Sau một năm làm Tổng thống Nga, ông Dmitry Medvedev đang thể hiện một phong cách lãnh đạo khác với người tiền nhiệm Putin và giới phân tích đang tranh cãi liệu phong cách này có phải là dấu hiệu của sự thay đổi lớn hay không?

Tổng thống Medvedev và Thủ tướng Putin. (Reuters)

Ông Medvedev nhậm chức vào ngày 7/5/2008 sau khi được ông Putin chọn là người kế nhiệm - một sự lựa chọn đã được cử tri Nga phê chuẩn trong cuộc bầu cử sau đó. Ông Putin đã trở thành Thủ tướng và hai chính trị gia này nói rằng, họ sẽ cùng lãnh đạo nước Nga giống như một cỗ xe hai ngựa kéo. Kể từ đó tới nay, tình trạng quan hệ của hai người đã trở thành một chủ đề bàn tán xôn xao.

"Họ là những đối tác tốt, chia sẻ các quan điểm về tương lai của Nga song có một sự khác biệt lớn về kinh nghiệm, phong cách và quan điểm liên quan tới cách quản lý", một quan chức Nga nhận định sau khi được hỏi về những tin đồn gần đây về sự rạn nứt giữa ông Medvedev và Putin.

Sự khác biệt về quan điểm giữa cựu luật sư Medvedev, 43 tuổi, và cựu điệp viên KGB Putin, 56 tuổi, là rất rõ ràng.

Trong thời gian làm Tổng thống từ năm 2000 tới 2008, ông Putin đã biến Kremlin thành trung tâm của đời sống Nga, với việc Nga tái khẳng định vị thế trên trường quốc tế nhờ sự phát triển kinh tế mạnh mẽ. Không một vấn đề lớn nào có thể được quyết định mà không có ý kiến của Tổng thống.

Trong những lần xuất hiện trước công chúng, ông Putin thích thể hiện sự hiểu biết về cuộc sống của công chúng và bày tỏ tình cảm cá nhân thông qua những cử chỉ, chẳng hạn như gửi một cây thông Noel cho một bé gái hoặc ra lệnh xây dựng đường sá ở một ngôi làng hẻo lánh.

"Tổng thống chịu trách nhiệm về mọi thứ ở Nga", ông Putin phát biểu, khẳng định các quan điểm truyền thống về việc ông chủ điện Kremlin nên lãnh đạo như thế nào.

Người của hệ thống

Medvedev bắt đầu với một quan điểm khác biệt. "Một hệ thống nơi mọi thứ được quyết định tại Kremlin không phải là lý tưởng", ông từng nói vậy với các thống đốc tỉnh, rõ ràng là tương phản với phong cách tập trung quyền lực của Putin.

Ngôn từ dân túy của Putin đã giúp ông giành được sự yêu mến của những công dân Nga bình thường, còn phong cách luật sư của Medvedev lại mang đến những ngôn từ đầy chất quy phạm pháp luật.

Những việc không thể tưởng tượng được ở nước Nga dưới thời ông Putin đã bắt đầu xảy ra: các bộ trưởng của Medvedev tranh cãi về những vấn đề mà các lãnh đạo quốc gia đã thể hiện quan điểm. Cho tới nay chưa có ai bị sa thải.

Trái ngược với Putin, người thường bị xúc cảm chi phối khi chống lại các phần tử ly khai Chechnya hoặc những quan chức có tham vọng về chính trị, ông Medvedev có vẻ thực dụng hơn trong các quyết định. Trong khi ông Putin vừa đối thoại với Bush, vừa chỉ trích Washington tìm cách "thống trị thế giới", ông Medvedev lại có vẻ dè dặt khi gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama tháng trước, người mà ông dự định cùng "nhấn nút điều chỉnh" mối quan hệ gai góc với Mỹ.

Năm đầu tiên cầm quyền của Medvedev cũng được đánh dấu bằng sự giảm mạnh ngôn từ dân tộc chủ nghĩa phát ra từ Kremlin. Các phong trào thanh niên theo đường lối cứng rắn, ủng hộ Kremlin, gần như đã biến mất. Tổng thống Medvedev đã kêu gọi các tổ chức phi chính phủ đóng một vai trò lớn hơn - những tổ chức mà người tiền nhiệm Putin đã cáo buộc là bị các chính phủ phương Tây thao túng.

Tìm kiếm các đồng minh mới

Putin thấy thoải mái khi nói chuyện với các tướng lĩnh Nga, thích ở trên những phi cơ phản lực và tàu ngầm hạt nhân. Ông Medvedev lại thích ngồi trước màn hình máy tính xách tay. "Tự do tốt hơn phi tự do", ông nói trong một bài diễn văn trước bầu cử.

Liệu sự khác biệt nói trên về phong cách có phải là dấu hiệu đoạn tuyệt với đường lối Putin hay đó chỉ là một phần trò chơi của ông Medvedev nhằm thay đổi cân bằng lực lượng trong chiếc xe hai ngựa kéo? Câu trả lời của các chuyên gia không giống nhau.

"Medvedev rất cần cơ sở quyền lực của chính ông và giờ ông phải giành được những người ủng hộ ở mọi ngóc ngách", Alexei Mukhin thuộc Trung tâm thông tin chính trị nhận định.

Những chuyên gia khác cho rằng, phong cách của Medvedev được đạo diễn cùng với Putin. "Sự lựa chọn Medvedev làm Tổng thống đã cho thấy Putin sẵn sàng thay đổi phong cách chính trị ở một mức độ nào đó. Điều đang xảy ra là một sự tự do hóa ôn hòa", Boris Makarenko thuộc cơ quan INSOR của Medvedev nói.

• Minh Sơn (theo Reuters, AFP)