Lãnh đạo Nhật, Trung hội đàm song phương tại Hà Nội
Kênh truyền hình NHK của Nhật đưa tin, Thủ tướng nước này Naoto Kan dự kiến sẽ hội đàm song phương với người đồng cấp Trung Quốc Ôn Gia Bảo trong ngày hôm nay (29/10), bên lề hội nghị thượng đỉnh khu vực tại Hà Nội.
Ngoại trưởng Nhật Seiji Maehara (trái) trong cuộc tiếp xúc với người đồng cấp Trung Quốc Dương Khiết Trì tại Hà Nội ngày 29/10. (Ảnh: Reuters)
Giới quan sát nhận định cuộc gặp trên là bước nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất châu Á.
Quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật đã xấu đi hồi tháng trước, tiếp sau việc lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật bắt giữ thuyền trưởng một tàu cá Trung Quốc vì vụ va chạm gần quần đảo tranh chấp ở biển Hoa đông.
Trong dư luận từng có nhiều đồn đoán về việc liệu các lãnh đạo hai nước có đối thoại trực tiếp trong hội nghị thượng đỉnh châu Á - Thái Bình Dương ở Hà Nội hay không. Hy vọng về việc lắng dịu căng thẳng Trung - Nhật tăng lên sau khi các ngoại trưởng hai nước nhất trí tăng cường quan hệ trong một cuộc tiếp xúc mới đây.
Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Nhật Seiji Maehara cho hay, cuộc gặp kéo dài một giờ đồng hồ giữa ông với người đồng cấp Trung Quốc Dương Khiết Trì diễn ra "trong bầu không khí rất tốt đẹp, trong cách ứng xử bình tĩnh và hướng về tương lai".
Tranh cãi quanh vụ Nhật bắt giữ thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc, chỉ là sự cố mới nhất trong hành loạt các va chạm đang kéo căng quan hệ giữa hai cường quốc láng giềng. Theo một quan chức Bộ Ngoại giao Nhật, cả hai bên vẫn lặp lại chủ quyền đối với quần đảo không có người ở mà phía Nhật gọi là Senkaku còn Trung Quốc đặt tên là Điếu Ngư.
Ngoại trưởng Nhật Maehara cũng tiết lộ đã bày tỏ sự quan ngại của Tokyo đối với chính sách của Trung Quốc về đất hiếm. Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì lập tức trấn an rằng Bắc Kinh sẽ không dùng loại các khoáng vật như công cụ mặc cả với Tokyo.
Việc Trung Quốc giới hạn xuất khẩu đất hiếm - một khoáng vật thiết yếu cho ngành sản xuất hàng hóa công nghệ cao và là mặt hàng Trung Quốc gần như độc quyền sản xuất toàn cầu, cũng đã gây báo động đối với Nhật và các nước khác khắp thế giới.
Ngoại trường Mỹ, Hillary Clinton, người cũng sẽ tham gia hội nghị thượng đỉnh quy tụ 16 nước châu Á tại Hà Nội vào ngày mai (30/10), đã lên tiếng kêu gọi Trung Quốc bảo đảm việc giao dịch đất hiếm tiếp tục được duy trì như mức cũ.
Trong bài phát biểu về chính sách châu Á - Thái Bình Dương của Mỹ tại Honolulu, bà Hillary đã phủ nhận việc Mỹ đang tìm cách kiềm chế Trung Quốc. Bà khẳng định bà chỉ muốn đạt được một sự cân bằng giữa mong muốn được hợp tác với Bắc Kinh của Washinghton với những quan ngại của Mỹ đối với một số chính sách của Trung Quốc.
- Thanh Bình (Theo Reuters)