Báo cáo được công bố hôm 1/4 của Tổng thanh tra Mỹ đã chỉ trích Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia về tệ quan liêu, quản lý tài chính kém và không chấm dứt được tình trạng thiếu phối hợp giữa các cơ quan tình báo Mỹ.

Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ Dennis C. Blair (AP)

Đây là báo cáo chi tiết nhất cho tới nay về các vấn đề còn tồn tại trong các cơ quan tình báo Mỹ, hơn 4 năm sau khi Quốc hội và Tổng thống Bush thiết lập Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia để khắc phục những yếu kém.

Báo cáo chỉ trích khoảng thời gian mà các giám đốc tình báo dành để báo cáo cho Nhà Trắng và Quốc hội là quá nhiều so với thời gian được họ dành cho việc quản lý các cơ quan tình báo của  chính họ. Cũng giống như hai người tiền nhiệm trước, Giám đốc tình báo quốc gia mới là Dennis C. Blair dành nhiều ngày mỗi tuần để báo cáo trước Tổng thống.

Tổng thanh tra Edward Maguire nói rằng ông Blair nên hạn chế số ngày báo cáo tại phòng Bầu dục ở Nhà Trắng.

Một thiếu sót khác: Trong báo cáo từ 2005, Ủy ban 11/9 đã liệt kê những thất bại thông tin của các cơ quan tình báo Mỹ. Đó là việc "để lọt" ít nhất 2 trong số 19 tên không tặc nhập cảnh vào Mỹ. Tổng thanh tra  Mỹ cho biết, những vấn đề như vậy vẫn tiếp tục tồn tại, và các cơ quan tình báo Mỹ vẫn đang sử dụng các hệ thống máy tính "hầu  như không được kết nối và không tương thích với nhau".

Báo cáo cũng chỉ trích Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia về quản lý tài chính tồi, nói rằng các cơ quan tình báo vẫn "đang vật lộn để đưa ra các báo cáo tài chính có thể kiểm toán được". Ngân sách của các cơ quan tình báo Mỹ đã tăng vọt kể từ các vụ tấn công khủng bố 11/9. Hiện tại Washington chi trên 45 tỷ USD mỗi năm để đánh cắp các bí mật ở nước ngoài, tiến hành các chiến dịch bí mật và đưa ra các phân tích tình báo.

Báo cáo cũng nói rằng, Giám đốc tình báo quốc gia đã không đưa ra được một tầm nhìn về chức năng của các cơ quan tình báo Mỹ. Kết quả khảo sát các nhân viên đang làm việc tại đây và nhiều cơ quan tình báo khác cho thấy đa số "không thể hiểu rõ nhiệm vụ, vai trò và trách nhiệm của văn phòng này".

Thậm chí, bốn năm sau khi văn phòng được thành lập, vẫn có tranh cãi về cách làm việc của vị giám đốc: làm thế nào để cân bằng giữa nhiệm vụ cố vấn tình báo hàng đầu của Tổng thống với trách nhiệm giám sát và điều phối mọi cơ quan tình báo Mỹ.

Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia được thành lập để giúp điều phối tốt hơn công tác phân tích tình báo cũng như buộc Cơ quan tình báo trung ương (CIA) và 15 cơ quan khác phối hợp với nhau chặt chẽ hơn. Dù vậy, cho tới nay vẫn chưa có tiến bộ đáng kể nào trong hai mục tiêu này. Báo cáo của Tổng thanh tra nêu rõ, nhiều mục tiêu cải cách tình báo Mỹ được đề xuất từ tận năm 2005 còn xa mới trở thành hiện thực.

• Minh Sơn (theo NYT)