Một quan chức ngoại giao tại Iran vừa tiết lộ thông tin rằng Iran đã hết nguồn lực để phát triển tiếp chương trình hạt nhân.

Cơ sở hạt nhân của Iran ở Busher (Ảnh AP)

Theo một quan chức ngoại giao xin giấu tên do vấn đề nhạy cảm, quá trình làm giàu uranium của Iran đang bị đình trệ lại bất chấp năng lực sản xuất gia tăng.

Nguyên nhân có thể là do Tehran đã cạn kiệt nguồn quặng uranium ô-xít phục vụ chương trình làm giàu uranium. Quặng uranium ô-xít là một trong những nguồn lực chính yếu để một quốc gia phát triển chương trình hạt nhân của mình.

Theo quan chức này thì quặng uranium ô-xít chỉ là một trong số rất nhiều thứ mà Iran đang thiếu hoặc gặp trục trặc, trong quá trình làm giàu uranium nói riêng và chương trình hạt nhân nói chung.

Tuy nhiên, quan chức ngoại giao trên cho rằng không thể nói vì thế mà Tehran chấp nhận ngừng cuộc chơi.

Theo quan chức này, trong vòng 3 tháng gần đây, Tehran đã gia tăng năng lực sản xuất rất đáng kể bằng việc lắp đặt thêm và đưa vào vận hành hàng trăm lò ly tâm mới phục vụ cho quá trình làm giàu uranium. 

Iran luôn tuyên bố làm giàu uranium để phục vụ cho các nhà máy điện nhưng một số nước phương Tây cho rằng Tehran có kế hoạch chế tạo vũ khí hạt nhân. 3 nước EU là Anh, Pháp và Đức đã đi đầu trong các cuộc thương thuyết với Iran về chương trình hạt nhân nước này. Mỹ, Nga và Trung Quốc cũng có mặt trong các vòng đàm phán với Iran.

Các nước đã đề xuất trao cho Iran một gói các khuyến khích nếu Iran ngừng các hoạt động hạt nhân. Tuy nhiên, Iran không đồng ý, với lập luận rằng quyền làm giàu uranium của họ là không thể bàn cãi.

Được biết, tuần trước, lần đầu tiên trong suốt một năm qua, chính quyền Iran đã cho phép Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thuộc LHQ thanh tra lò phản ứng nước nặng Arak đồng thời cho phép các thanh tra viên tăng cường giám sát đối với địa phận nhà máy làm giàu uranium Natanz. Theo đó, IAEA đã được phép gắn thêm các camera giám sát và các thiết bị thu thập thông tin quanh nhà máy làm giàu uranium Natanz.

Tuy nhiên, các thanh tra của IAEA chỉ có thể kiểm tra những vật liệu được sản xuất tại những điểm bị giám sát và không tính được số máy ly tâm Iran đã thiết lập. Trong khi đó có một số nguồn tin cho hay, Iran có thể đã thiết lập một cơ sở bí mật, nhưng nhỏ hơn những nhà máy ở ngầm dưới đất, đang được bảo vệ chặt chẽ ở Natanz, để chế tạo vật liệu cho quả bom hạt nhân đầu tiên.

Mới đây, báo The Times của Anh trích các nguồn tin cho biết, Iran đã hoàn tất một chương trình nghiên cứu để tạo ra uranium cho sản xuất vũ khí vào mùa hè năm 2003 và nước này hoàn toàn có thể tạo ra một quả bom hạt nhân trong vòng 1 năm sau khi nhận lệnh từ Ali Khamenei.

Tuy nhiên, Iran khẳng định nước này chỉ đang cố gắng chế tạo các lò phản ứng hạt nhân phục vụ sản xuất điện dân sự và các tin tức như vậy là không chính xác.

• Nhật Vy (Theo AP, Reuters, NYT)