Trong suốt buổi tranh luận giữa hai ứng viên Phó Tổng thống, Dick Cheney dường như "không chịu thua kém" đối thủ vốn được tiếng là "giỏi cãi" John Edwards.
Sau màn chào hỏi, bắt tay, Phó Tổng thống Dick Cheney và TNS John Edwards, bang Bắc Carolina bắt đầu buổi tranh luận kéo dài 90 phút.
Đối ngoại
Trả lời câu hỏi đầu tiên dành cho mình liên quan tới cuộc chiến Iraq, ông Cheney cho biết thế giới hiện nay đã an toàn hơn vì cuộc chiến Iraq và vì Saddam đã bị bắt. Theo Phó Tổng thống Mỹ, nếu ông được lựa chọn lại, ông vẫn sẽ ủng hộ việc Mỹ tấn công Iraq và lật đổ Saddam.
"Hãy nhìn toàn bộ những gì chúng ta đã đạt được tại Iraq từ một góc độ lớn hơn, trong tổng thể cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Đó là điều quan trọng", ông Cheney nói.
Ngay lập tức, TNS bang Bắc Carolina mở đầu phần tranh luận của ông bằng lời chỉ trích thẳng thừng dành Phó tổng thống. Ông Edwards cho rằng ông Cheney không trung thực với người dân Mỹ. "Thưa Phó Tổng thống, ngài vẫn không thẳng thắn với người Mỹ. Ý tôi đang muốn đề cập tới thực tế mà ngài và George Bush tiếp tục nói rằng mọi việc đang diễn ra êm xuôi tại Iraq. Người Mỹ không cần chúng ta phải giải thích điều này, họ có thể chứng kiến qua màn ảnh TV mỗi ngày".
Hai ứng viên Phó Tổng thống tranh luận trên một chiếc bàn vòng cung với sự điều phối của Gwen Ifill, phóng viên cao cấp hãng PBS. Khác với cuộc tranh luận ứng viên Tổng thống tuần trước, buổi tranh luận hôm nay tập trung vào mọi vấn đề.
TNS Edwards tiếp tục cáo buộc rằng ông Cheney đã sai lầm khi tuyên bố có sự liên hệ giữa Iraq và những cuộc tấn công khủng bố 11/9. Phó Tổng thống bác bỏ điều này.
"Thượng nghị sĩ đã làm méo mó sự thật. Tôi không nói rằng có sự liên hệ giữa hệ giữa Iraq và vụ 11/9, mà tôi nói rõ ràng có những dấu hiệu liên kết Iraq với khủng bố".
Đề cập tới vấn đề Afghanistan, ông Cheney cho rằng những nỗ lực nhằm thiết lập nền dân chủ tại đất nước này đang đạt được những tiến triển quan trọng. "Chúng ta đã có Tổng thống Hamid Karzai. Lần đầu tiên, người Afghanistan đang cố gắng soạn thảo ra hiến pháp riêng của mình".
Đáp lại, ông Edwards cho rằng ai đó đã sai lầm tại Afghanistan. "Người đó không phải là John Kerry và John Edwards. Khi chúng ta bao vây Osama bin Laden, họ đã giao nhiệm vụ này cho các thủ lĩnh địa phương Afghanistan".
Trong quá trình tranh luận, Phó Tổng thống Mỹ nhiều lần cáo buộc ông Edwards đã đưa ra những phát biểu không chính xác khi trả lời câu hỏi. Phó Tổng thống cũng đề cập tới sự thiếu kinh nghiệm chính trị của đối thủ bắt nguồn từ thực tế ông Edwards chỉ mới làm việc tại Thượng viện 1 nhiệm kỳ.
"Những tuyên bố hùng hồn mà ngài đưa ra, thưa Thượng nghị sĩ, sẽ đáng tin cậy hơn rất nhiều nếu chúng được hỗ trợ bởi một tiểu sử dày dạn hơn. Song không hề có", Cheney nhấn mạnh.
TNS Edwards đã đáp lại bằng việc bảo vệ những gì đã làm trong thời gian ngắn ngủi tại Thượng viện. "Một điều rõ ràng là làm việc lâu không đồng nghĩa với nhận định tốt. Ý tôi là chúng ta đã chứng kiến nhiều lần chính quyền hiện nay đưa ra những đánh giá sai lầm".
Đối nội
Liên quan tới vấn đề đối nội, ông Edwards cho rằng Tổng thống Bush đã để tỉ lệ thất nghiệp tăng cao trong nhiệm kỳ của ông và rằng ông Bush là vị tổng thống đầu tiên từ thời Herbert Hoover để xảy ra tình trạng này. Theo TNS bang Bắc Carolina, số người Mỹ sống trong cảnh nghèo đói, không được chăm sóc về y tế hiện nay nhiều hơn so với thời kỳ trước khi ông Bush lên nhậm chức.
Tuy nhiên, ông Cheney cho rằng chính phủ đang tạo việc làm cho người dân và cặp liên danh Kerry-Edwards đang tìm cách tăng thuế. Ông Edwards đã phủ nhận cáo buộc này, giải thích rằng việc đảng Dân chủ đề xuất hạn chế giảm thuế chỉ áp dụng cho những người có thu nhập từ 200.000 USD/năm.
Liên quan tới vấn đề hôn nhân đồng tính, TNS Edwards khẳng định: "Tôi tin hôn nhân là điều tự nhiên giữa một người đàn ông và một người đàn bà. John Kerry cũng tin điều đó. Song chúng ta không nên sử dụng Hiến pháp để chia rẽ đất nước này". Lời phát biểu ông Edwards đưa ra nhằm đáp lại việc chính quyền Bush ủng hộ quy định hôn nhân hợp hiến, cấm đám cưới đồng tính. Được biết, con gái của ông Cheney, Mary cũng là một người đồng tính và từng ủng hộ hôn nhân kiểu này: "Con người nên được tự do lựa chọn những hình thức hôn nhân họ muốn", Mary phát biểu.
Vụ Halliburton
Về vai trò của ông Cheney trong tập đoàn Halliburton, TNS Edwards cáo buộc, khi còn là Chủ tịch Halliburton, ông Cheney từng tìm cách vận động để Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Iran, quan hệ kinh doanh với những nước là "kẻ thù thù của Mỹ", và rằng Halliburton từng trả hàng triệu USD tiền phạt vì cung cấp thông tin giả mạo kiểu "Enron va Ken Lay".
Theo TNS bang Bắc Carolina, tập đoàn Halliburton lẽ ra không được nhận hợp đồng trị giá 7,5 tỉ USD tại Iraq vì lúc đó họ đang bị điều tra. Hiện Lầu Năm Góc đang xem xét liệu Halliburton có tính giá cắt cổ những vật liệu chuyển tới Iraq hay không và các chi nhánh của tập đoàn là Kellogg, Brown and Root đã đồng ý trả lại 27 triệu USD vì đã tính giá cao hơn thị trường cho dự án xây dựng 5 phòng ăn tại Iraq và Kuwait.
Đáp lại, Phó Tổng thống cho rằng ông Edwards đang tìm cách "tung hoả mù" và "không có bằng chứng nào cho những cáo buộc ông đưa ra". Theo ông Cheney, vụ điều tra Halliburton không có gì liên quan tới việc này.
Trước khi diễn ra phần tranh luận của hai ứng viên Phó Tổng thống, TNS Kerry cho rằng ông Cheney nên thừa nhận những sai lầm tại Iraq. Trong khi đó, bản thân ông Edwards phát biểu tại cuộc vận động tranh cử ở Parma, Ohio rằng: "Khi tôi đến với cuộc tranh luận đêm nay, và ngồi xuống, tôi làm vì các bạn. John Kerry đã tranh luận vì các bạn tuần trước. Đối với chúng tôi, đó là điều phải đấu tranh".
Nhiều thành viên trong đảng Dân chủ hy vọng cá tính vui vẻ và khả năng diễn thuyết của ông Edwards có thể giúp ông giành chiến thắng trong cuộc tranh luận này. Nhiêm vụ của ông Edwards là phải tìm cách hướng dư luận vào cách ông Bush giải quyết cuộc chiến Iraq và kinh tế Mỹ.
Về phía đảng Cộng hoà, các nhà chiến lược của Tổng thống Bush hy vọng ông Cheney sẽ ghi thêm điểm. Nhiêm vụ của ông Cheney là phải hướng sự chú ý của dư luận vào vụ 11/9 và cách chính quyền Bush giải quyết cuộc chiến chống khủng bố - vốn được coi là những điểm mạnh của ông Bush trong kỳ bầu cử này.
(Huyền Trang - Tổng hợp)