Campuchia vừa đề nghị Hội đồng Bảo an LHQ và các quốc gia láng giềng Đông Nam Á can thiệp nhằm giải quyết những căng thẳng về quân sự giữa nước này với Thái Lan liên quan tới ngôi đền cổ Preah Vihear.
Các nhà sư Campuchia chụp ảnh cạnh một khẩu súng cũ tại đền Preah Vihear. (Ảnh: Reuters)
"Đối mặt với nguy cơ chiến tranh sắp nổ ra, đe dọa nghiêm trọng tới độc lập và toàn vẹn lãnh thổ, chúng tôi có bổn phận phải viện đến Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc", Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong nhấn mạnh, dùng những từ ngữ cứng rắn nhất từ trước tới nay trong vụ tranh chấp đền Preah Vihear.
Hiện chưa có phản ứng nào từ phía Chính phủ Thái Lan.
Những tranh chấp liên quan tới vùng lãnh thổ rộng 4,6 km2 quanh ngôi đền liên tục leo thang kể từ đầu tháng này khi UNESCO thông qua đề nghị của Campuchia, chấp nhận quần thể di tích này là một di sản thế giới.
Cuộc chiến ngoại giao
Tổng cộng hơn 4.000 binh sĩ đã được triển khai xung quanh ngôi đền và vùng phụ cận kể từ ngày 15/7. Lính tráng hiện vẫn còn hiện diện tại đây song hai bên khẳng định cam kết tránh lao vào một cuộc xung đột vũ trang. Cuộc họp song phương ngày 21/7 nhằm giải quyết căng thẳng diễn ra tại thị trấn biên giới Aranyaprathet của Campuchia đã kết thúc mà không đạt kết quả.
Hôm nay (22/7), Campuchia đã tiến hành một cuộc chiến ngoại giao.
Bộ trưởng Hor Namhong đưa ra đề nghị trên tại một cuộc họp với các đại diện ngoại giao nước ngoài, trong đó có các đại sứ đến từ những quốc gia là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an.
Ông cho hay, Đại sứ Campuchia ở New York đã đệ trình đề nghị của Phnom Penh một cuộc họp khẩn của Hội đồng nhằm tìm ra giải pháp cho vụ tranh chấp đền Preah Vihear sao cho phù hợp với luật pháp quốc tế.
Các nhà sư Campuchia bước vào đền Preah Vihear. (Ảnh: Reuters)
Ngoài ra, Campuchia cũng tìm kiếm sự can thiệp của các nước trong khu vực.
Bộ trưởng Hor Namhong đã yêu cầu Singapore - Chủ tịch Hiệp hội Các nước Đông Nam Á - thành lập một "nhóm liên bộ trưởng" khu vực để "tìm ra giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng hiện nay và tránh đối đầu quân sự".
Phó Thủ tướng Thái Lan Somchai Wongsawat cho biết, Nội các nước này đang chờ nhận báo cáo từ Phó Thủ tướng Sahas Banditkul, người đại diện cho Thái Lan tại cuộc họp ở Singapore.
"Đây là một vấn đề nhạy cảm và chúng tôi rất lo lắng trước căng thẳng hiện tại. Chúng tôi đang chờ nhận được thông tin từ ông ấy trước khi đưa ra bình luận", ông Somchai nói với các phóng viên.
Thông báo của Bộ Ngoại giao Campuchia cho biết, các cuộc đàm phán đã thất bại bởi vì "Thái Lan khăng khăng đòi sử dụng bản đồ được vẽ đơn phương, do đó, xâm phạm lãnh thổ Campuchia".
Thông báo còn nói rõ Campuchia tôn trọng một bản đồ được vẽ năm 1908 vốn đã được Tòa án Công lý quốc tế chứng thực khi tòa án này ra phán quyết ngôi đền thuộc về Campuchia năm 1962. Cũng theo văn bản trên, Thái Lan đã vi phạm Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ở Đông Nam Á năm 1976 của ASEAN.
Trong một lá thư gửi tới Ngoại trưởng Singapore George Yeo tối 21/7, ông Hor Namhong yêu cầu Ngoại trưởng các nước Singapore, Indonesia, Việt Nam và Lào tham gia vào nhóm giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay giữa Campuchia và Thái Lan.
"Quân đội Thái Lan cùng với pháo và xe tăng đang tăng cường hiện diện dọc biên giới, tạo thành một mối đe dọa rất nghiêm trọng không chỉ đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Campuchia, mà còn đối với hòa bình và sự ổn định trong khu vực", Bộ trưởng Hor Namhong nhấn mạnh trong lá thư.
Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN tổ chức họp thường niên tại Singapore trong tuần này.
Một binh sĩ Campuchia ngồi thảnh thơi bên ngoài một ngôi chùa, cạnh đền thờ Preah Vihear. (Ảnh: AP)
Thái Lan đã cử quân tới biên giới sau khi những người biểu tình công kích Chính phủ của Thủ tướng Samak Sundaravej đã ủng hộ Campuchia đề cử đền Preah Vihear vào danh sách di sản văn hóa thế giới. Đáp lại, Campuchia cũng triển khai binh lính tới vùng lãnh thổ tranh chấp.
Bất chấp sự bế tắc, bầu không khí giữa quân đội hai nước tại khu vực tranh chấp dường như không hề căng thẳng. Họ mỉm cười với nhau, một số người nằm trên võng trong khi những người khác ngồi đung đưa chân trên đá.
"Chẳng có gì thay đổi. Chúng tôi được lệnh tiếp tục kiên nhẫn" sau khi các cuộc hội đàm thất bại, Tướng Chea Keo cho biết hôm nay.
"Chúng tôi thất vọng khi điều này xảy ra", Đại sứ Liên Hợp Quốc Joseph Mussomeli nói với các phóng viên sau cuộc gặp hôm nay với Bộ trưởng Hor Namhong. "Việc triển khai quân luôn gây ra những lo ngại. Khi nhiều người trẻ mang theo vũ khí ở trạng thái gần như vậy thì luôn có nguy cơ xảy ra bạo lực", ông nhấn mạnh và kêu gọi hai nước cố gắng giải quyết tranh chấp "một cách hòa bình và hợp lý".
- Thanh Hảo (Theo AP, BBC, Reuters)
