Các thanh sát viên hạt nhân LHQ về tới sân bay Schwechat ở Vienna sau chuyến đi thanh sát nhà máy làm giàu uranium ở Iran. (Ảnh: AP)
Thông tin trên được đưa ra ngay sau khi Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad cam kết sẽ hợp tác với phương Tây để giải quyết bế tắc liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran.
Sự mâu thuẫn giữa những lời của ông Ahmadinejad và quyết định của Tehran cho thấy những khó khăn mà các nhà thương thuyết quốc tế phải đối mặt trong nỗ lực thuyết phục Iran từ bỏ hoạt động làm giàu uranium.
Ngoại trưởng Carl Bildt của Thuỵ Điển, nước đang nắm giữ chức chủ tịch luân phiên EU, bình luận: "Lại những thủ thuật cũ. Một kiểu tiến lùi để hội đàm thêm".
Iran hiện đang xem xét bản kế hoạch mà Giám đốc IAEA Mohamed ElBaradei đưa ra hồi tuần trước tại cuộc gặp giữa Iran với Mỹ, Nga và Pháp tại Vienna. Đề xuất này yêu cầu Iran chuyển 1,2 tấn uranium giàu cấp thấp đã chế tạo được (chiếm khoảng 75% số dự trữ của nước này) sang Nga làm giàu thêm dưới 20% trước khi biến chúng thành các thanh nhiên liệu tại Pháp.
Các thanh nhiên liệu sau đó được đưa trở lại Iran, dưới sự kiểm soát của IAEA, để phục vụ một lò phản ứng nghiên cứu ở Tehran chuyên sản xuất các chất đồng vị phóng xạ chữa trị ung thư. Quá trình đó cho phép Iran có nhiên liệu để chạy lò phản ứng nghiên cứu nhưng không đủ nhiên liệu làm giàu để chế tạo vũ khí nguyên tử.
Theo quan chức phương Tây nắm rõ câu trả lời của Iran, nước Cộng hòa Hồi giáo không chấp nhận điểm cốt lõi của đề xuất là chuyển phần lớn số uranium ra nước ngoài. Thay vào đó, Tehran đề nghị làm giàu thêm uranium ở trong nước dưới sự giám sát của IAEA.
Nếu Iran có thể làm giàu uranium trong nước ở cấp độ cao thì nước này càng nhanh đạt được khả năng chiết xuất uranium cấp độ vũ khí.
Trong khi đó, IAEA chỉ tiết lộ rất ít chi tiết cụ thể, nói rằng Iran đã có "phản ứng ban đầu" trước đề xuất của tổ chức này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ian Kelly cho biết, Mỹ cần "xác minh rõ hơn và tôi nghĩ cũng công bằng khi chúng tôi cần một phản ứng chính xác từ Iran".
Hôm 29/10, báo chí Iran dẫn lời các nhà lập pháp nước này nói Tehran đang tìm kiếm những thay đổi lớn trong đề xuất: chuyển dần uranium chứ không chuyển một lần, chỉ chuyển đợt tiếp theo sau khi đã nhận về các thanh nhiên liệu cho lò phản ứng.
Một tờ báo của Iran còn đặt ra khả năng chuyển giao dần dần, hoặc chuyển một lượng nhỏ hơn đề nghị của IAEA hoặc không cần chuyển mà nhập khẩu tất cả những gì nước này cần.
Không một biện pháp nào kể trên sẽ được phương Tây chấp nhận bởi vì chúng đều tạo điều kiện cho Iran có đủ nguyên liệu để sản xuất vũ khí hạt nhân.
- Thanh Hảo (Theo AP)
