Chính phủ Iraq hôm 4/5 bác bỏ tin sẽ cho phép quân tham chiến Mỹ tiếp tục ở lại các thành phố của nước này sau hạn chót rút lui 30/6, bất chấp lo ngại lực lượng Iraq không thể đối phó với những thách thức an ninh sau hàng loạt vụ đánh bom những tuần gần đây. 

Lính Mỹ tại Iraq (Ảnh AP)

Yêu cầu quân Mỹ ở lại các thành phố, gồm cả khu vực nhiều bất ổn là Mosul - bắc Iraq, sẽ khiến Thủ tướng nước này bối rối sau khi ông đã đặt cược tương lai chính trị của mình vào tuyên bố Iraq đã có bước ngoặt trong cuộc chiến chống lực lượng cực đoan Shi’ite và Sunni.

Sự ra đi của lực lượng tham chiến Mỹ khỏi các căn cứ bên trong những thành phố Iraq là rất quan trọng về mặt tâm lý với nhiều người dân nước này, những người đang háo hức giành lại quyền kiểm soát đất nước sau 6 năm chiến tranh và nằm dưới sự kiểm soát của quân Mỹ.

Về phần Mỹ, phát ngôn viên Lầu Năm Góc Bryan Whitman nói, tất cả tuỳ thuộc vào chính phủ Iraq trong việc yêu cầu quân Mỹ kéo dài thời gian có mặt tại các thành phố và Mỹ dự định tuân thủ mọi điều khoản trong hiệp ước an ninh đã ký giữa hai bên.

Chủ tịch các tham mưu trưởng liên quân, Đô đốc Mike Mullen phát biểu trước các phóng viên hôm 4/5 rằng bạo lực ở Iraq chưa dâng lên tới mức cần phải  thay đổi kế hoạch rút quân.

Tuy vậy, tư lệnh hàng đầu của Mỹ tại Iraq, tướng Raymond Odierno hồi tháng trước lại nói, ông lo ngại rằng quân Iraq chưa sẵn sàng để nhận hoàn toàn trách nhiệm tại Mosul vào cuối tháng 6. Một số quan chức Mỹ lo rằng người Iraq sẽ đánh mất quyền kiểm soát Mosul chỉ trong vòng vài tháng sau khi quân Mỹ rút khỏi thành phố lớn thứ 3 Iraq, nơi Al Qaeda và những phần tử Sunni còn hoạt động mạnh.

Hiệp ước an ninh Mỹ-Iraq bắt đầu có hiệu lực trong năm nay. Theo đó, quân tham chiến Mỹ sẽ rời các khu vực đô thị vào cuối tháng 6 và toàn bộ quân Mỹ sẽ rời khỏi Iraq vào cuối năm 2011. Thoả thuận cũng cho phép Thủ tướng Iraq Nouri al-Maliki yêu cầu gia hạn hạn chót nếu cảm thấy lực lượng Iraq cần trợ giúp. Tuy nhiên, phát ngôn viên của Thủ tướng Iraq nói, hạn chót rút quân - gồm cả ngày 30/6 là không thể gia hạn được.

Tuy nhiên, hàng loạt vụ đánh bom lớn làm dấy lên câu hỏi rằng liệu quân Iraq có thể đảm đương thêm nhiều trọng trách an ninh nữa không, đặc biệt là ở Mosul.

• Hoài Linh (Theo AP)