu cử tháng 11, cả ông Cheney và Eđwards có nhiều điều để chứng tỏ trong buổi tranh luận ngày mai vì uy tín cá nhân của họ.
Theo lời bạn bè của Cheney, Phó Tổng thống đã tỏ ra "bực tức" từ nhiều tháng nay trước thông tin cho rằng Tổng thống Bush cân nhắc loại ông khỏi vị trí đối tác liên danh.
"Cuộc tranh luận là một cơ hội để Cheney chứng minh rằng quyết định chọn ông và trao cho ông nhiều quyền lực trong chính quyền Bush là đúng đắn", một người bạn của Cheney tiết lộ. "Ông ấy cần phải hạn chế lợi thế mà cặp liên danh Kerry-Edwards giành được sau buổi tranh luận đầu tiên và nếu ông làm được điều này, nó sẽ giúp ông cân bằng những lời chỉ trích liên quan tới vai trò của ông tại Halliburton".
-
Huyền Trang - (Tổng hợp)