Hôm 24/2, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tiết lộ với tờ Guardian về lời đề nghị từ phía Tehran muốn nước này đứng ra làm trung gian hòa giải với Mỹ.

“Iran đã nhờ Thổ Nhĩ Kỳ đứng ra hòa giải những mối nghi ngờ với Mỹ trong hơn 60 năm qua để có thể thiết lập lại mối quan hệ hữu nghị song phương”, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan, cho biết.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan (Ảnh: Worldpress)

“Các quan chức Iran đã đưa ra lời đề nghị này từ khi George Bush còn giữ chức Tổng thống Mỹ. Và thời điểm đó, tôi cũng đã chuyển thông điệp này tới Nhà Trắng”, Erdogan nói. Ông cũng cho biết thêm, hiện ông đang chọn thời điểm thích hợp để nêu vấn đề này với Barack Obama, người từng tuyên bố sẽ sẵn sàng đàm phán với Iran tại hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức ở London vào tháng 4 tới.

Khi được hỏi liệu Thổ Nhĩ Kỳ có đồng ý đóng vai trò là trung gian hòa giải những mối nghi ngờ giữa Washington và Tehran hay không, Thủ tướng Erdogan trả lời: “Iran rất muốn Thổ Nhĩ Kỳ làm việc đó. Và nếu Mỹ cũng muốn và nhờ chúng tôi đóng vai trò hòa giải thì chúng tôi rất sẵn sàng. Phía Iran nói với chúng tôi rằng, nếu có một cơ hội nào đó có thể giúp nối lại tình hữu nghị giữa hai nước thì họ muốn Thổ Nhĩ Kỳ sẽ giúp Iran nắm lấy cơ hội đó”.

Mấy năm gần đây, quan hệ giữa Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã được cải thiện và ngày càng trở nên thân thiết hơn nhờ những cuộc buôn bán, trao đổi thương mại giữa hai nước. Thổ Nhĩ Kỳ phải nhập khẩu 1/3 lượng khí đốt tự nhiên mà quốc gia này cần từ Iran và hai bên đã ký hiệp định song phương đầu tư vào ngành công nghiệp khí đốt ở Iran.

Tháng 8 năm ngoái, Tổng thống Iran, Mahmoud Ahmadinejad đã đến Istanbul để gặp Thủ tướng Erdogan và Tổng thống Abdullah Gul của Thổ Nhĩ Kỳ. Mới đây, một số nhân viên cấp cao của Thỗ Nhĩ Kỳ cũng đã đến thăm Iran nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai quốc gia.

Các quan chức Mỹ trước đó đã nghi ngờ và phản đối những kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm làm trung gian hòa giải giữa Mỹ với Iran. Tuy nhiên, chính quyền Obama sau đó đã tuyên bố Mỹ sẽ “chìa bàn tay hòa bình” nếu Iran “nhả nắm đấm”.

Mặc dù cùng là đồng minh của Mỹ, nhưng mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ và Israel lại trong tình trạng căng thẳng, do Thủ tướng Erdogan luôn chỉ trích mạnh mẽ những cuộc pháo kích vừa qua của Israel vào Dải Gaza. Mối quan hệ này càng xấu thêm sau khi Thủ tướng Erdogan và Tổng thống Israel Shimon Peres lên tiếng cáo buộc lẫn nhau tại Diễn đàn kinh tế thế giới Davos.  

Ông Peres đã bảo vệ mạnh mẽ chiến dịch quân sự kéo dài 3 tuần của Israel nhằm vào Gaza, khi cho rằng Israel hành động để đáp trả hàng nghìn vụ bắn rocket và đạn cối vào lãnh thổ nước này. Trong khi đó,  Thủ tướng Erdogan khẳng định: “Các ông đã giết người. Và tôi nghĩ điều đó là rất sai trái”. 

• Nhật Anh (Theo Guardian)