Máy bay quân sự Mỹ đậu tại căn cứ không quân Futenma ở Ginowan, đảo Okinawa. (Ảnh: Reuters)

Bất đồng về cơ sở thay thế cho căn cứ không quân Futenma trên đảo Okinawa, một phần then chốt trong kế hoạch tổ chức lại quân Mỹ ở Nhật Bản, đã làm căng thẳng mối quan hệ liên minh vốn là điểm cốt lõi trong các kế hoạch an ninh khu vực.

Thủ tướng Yukio Hatoyama - người lên nắm quyền hồi tháng 9 với cam kết cân bằng hơn các mối quan hệ giữa Nhật Bản và Washington - từng nói trước khi chiến thắng bầu cử rằng ông muốn chuyển căn cứ trên khỏi Okinawa để giảm gánh nặng cho dân cư hòn đảo này. 

Tuy nhiên, các nhà chức trách Mỹ cho biết họ vẫn muốn đẩy mạnh thỏa thuận năm 2006, theo đó đưa căn cứ khỏi thành phố Ginowan ở trung tâm Okinawa tới một địa điểm hẻo lánh hơn vào năm 2013, tiền đề cho kế hoạch chuyển 8.000 lính thuỷ đánh bộ Mỹ từ đây tới đảo Guam. 

Washington nói Mỹ không thúc ép Nhật Bản đưa ra quyết định vào dịp Obama thăm Tokyo (trong hai ngày 12 và 13/11) nhưng muốn một giải pháp cho bất đồng này vào cuối năm nay, theo báo Nikkei. 

Tuy nhiên, Thủ tướng Hatoyama trả lời rằng ông chưa có ý định trả lời trong dịp Obama thăm Nhật Bản - và cũng không nói rõ khi nào ông có quyết định. 

"Quan hệ Mỹ - Nhật không chỉ về vấn đề Futenma", ông Hatoyama nói trước một ủy ban quốc hội. "Có rất nhiều vấn đề mà Tổng thống Obama quan tâm và nhiều vấn đề Nhật Bản quan tâm, vì vậy chúng tôi có thể sẽ thảo luận về mỗi chủ đề riêng. Tôi tin đây sẽ là một chuyến thăm có ý nghĩa".  

Ngoại trưởng Nhật Bản Katsuya Okada từng đề xuất một kế hoạch kết hợp căn cứ Futenma với một căn cứ Mỹ ở Okinawa. Tuy nhiên, Washington phản đối ý kiến này. Cả Thủ tướng Hatoyama và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cũng không đồng tình.

• Thanh Hảo (Theo Reuters)