Khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã buộc các nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Nhật Bản gác sang một bên hàng thập kỷ tranh chấp và đồng ý hợp tác để đương đầu với những khó khăn kinh tế đang hiện hữu.

Hàn Quốc và Nhật Bản bỏ qua tranh chấp về lịch sử để hợp tác phát triển kinh tế. (Ảnh Reuters)

Tuy nhiên, các nạn nhân của của quân đội Nhật Bản trong thế chiến thứ II đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ tại cuộc họp thượng đỉnh và họp báo chung của Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak và Thủ tướng Nhật Taro Aso. Họ buộc tội Tổng thống Lee đã hy sinh thể diện của Hàn Quốc để đổi lấy những lợi ích kinh tế ngắn hạn.

“Chúng tôi không giải quyết một cách trực tiếp với vấn đề của lịch sử,” ông Aso phát biểu tại cuộc họp báo. “Tổng thống Lee đã đồng ý với quan điểm của tôi rằng châu Á nên là trung tâm phát triển của thế giới và đóng một vai trò lớn trong việc khôi phục kinh tế toàn cầu.”

Ông Lee cho biết các công ty vừa của Nhật đã đồng ý đầu tư vào các nhà máy điện tử và linh kiện máy móc ở Hàn Quốc. Những khoản đầu tư này sẽ giúp làm giảm thâm hụt thương mại lâu nay với Nhật Bản, khoản tiền này tương đương khoảng 30 tỷ USD mỗi năm.

Dẫn giải về chính sách “ngoại giao thực dụng”, Tổng thống Lee cho biết ông sẽ không yêu cầu bất kì lời xin lỗi nào từ phía Nhật đối với thời gian chiếm đóng của nước này. Lãnh đạo đảng bảo thủ phàn nàn rằng những tranh chấp bắt nguồn từ việc Nhật chiếm đóng Hàn Quốc từ năm 1910 tới 1945 đã chia tách hai quốc gia láng giềng khỏi những cơ hội tăng cường hợp tác kinh tế và sát cánh bên nhau để đương đầu với mối hiểm họa hạt nhân từ Bình Nhưỡng.

Mặc dù vậy, ông Lee không phải là nhà lãnh đạo Hàn Quốc đầu tiên làm điều này, cách tiếp cận của ông đã dấy lên những lo ngại giữa những người Hàn Quốc sau khi Ông Aso lên nắm quyền tháng 9 vừa qua.

Thủ tướng Taro Aso đã làm những người Hàn Quốc nổi giận với những lời bình luận mà họ xem đó như là sự bảo vệ sự tàn bạo của binh sỹ Nhật trong thời chiến và bôi nhọ Hàn Quốc và các thuộc địa cũ của Nhật. Một công ty do gia đình ông quản lý đã sử dụng các lao động cưỡng bức người Hàn Quốc tại các mỏ của công ty này trước và trong chiến tranh.

Hai quốc gia đều là đối tác kinh doanh lớn thứ 3 của nhau. Thương mại song phương của 2 nước đạt 82 tỷ USD vào năm 2007. Nhưng người dân Hàn Quốc vẫn giữ trong lòng sự thù hằn sâu sắc đối với Nhật Bản. Trước khi những hiệp định tăng cường hợp tác kinh tế bị chìm trong sự tái bùng phát những tranh chấp nổ ra từ bạo lực quá khứ. Chẳng hạn, đề nghị của ông Lee đối với Nhật gặp trở ngại vào tháng 7 khi Tokyo khuyến khích các trường học dạy việc công bố chủ quyền lãnh thổ đối với một hòn đảo thuộc Hàn Quốc.

“Nếu Tổng thống Lee và Thủ tướng Aso nghĩ họ có thể chôn vùi những vấn đề lịch sử dưới tấm thảm kinh tế thì họ sẽ sớm nhận ra là họ sai lầm,” Kang Joo-hye, tổng thư ký tại Hội đồng Hàn Quốc vì Phụ nữ bị bắt làm nô lệ tình dục cho quân đội Nhật cho biết. Nhóm của Kang ủng hộ những người phụ nữ Hàn Quốc bị buộc phải làm việc trong các nhà thổ phục vụ cho quân đội Nhật trong thế chiến thứ II.

• Nhật Vy (Theo CNN, AP, Bloomberg, Reuters)